Για τον Jean-Hervé Bradol, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, η μαζική εμπλοκή των κρατών στη διαχείριση των προσφύγων εξηγεί γιατί οι διακινητές δεν συλλαμβάνονται ποτέ. Διακινητής είναι ένας όρος που αξίζει να ξεκαθαριστεί. Για να ανοίξει ένα σύνορο σε έναν υποψήφιο εκτοπισμένο πρέπει έως τώρα κάποιος να έχει τον έλεγχό του. Σε συνοριακές ζώνες συχνά αμφισβητούμενες και επικίνδυνες, τις no man's land, έλεγχος δεν υπάρχει και συχνά τον αναλαμβάνουν δυνάμεις με οπλισμό. Ποιες είναι αυτές;
Οι συνήθεις δυνάμεις ασφαλείας (τελωνεία, αστυνομία, στρατός) ή μη επίσημες δυνάμεις (παραστρατιωτικά τμήματα, ή οπλισμένες ομάδες, στην περίπτωση για παράδειγμα της Λιβύης, όπου το κράτος είναι αδύναμο). Συγκρινόμενοι όμως με τους εκατοντάδες χιλιάδες που παίρνουν τους δρόμους που ελέγχονται από τις αρχές, αυτές οι τελευταίες οδοί αποτελούν την μειοψηφία.
Πώς γνωρίζουμε ότι οι διακινητές είναι συνήθως υπάλληλοι και όχι κάποιοι μυστηριώδεις εγκληματίες; Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εμπλέκονται στη διαδικασία εδώ και περισσότερα από σαράντα χρόνια. Ποτέ δεν διασχίσαμε τα σύνορα χωρίς την έγκριση ή την παρουσία αρχών και δυνάμεων ασφαλείας. Κατά συνέπεια το πέρασμα των συνόρων αποτελεί δραστηριότητα για την οποία υπάρχει αγορά. Συχνά οι ενδιάμεσοι, που από λάθος θεωρούνται διακινητές, προτείνουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης, ανάμεσα στους ταξιδιώτες και στους πραγματικούς διακινητές, συνήθως υπαλλήλους στην πλειοψηφία τους, που έχουν την εξουσιοδότηση να επιτρέψουν τη συνέχιση του περίπλου. Οι υπηρεσίες των ενδιάμεσων έχουν περισσότερο τον χαρακτήρα της μεσιτείας.
Δεν αρέσει στον Matteo Salvini, αλλά είναι κυρίως οι ιταλικές αρχές που φέρνουν στην Ιταλία την πλειονότητα των μεταναστών που διασχίζουν την Μεσόγειο. Και είναι οι Ιταλοί υπάλληλοι που διευκολύνουν, στις Άλπεις για παράδειγμα, τις αναχωρήσεις προς την Γαλλία. Το παράδειγμα του 2015 είναι σε αυτό τον τομέα το πιο ενδεικτικό. Όταν οι πόρτες από την Τουρκία προς την Ευρώπη έκλεισαν πρώτα από την Τουρκία, μετά για τις χώρες μετάβασης των Βαλκανίων, μετά για τα κράτη που αποτελούσαν τους προορισμούς. Η μαζική εμπλοκή δημοσίων υπαλλήλων στη διαχείριση των κυμάτων μεταναστών εξηγεί γιατί οι διακινητές δεν συλλαμβάνονται σχεδόν ποτέ.
Ακόμα και όταν ένα δίκτυο εξαρθρώνεται γρήγορα αντικαθίσταται και ξεκινά ξανά η ροή. Οι πραγματικοί διακινητές, δηλαδή οι δυνάμεις ασφαλείας, γρήγορα αντικαθιστούν έναν μεσολαβητή με κάποιον άλλο. Διπλή εκμετάλλευση βλέπει σε αυτό ο αρθρογράφος: οικονομική και πολιτική. Σε ό,τι αφορά την πολιτική η δημαγωγική χειραγώγηση των μεταναστεύσεων είναι ένα καλό μέσο για να γίνει κανείς ηγέτης κράτους. Οι χαμένοι είναι όσοι χάνονται στη διαδρομή. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ανάμεσα στον Ιανουάριο του 2014 και τις 30 Ιουλίου 2018, 11.089 άνθρωποι χάθηκαν στην Μεσόγειο.
Πηγές: Le Monde, ΑΜΠΕ
