Απομακρύνεται το ενδεχόμενο να κατατεθεί στη Βουλή πριν τη συνεδρίαση του Euro Working Group της Δευτέρας, 25 Μαρτίου η νομοθετική ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας, καθώς και η σημερινή τηλεδιάσκεψη με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς έχει αφήσει αγεφύρωτες τις διαφορές των δύο πλευρών.
Στη σημερινή τηλεδιάσκεψη, που είχε περισσότερο πολιτικό, παρά τεχνικό χαρακτήρα, η ελληνική πλευρά εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργό, Δημήτρη Λιάκο και το γενικό γραμματέα συντονισμού της κυβέρνησης, Δημήτρη Παπαγιαννάκο.
Ύστερα από περίπου πέντε ώρες συζητήσεων, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επέμειναν στις προηγούμενες προτάσεις τους για καθιέρωση αυστηρότερων κριτηρίων υπαγωγής στις προστατευτικές διατάξεις, τα οποία θα περιορίσουν σημαντικά τον αριθμό των δανειοληπτών που θα ωφεληθούν και περισσότερο των εμπόρων και επαγγελματιών.
Παρ' όλα αυτά, πηγή του υπουργείου Οικονομικών άφησε ανοικτό ένα «παράθυρο» συμφωνίας μέσα στις επόμενες ημέρες, λέγοντας ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχισθούν ως την προγραμματισμένη τη Δευτέρα συνεδρίαση του Euro Working Group, με πιθανότερο σενάριο, εάν υπάρξει συμφωνία ως τότε, να κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα η ρύθμιση στη Βουλή, ώστε να «ξεκλειδώσουν» και οι αποφάσεις του Eurogroup για την ολοκλήρωση της δεύτερης μεταμνημονιακής αξιολόγησης.
Όπως ανέφερε σε πρωινό ρεπορτάζ το Σin, το σοβαρό πολιτικό πρόβλημα στις συζητήσεις αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας εμπόρων και επαγγελματιών. Για την κυβέρνηση, αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα να ενταχθούν, για πρώτη φορά, οι ασθενέστεροι από τους έχοντας πτωχευτική δυνατότητα σε ένα προστατευτικό πλαίσιο για την πρώτη τους κατοικία, καθώς αυτό είναι το μοναδικό στοιχείο του νέου νόμου που θα μπορεί να προβληθεί ως μια βελτίωση στο άρθρο 9 του νόμου Κατσέλη, η ισχύς του οποίου έχει λήξει από τις 28 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μπροστά στην επιμονή της κυβέρνησης να εντάξει για πρώτη φορά εμπόρους και επαγγελματίες σε καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έκαναν μια υποχώρηση, αποδεχόμενοι επί της αρχής το μέτρο.
Όμως, αναδιπλώθηκαν σε μια δεύτερη γραμμή άμυνας και πλέον από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και, δευτερευόντως, από την Κομισιόν εκπορεύονται προτάσεις «διορθωτικών» αλλαγών στο σχέδιο, που έχουν στόχο να ακυρώσουν επί της ουσίας την προστασία που θα έχουν οι έμποροι και επαγγελματίες.
Το βασικό επιχείρημα από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών είναι ότι για αυτή την κατηγορία δανειοληπτών, η οποία χαρακτηρίζεται από εξόχως υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής, δεν είναι αρκετά τα εισοδηματικά και περιουσιακά «φίλτρα» που έχει προβλέψει η κυβέρνηση και αφήνονται περιθώρια να εκμεταλλευθούν καταχρηστικά την προστασία στρατηγικοί κακοπληρωτές και φοροφυγάδες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι προτείνεται από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς να ισχύσει διαφορετικό όριο αντικειμενικής αξίας κατοικίας για τους εμπόρους και επαγγελματίες, το οποίο θα είναι 40% χαμηλότερο από αυτό που θα ισχύσει για τους υπόλοιπους δανειολήπτες και δεν θα ξεπερνά τα 150.000 ευρώ.
Επιπλέον, έχοντας ως πρωταρχικό στόχο το «κόψιμο» εμπόρων και επαγγελματιών, οι θεσμοί πιέζουν για καθιέρωση πολύ πιο αυστηρών περιουσιακών ορίων, έχοντας ήδη επιτύχει τη συμπίεση σε αρκετά χαμηλά επίπεδα των εισοδηματικών ορίων (αρχικά η κυβέρνηση τα τοποθετούσε 70% πάνω από τις «αντικειμενικές» δαπάνες διαβίωσης, αλλά αυτή η προσαύξηση απαλείφθηκε και πλέον το αρχικό εισοδηματικό όριο -για τον άγαμο- έχει περιορισθεί σε 13.000 ευρώ).
Για παράδειγμα, ζητείται οι καταθέσεις ή άλλες επενδύσεις κινητών αξιών να μην υπερβαίνουν το 20% του υπολοίπου του δανείου, δηλαδή τα 26.000 ευρώ, ενώ η κυβέρνηση είχε τοποθετήσει τον «πήχη» στο 50%, δηλαδή στα 65.000 ευρώ.
Επίσης, προτείνεται η αξία των λοιπών ακινήτων (εκτός της πρώτης κατοικίας) να μην ξεπερνά το ύψος του δανείου της πρώτης κατοικίας, δηλαδή τα 130.000 ευρώ, ενώ η κυβέρνηση ανέβαζε το ποσό στα 260.000 ευρώ.
Ένας επιπλέον «κόφτης» που ζητείται να εισαχθεί αφορά το χρόνο διακοπής της εξυπηρέτησης του δανείου. Με βάση την αρχική πρόταση της κυβέρνησης, θα προστατεύονταν δάνεια που έπαψαν να εξυπηρετούνται από τα τέλη Σεπτεμβρίου 2018 και είχαν περάσει σε τρίμηνη καθυστέρηση στα τέλη Δεκεμβρίου. Οι δανειστές ζητούν να περιληφθούν δάνεια που είχαν περάσει σε τρίμηνη καθυστέρηση ως τα τέλη Σεπτεμβρίου 2018, δηλαδή σταμάτησαν να πληρώνονται δόσεις από τα τέλη Ιουνίου, ώστε να εξαιρεθούν οι «πονηροί» που προγραμμάτισαν το «κοκκίνισμα» των δανείων τους, γνωρίζοντας ότι θα έλθει νέα ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Με όλους αυτούς τους «κόφτες» που προτείνονται, εκτιμάται ότι όχι μόνο θα εξαιρεθούν τα περισσότερα δάνεια εμπόρων και επαγγελματιών, αλλά θα περιορισθεί αισθητά η προστασία και στα υπόλοιπα δάνεια, με αποτέλεσμα να κλείσει η περίμετρος της προστασίας σε συνολικό υπόλοιπο δανείων πολύ χαμηλότερο από το αρχικά εκτιμώμενο ποσό των 11 δισ. ευρώ.