Tις πιθανές επιλογές που θα εξετάσουν οι πιστωτές για το ελληνικό χρέος παρουσιάζει το πρακτορείο Bloomberg, σημειώνοντας ότι το διακύβευμα για τη χώρα είναι η ικανότητά της να τηρεί τις υποχρέωσεις της για τις επόμενες δεκαετίες, καθώς και το να θεωρήσουν οι αγορές το χρέος της αρκετά βιώσιμο.
Στο δημοσίευμά του το πρακτορείο κάνει αναφορά στη δυσκολία να καταλήξουν οι πιστωτές της χώρας στα μέτρα ελάφρυνσης που μπορούν να προσφέρουν προκειμένου να μειώσουν το βάρος του χρέους της και να διευκολύνουν την έξοδο από το τελευταίο πρόγραμμα διάσωσης.
Οι διαπραγματεύσεις για το είδος, το μέγεθος και τους όρους μιας πιθανής ελάφρυνσης του χρέους έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα δύσκολες, παρά το γεγονός ότι όλοι θέλουν να έχουν καταλήξει σε μια οριστική συμφωνία μέχρι τις 21 Ιουνίου, όταν και θα συναντηθούν στο Λουξεμβούργο οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης, τονίζει το Bloomberg.
Και προσθέτει: Αυτό που διακυβεύεται είναι η ικανότητα της χώρας να τηρεί τις υποχρεώσεις της τις επόμενες δεκαετίες, καθώς και το κατά πόσον οι αγορές θα θεωρήσουν το χρέος της αρκετά βιώσιμο ώστε να θελήσουν και πάλι να επενδύσουν σε τίτλους του ελληνικού Δημοσίου μετά τη λήξη του προγράμματος στις 20 Αυγούστου.
Στο δημοσίευμα το πρακτορείο παρουσιάζει επτά εναλλακτικές επιλογές που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θετικό αποτέλεσμα, καθώς και τις ενστάσεις που εκφράζονται από την πλευρά των δανειστών.
Η επιμήκυνση των δανείων
Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης συμφώνησαν πέρυσι το καλοκαίρι να εξετάσουν την πιθανότητα επέκτασης της διάρκειας κάποιων δανείων που έχει λάβει η χώρα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (τον EFSF) έως και κατά 15 χρόνια.
Η επέκταση αυτή θα αφορά δάνεια ύψους έως 96,4 δισ. ευρώ και όχι δάνεια που έχει λάβει η χώρα στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών από άλλες χώρες της Ευρωζώνης, ούτε υπόλοιπα του τρέχοντος προγράμματος.
Ωστόσο, αν και ορισμένοι πιστωτές, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), τάσσονται υπέρ της επέκτασης της διάρκειας των εν λόγω δανείων κατά 15 χρόνια το μέγιστο, η Γερμανία υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να υπερβεί τα τρία χρόνια, με το σκεπτικό ότι για την ώρα τουλάχιστον η Ελλάδα δεν χρειάζεται κάτι περισσότερο για να γίνει βιώσιμο το χρέος της.
Με αυτά τα δεδομένα, κάποιοι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης εκτιμούν ότι η διάρκεια της παράτασης θα είναι τελικά μονοψήφιος αριθμός κοντά στα 10 χρόνια.
Η αξιοποίηση των κερδών των κεντρικών τραπεζών
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και οι κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν στα χέρια τους σήμερα περίπου 12,8 δισ. ευρώ σε ελληνικά ομόλογα, τα κέρδη από τα οποία αναδιανέμονται στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης.
Η Ελλάδα έχει πάρει την υπόσχεση ότι τα κέρδη από τα ομόλογα αυτά, τα οποία μέχρι το 2022 θα έχουν φτάσει γύρω στα 4 δισ. ευρώ, θα δοθούν για την ελάφρυνση του χρέους της.
Το ποσό αυτό, όμως, το πιθανότερο είναι να μοιραστεί σε δόσεις που θα εκταμιεύονται κατ’ έτος, ώστε να λειτουργούν σαν «καρότο» προκειμένου οι πιστωτές της χώρας να είναι σίγουροι πως η Ελλάδα θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και να κινείται στο ίδιο δημοσιονομικό μονοπάτι.
Οι επαναγορές χρέους
Στο τέλος του προγράμματος, η Ελλάδα υπολογίζεται ότι θα έχει περίπου 27,4 δισ. ευρώ από δάνεια που της έχουν δοθεί στο πλαίσιο του τελευταίου «πακέτου» των 86 δισ. ευρώ και δεν έχει χρησιμοποιήσει. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα φθηνά αυτά κεφάλαια για να αποπληρώσει νωρίτερα κάποια ακριβότερα δάνεια που τη βαρύνουν, όπως 10,4 δισ. ευρώ από το ΔΝΤ, 12,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ και 52,9 δισ. ευρώ από άλλες χώρες της Ευρωζώνης.
Οποιαδήποτε επαναγορά χρέους θα βοηθήσει την Ελλάδα να εξυπηρετήσει το χρέος της, ιδίως την επόμενη τετραετία-πενταετία, αφού πιθανότατα θα μειώσει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της σε επίπεδο που να μην χρειάζεται να αναζητήσει νέα κεφάλαια από τις αγορές.
Η νωρίτερη αποπληρωμή του χρέους της προς το ΔΝΤ θεωρείται ότι αποτελεί ένα μέτρο που θα βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση της χώρας σε ό,τι αφορά τη ρευστότητα που διαθέτει, καθώς τα δάνεια του ΔΝΤ λήγουν όλα μέσα στα επόμενα χρόνια και έχουν πολύ υψηλότερα επιτόκια από τα δάνεια που έχει λάβει από την Ευρωζώνη.
Το πρόβλημα, όμως, είναι, λένε αξιωματούχοι της ΕΕ, ότι η Γερμανία είναι αντίθετη στην προοπτική αυτή, καθώς θεωρεί ότι το ΔΝΤ θα πρέπει να συνεχίσει να συμμετέχει στο ελληνικό ζήτημα και μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Και αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί αν η Ελλάδα εξακολουθεί να χρωστά χρήματα στο Ταμείο.
Η επαναγορά χρέους από την ΕΚΤ είναι πιο δύσκολο εγχείρημα. Η Ελλάδα θα πρέπει να επαναγοράσει τα ομόλογα που βρίσκονται στην κατοχή της ΕΚΤ σε αγοραίες τιμές και οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να εγγράψουν ζημία από την πώληση. Καθώς η βασική υπόθεση είναι ότι η ΕΚΤ θα βγάλει κέρδη από την πώληση, αυτό που συζητείται τώρα είναι το αν και το πώς θα μπορούσαν να δοθούν στην Ελλάδα τα κέρδη που έβγαλαν από την πώληση οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της Ευρωζώνης.
Το «μαξιλάρι» ρευστότητας
Οπως συνέβη και με άλλες χώρες που βρέθηκαν σε προγράμματα διάσωσης, για να διευκολυνθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, οι πιστωτές της θα της δώσουν μια τελική δόση οικονομικής ενίσχυσης της τάξης των 11-12 δισ. ευρώ για να μπορέσει να σχηματίσει ένα μεγαλύτερο «μαξιλάρι» ρευστότητας, το οποίο υπολογίζεται να ανέλθει στο επίπεδο των 20 δισ. ευρώ.
Το «μαξιλάρι» αυτό μπορεί, αν χρειαστεί, να βοηθήσει την Ελλάδα να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της μέχρι τις αρχές του 2021, λένε Έλληνες αξιωματούχοι.
Μηχανισμός προσαρμογής Ανάπτυξης
Προκειμένου να διασφαλιστεί η πορεία της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια και να υπολογιστεί, παράλληλα, πόση ελάφρυνση χρέους χρειάζεται μεσοπρόθεσμα, θα θεσπιστεί ένας μηχανισμός που θα συνδέει τις αποπληρωμές χρέους με τις οικονομικές επιδόσεις της χώρας. Αυτό σημαίνει πως αν η οικονομία πάει καλά, η Ελλάδα θα δίνει περισσότερα για την αποπληρωμή του χρέους της. Αν δεν πάει καλά, θα αναπροσαρμόζεται η διάρκεια των δανείων για να συνεχίσει να εξυπηρετεί το χρέος της.
Αυτό που συζητείται στην περίπτωση αυτή είναι αν ο μηχανισμός θα τίθεται σε λειτουργία αυτόματα ή αν θα έχει λόγο η Ευρωζώνη κάθε φορά που θα ενεργοποιείται.
Το μέτρο αυτό αφορά στην οριστική παραίτηση από την ετήσια ποινή που επιβλήθηκε σε δάνεια 11,3 δισ. ευρώ, η διάρκεια των οποίων παρατάθηκε το 2012 για να αναχρηματοδοτηθεί μια επαναγορά χρέους εκείνη την εποχή. Η κατάργησή της θα απέφερε εξοικονομήσεις της τάξης των 220 εκατ. ευρώ ετησίως.
Μακροπρόθεσμη δέσμευση
Αν όλα αυτά τα μέτρα αποδειχθούν και πάλι ότι δεν είναι αρκετά για να καταστήσουν βιώσιμο το χρέος μακροπρόθεσμα, η Ευρωζώνη αναμένεται να δεσμευτεί να αξιολογήσει εκ νέου την ανάγκη για πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους στο μέλλον, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας είναι βιώσιμες.
Γενικότερα, η διατύπωση αυτής της δέσμευσης μπορεί να είναι σημαντική για το πώς οι αγορές και το ΔΝΤ αντιλαμβάνονται την ετοιμότητα της Ευρωζώνης να παρέμβει και πάλι αν χρειαστεί.
