Την αρχή μιας νέας εποχής στην υγειονομική περίθαλψη φέρνουν οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης, οι οποίες έχουν ήδη μπει στον τομέα της ογκολογίας, είναι διαθέσιμες στο τομέα της γενομικής, ενώ αναμενόμενη είναι η είσοδός τους στους χώρους της ακτινολογίας, της δερματολογίας, της αντιμετώπισης του σακχαρώδους διαβήτη, καθώς και άλλων παθήσεων.
Μια τέτοια εφαρμογή, η ηλεκτρονική πλατφόρμα Watson for Oncology της ΙΒΜ, έχει αρχίσει να λειτουργεί στο νοσοκομείο "ΥΓΕΙΑ" από τις αρχές του 2018 και είναι διαθέσιμη για όλους τους γιατρούς και τους ασθενείς και όχι μόνο γι΄ αυτούς του συγκεκριμένου νοσηλευτικού ιδρύματος.
Η πλατφόρμα "Watson for Oncology" χρησιμοποιώντας τεχνολογίες πληροφορικής και αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης βοηθά τους επαγγελματίες υγείας να λάβουν γρήγορα ακριβείς αποφάσεις σχετικά με τη θεραπεία του ογκολογικού ασθενούς, προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις και θεραπευτικά σχήματα τεκμηριωμένα με όλη τη σύγχρονη βιβλιογραφία, καθώς και με την εμπειρία περιστατικών που αντιμετωπίστηκαν στο αντικαρκινικό νοσοκομείο Memorial Sloan Kettering των ΗΠΑ.
Συγκεκριμένα, υποστηρίζει το έργο των ογκολόγων ιατρών κατά την κλινική λήψη ιατρικών αποφάσεων προτείνοντας τεκμηριωμένες θεραπευτικές επιλογές από περισσότερα από 300 ιατρικά περιοδικά, 200 εγχειρίδια και σχεδόν 15 εκατομμύρια σελίδες.
Επίσης, η πλατφόρμα παραθέτει χρήσιμες πληροφορίες και αναλυτικές λεπτομέρειες πάνω στις διαφορετικές επιλογές θεραπείας, συμπεριλαμβανομένων των βασικών πληροφοριών σχετικά με τις επιλογές θεραπείας φαρμάκων και σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Εθνικού Γενικού Αντικαρκινικού δικτύου των ΗΠΑ ΝCCN (National Comprehensive Cancer Network).
Για την πλατφόρμα αυτή και τις αναμενόμενες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης στο χώρο της υγείας μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Παθολόγος - Ογκολόγος, Διευθύντρια της Γ' Παθολογικής - Ογκολογικής Κλινικής και της Πρότυπης Ογκολογικής Ομάδας του ΥΓΕΙΑ, Ευαγγελία Ραζή και ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΙΒΜ για την Ελλάδα και την Κύπρο, Σπύρος Πουλίδας, με αφορμή εκδήλωση με θέμα: "Let's put Smart to Work: Artificial Intelligence in Action" που πραγματοποιήθηκε εχθές στο πλαίσιο της 83ης ΔΕΘ.
Στο χώρο της ογκολογίας οι πρώτες εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης
"Η ογκολογία είναι ο πρώτος χώρος στην ιατρική που έχουμε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης και πιστεύω ότι στο μέλλον θα υπάρξουν και άλλες εφαρμογές σε άλλους τομείς της υγείας. Γίνονται τα πρώτα βήματα και πιστεύω ότι στο μέλλον η τεχνητή νοημοσύνη θα φέρει επανάσταση στη θεραπεία διάφορων παθήσεων" επισημαίνει η κ. Ραζή.
Εξηγώντας τον τρόπο λειτουργίας της πλατφόρμας "Watson for Oncology" αναφέρει:
"Ο ογκολόγος μπορεί να εισάγει όλα τα στοιχεία, τις εξετάσεις και τα δεδομένα που αφορούν στον ασθενή του και να λαμβάνει σε ελάχιστα δευτερόλεπτα μία έγκυρη και ολοκληρωμένη πρόταση θεραπείας και έτσι μπορεί να επαληθεύσει την ορθότητα της προτεινόμενης θεραπευτικής αγωγής και να αποφύγει τις αναποτελεσματικές θεραπείες.
Συνήθως έχουμε μια σκέψη για τη θεραπεία και παίρνουμε τη γνώμη από την πλατφόρμα Watson που μπορεί να μας πει "ναι συμφωνώ, κι εγώ αυτό θα πρότεινα", ή μπορεί να δώσει εναλλακτικές ιδέες μέσα στις οποίες θα περιλαμβάνεται και η ιδέα του ογκολόγου, είτε να δώσει και άλλες και να επιλέξει τελικά ο ογκολόγος, είτε τη δική του, είτε κάποια άλλη που πρότεινε το Watson.
Με βάση βιβλιογραφικά δεδομένα εξηγεί στον ογκολόγο γιατί να επιλέξει την Α θεραπεία έναντι της Β, και, επιπλέον, δίνει επιχειρήματα για τον ασθενή που ο γιατρός θα τα συζητήσει μαζί του. Στην ουσία αυτό που κάνει αυτή η ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι ότι δίνει στον ογκολόγο μία δεύτερη γνώμη, να προτείνει για τη διαχείριση του περιστατικού, όπως θα την έπαιρνε από το Memorial με βάση τη βιβλιογραφία και τα περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία στο Memorial τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να εκπαιδεύσουν το Watson.
Επίσης ο ογκολόγος μπορείς να δώσει feed back αναφέροντας τους λόγους για τους οποίους επέλεξε ή δεν επέλεξε ένα θεραπευτικό σχήμα".
Παράλληλα, η κ. Ραζή, εξηγεί ότι η πλατφόρμα αυτή είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του ογκολόγου για κάποια περιστατικά, αλλά θα μπορούσε να είναι επίσης χρήσιμο και σε επίπεδο νοσοκομείου, ή πολιτείας, καθώς μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, να αποφευχθούν τα λάθη και να μειωθεί το κόστος.
"Δημιουργεί μία βάση ποιότητας που από κει και πάνω όλοι θα είναι εξίσου καλοί είτε καλύτεροι αλλά κανείς δεν θα είναι κάτω από αυτό που θεωρείται διεθνώς αποδεκτό και άριστο. Αυτό που δεν θέλουμε είναι να έχουμε λάθος θεραπείες . Μπορεί οι σωστές να είναι παραπάνω από μία. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να δίνουν όλοι οι γιατροί μια από τις σωστές" εξηγεί η κ. Ραζή.
Τέλος, προσθέτει ότι το ΥΓΕΙΑ είναι το μοναδικό νοσοκομείο στην Ελλάδα το οποίο έχει εγκαταστήσει αυτό το χρήσιμο εργαλείο το οποίο είναι διαθέσιμο για όλους τους ασθενείς και όλους τους γιατρούς οι οποίοι μπορούν να απευθυνθούν στο συγκεκριμένο νοσοκομείο και να ζητήσουν μία εκτίμηση από το Watson.
Η τεχνητή νοημοσύνη στη γενομική
Ο τομέας ΙBM Watson Health δημιουργήθηκε για να βοηθήσει στην επίλυση μερικών από των πιο πιεστικών προκλήσεων στον κόσμο στον τομέα της υγείας μέσω της αξιοποίησης των δεδομένων, των εξελιγμένων εργαλείων ανάλυσης και της τεχνητής νοημοσύνης.
"Ο χώρος της υγείας ταίριαζε πάρα πολύ σε αυτό που μπορεί να δώσει η τεχνητή νοημοσύνη και επικεντρωθήκαμε ξεκινώντας από το χώρο της ογκολογίας. O λόγος αφενός είναι ότι, δυστυχώς, ο καρκίνος, παρουσιάζει έξαρση παγκοσμίως καθώς αναμένεται 12 με 14 εκατομμύρια άνθρωποι να νοσήσουν από καρκίνο ετησίως.
Αφετέρου υπάρχει τεράστιος όγκος βιβλιογραφίας, ο οποίος εξελίσσεται καθημερινά με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά με ιατρικά πορίσματα και αποτελέσματα από συγκεκριμένα περιστατικά ασθενών στα νοσοκομεία, που είναι πρακτικά αδύνατον για τον γιατρό να είναι συνεχώς ενημερωμένος με το σύνολο της διαθέσιμης βιβλιογραφίας" αναφέρει ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΙΒΜ στην Ελλάδα και την Κύπρο, Σπύρος Πουλίδας.
Το προϊόν Watson for Oncology, όπως εξηγεί ο κ Πουλίδας, παρέχεται ως μια υπηρεσία μέσω cloud (υπολογιστικού νέφους) στο οποίο αποκτούν πρόσβαση τα νοσοκομεία. Η εφαρμογή ξεκίνησε πριν 2-3 χρόνια στην Αμερική όπου και έγινε η εκπαίδευση του συστήματος με συμφωνία που συνήψαν η IBM και το Memorial Sloan Kettering Cancer Center.
Αυτή τη στιγμή χρήση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας κάνουν νοσοκομεία των ΗΠΑ, της Ασίας και της Ευρώπης, ενώ στην Ελλάδα η πρώτη εγκατάσταση έγινε στα τέλη του 2017, στο νοσοκομείο Υγεία, αλλά ουσιαστικά άρχισε η παραγωγική χρήση της το 2018.
Ο κ. Πουλίδας, επισημαίνει ότι η χρήση της Watson for Oncology θα μειώσει δραματικά το κόστος της αντιμετώπισης του καρκίνου, καθώς δίνει τη δυνατότητα μιας δεύτερης γνώμης από ένα πιστοποιημένο σύστημα χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Η γενομική είναι η δεύτερη περιοχή στην οποία εισέλθει η τεχνητή νοημοσύνη με δεδομένο ότι η ανάλυση του γονιδιώματος αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο στην αντιμετώπιση και πρόληψη ασθενειών.
"Βρισκόμαστε ήδη σε ένα προχωρημένο στάδιο λειτουργίας της πλατφόρμας και στην περιοχή της γενομικής με την ανάλυση της αλληλουχίας του γονιδιώματος που αποτελεί σημαντικότατο συμπλήρωμα του Watson for Oncology. Απευθύνεται σε εξειδικευμένα εργαστήρια τα οποία έχουν την εμπειρία, τη γνώση, τις ικανότητες και τους κατάλληλους επιστήμονες να αναλύσουν το γονιδίωμα του ανθρώπου.
Αυτή τη στιγμή η εφαρμογή στον τομέα της γενομικής είναι διαθέσιμη. Μελλοντικά υπάρχουν υπάρχουν προβλέψεις για την δερματολογία, για την ακτινολογία, για διάφορες ασθένειες, πχ για το διαβήτη κλπ.
Υπάρχουν πολλαπλές σκέψεις και δουλεύονται αυτή τη στιγμή στα εργαστήριά μας. Απαιτείται τρομακτικά υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας για να επεκτείνει μία τέτοια λύση σε νέους τομείς. Γι΄ αυτό γίνεται σταδιακά αφού πρώτα απ΄όλα εξασφαλίσουμε την πιστοποίηση της λύσης, τη συνεργασία με τα κατάλληλα πανεπιστημιακά και νοσοκομειακά ιδρύματα και προσπαθούμε να "δέσουμε" τη λύση όσο πιο καλά γίνεται με την επιστήμη την ίδια. Θέλουμε δηλαδή η λύση να βασίζεται στην επιστήμη έτσι και να μην είναι απλώς συλλογή πληροφορίας" καταλήγει ο κ. Πουλίδας.