Ένας χρόνος πέρασε από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι και αύριο θα παρουσιαστεί η πρώτη ολοκληρωμένη έρευνα εκτίμησης κινδύνου από τον Δρ. Δημοσθένη Σαρηγιάννη, καθηγητής του Τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΑΠΘ και Υπεύθυνου του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής και του ερευνητικού κέντρου HERACLES για το Εκθεσίωμα και την Υγεία του Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας του ΑΠΘ.
Ο κ. Σαρηγιάννης δήλωσε: «Στόχος μας ήταν να δούμε τη μακροχρόνια τοξικότητα του περιβάλλοντος. Πήραμε δείγματα από περίπου 40 διαφορετικές θέσεις σε όλη την περιοχή. Αναλύσαμε τα δείγματα σε διαπιστευμένα εργαστήρια αναφοράς τριών διαφορετικών χωρών στα πλαίσια του δικτύου Crome-Life, και έχοντας αυτά τα δεδομένα στα χέρια μας, εφαρμόσαμε στο ερευνητικό κέντρο HERACLES την πρότυπη μεθοδολογία για την εκτίμηση τοξικολογικού κινδύνου που έχει αναπτύξει το Εργαστήριό μας τα τελευταία 10 χρόνια».
Η έρευνα τονίζει πως τεκμηριώνεται και επιστημονικά ότι υπάρχει επιβάρυνση στο Μάτι και σε όλη την περιοχή σε μέταλλα και οργανικές χημικές ενώσεις, με το σημαντικότερο κίνδυνο να εντοπίζεται στην ύπαρξη αμιάντου. Τα συγκεκριμένα στοιχεία αναδεικνύουν ως προτεραιότητα την άμεση απομάκρυνση από την περιοχή, υλικών που περιέχουν αμίαντο.
Παράλληλα, σημειώνεται ότι υπήρχε υψηλή χωρική ευκρίνεια (αφού η δειγματοληψία έγινε από 40 διαφορετικά σημεία της περιοχής), όπου διαπιστώθηκαν σημαντικές συγκεντρώσεις νικελίου στο έδαφος, το οποίο και αποτελεί δείκτη της παρουσίας αμιάντου, γεγονός που προβληματίζει την ομάδα μελέτης και συνιστά τη λήψη μέτρων.
Αναλυτικά τα αποτελέσματα:
- Από τις αναλύσεις και συγκρίνοντας τις τιμές που μετρήθηκαν στην καμένη περιοχή με τις αντίστοιχες τιμές σε μη καμένα εδάφη, παρατηρήθηκε ελεγχόμενη αύξηση (της τάξης του 20% κατά μέσον όρο) των επιπέδων των περισσότερων μετάλλων, Οι διαφορές όσον αφορά τις συγκεντρώσεις των οργανικών ενώσεων κυμαίνονται στα επίπεδα του 20-50%, με εξαίρεση τους πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, των οποίων η μέση τιμή σχεδόν διπλασιάστηκε.
- Ενδιαφέρον παρουσιάζει η χωρική διακύμανση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης από την πυρκαγιά, όπου αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων και οργανικών ενώσεων παρουσιάστηκαν σε περιοχές, όπως το Νταού Πεντέλης, το Λύριο Ίδρυμα, ο Αγ. Ανδρέας, καθώς και στο σημείο δειγματοληψίας επί της οδού Αγίας Ειρήνης, κάτι που καταδεικνύει την διασπορά των προϊόντων καύσης σε σημαντικές αποστάσεις από τα σημεία από τα οποία πέρασε η φωτιά.
- Ο κίνδυνος καρκινογένεσης στις περιοχές όπου υπάρχει επιμόλυνση από την πυρκαγιά, είναι περίπου 50% μεγαλύτερος σε σχέση με τις περιοχές που δεν υπήρξε επιμόλυνση, ενώ ο κίνδυνος νευροαναπτυξιακών διαταραχών για τα παιδιά είναι 21% μεγαλύτερος.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος προτείνεται:
- Ανανέωση της δειγματοληψίας στις ίδιες θέσεις και μέτρηση ινών αμιάντου για να ελεγχθεί ο πραγματικός υπολειπόμενος κίνδυνος τώρα.
- Άμεση απομάκρυνση απορριμμάτων που περιέχουν αμίαντο με ασφαλείς διαδικασίες από εταιρείες εξειδικευμένες στη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων.
- Αφαίρεση των πρώτων 2-3 εκατοστών του εδάφους σε περιοχές με υψηλότερο κίνδυνο καρκινογένεσης (είτε από τον αμίαντο, είτε από όλες τις άλλες πηγές πέρα του αμιάντου). Το χώμα που θα απομακρυνθεί θα πρέπει να το διαχειριστούμε ως επικίνδυνο απόβλητο.
