Μηχανισμό αυτόματης πρόσβασης σε όλες τις πληροφορίες για τραπεζικούς λογαριασμούς, συναλλαγές και θυρίδες στήνει το υπουργείο Οικονομικών για να διευκολυνθούν οι έρευνες για σοβαρές ποινικές υποθέσεις, μεταξύ των οποίων και τα βαριά εγκλήματα οικονομικού χαρακτήρα, εφαρμόζοντας με καθυστέρηση σχετική κοινοτική Οδηγία, η οποία θα έπρεπε να έχει ενσωματωθεί από τον Αύγουστο στην εθνική νομοθεσία.
Όπως δήλωσε σήμερα ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, «δρομολογείται και τίθεται σε δημόσια διαβούλευση το Νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2019/1153, με στόχο τη διευκόλυνση της χρήσης χρηματοοικονομικών και άλλων πληροφοριών για την πρόληψη, την ανίχνευση, τη διερεύνηση ή τη δίωξη ποινικών αδικημάτων».
«Με το νομοσχέδιο αυτό», πρόσθεσε ο υπουργός Οικονομικών, «επιδιώκεται να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της εγχώριας και της διασυνοριακής συνεργασίας κατά τη διεξαγωγή χρηματοοικονομικών ερευνών σχετικά με τη σοβαρή εγκληματικότητα και την τρομοκρατία, μετά και τη σχετική χαρτογράφηση, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εμποδίων στην πρόσβαση επί των χρηματοοικονομικών πληροφοριών, των θεμάτων σχετικά με την ανταλλαγή και τη χρήση πληροφοριών, καθώς και της ανάγκης ενίσχυσης της επιχειρησιακής συνεργασίας μεταξύ των μονάδων χρηματοοικονομικών πληροφοριών».
Ο νέος μηχανισμός παροχής πληροφοριών θα στηθεί στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η οποία θα έχει και την ευθύνη να διαβιβάζει τις πληροφορίες που θα ζητούν οι αρμόδιες αρχές για τη δίωξη σοβαρών ποινικών αδικημάτων, χωρίς όμως να επιτρέπεται να αξιοποιούνται τέτοιες πληροφορίες στο πλαίσιο διοικητικών ερευνών, εκτός εκείνων που διεξάγονται, όπως ορίζει η Οδηγία, στο πλαίσιο της πρόληψης, της ανίχνευσης και της αποτελεσματικής καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νομοσχέδιο του υπουργείο Οικονομικών, με το οποίο θα ορίζεται ποιες αρχές θα έχουν πρόσβαση στα στοιχεία του… Μεγάλου Αδελφού για τους τραπεζικούς λογαριασμούς, ακολουθεί την οδό της διεύρυνσης του αριθμού των αρμόδιων αρχών, σε βαθμό που προκάλεσε, τον Αύγουστο, την αντίδραση της Αρχής για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Όπως ανέφερε η Αρχή σε γνωμοδότησή της, «στο άρθρο 3 παρ. 1 του Σχεδίου Νόμου παρατίθεται ένας μεγάλος αριθμός αρμοδίων αρχών που συνδέονται με την ποινική έρευνα και “δύναται να ζητούν και να λαμβάνουν χρηματοοικονομικές πληροφορίες ή χρηματοοικονομική ανάλυση από την Α΄ Μονάδα της Αρχής”. Εφόσον έχει διερευνηθεί από την εισηγηθείσα του Σχεδίου Νόμου Υπηρεσία ότι οι εν λόγω Αρχές έχουν αρμοδιότητα ποινικής διερεύνησης με βάση τα ανωτέρω αναφερθέντα, κρίνεται σκόπιμο να προσδιοριστούν ειδικότερα και να αναφερθούν οι συγκεκριμένες υπηρεσίες - μονάδες αυτών που θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες με βάση τις διατάξεις του εν λόγω Σχεδίου Νόμου».
Η γενική φιλοσοφία του νομοσχεδίου, που απορρέει από την κοινοτική Οδηγία κινείται σε μια βασική κατεύθυνση: στην «απόχη» των ελέγχων στους λογαριασμούς θα πέφτουν εμπλεκόμενοι σε βαριά ποινικά αδικήματα, μεταξύ των οποίων και τα βασικά αδικήματα για το ξέπλυμα χρήματος. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα ανοίγουν μεν λογαριασμοί και παροχή πληροφοριών για θυρίδες σε συνηθισμένα φορολογικά αδικήματα (διοικητική έλεγχοι), αλλά σε περιπτώσεις σοβαρών οικονομικών αδικημάτων θα ενεργοποιείται το σύστημα της ΑΑΔΕ για το «ξεσκόνισμα» όλων των σχετικών πληροφοριών, αλλά και για τη μεταφορά τους σε άλλες ευρωπαϊκές αρχές, όπως η Europol.
Σύμφωνα με την κοινοτική Οδηγία, τα στοιχεία που εμπίπτουν στον γενικό ορισμό «πληροφορίες τραπεζικών λογαριασμών», τα οποία θα διαβιβάζονται στις αρμόδιες αρχές από την ΑΑΔΕ είναι οι ακόλουθες πληροφορίες σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς και λογαριασμούς πληρωμών και θυρίδες ασφαλείας που περιλαμβάνονται στα κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών:
i) για τον κάτοχο λογαριασμού-πελάτη και για κάθε πρόσωπο το οποίο ισχυρίζεται ότι ενεργεί για λογαριασμό του πελάτη: το ονοματεπώνυμο, συνοδευόμενο είτε από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο του άρθρου 13 παράγραφος 1 στοιχείο α) της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 για την εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη, είτε από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό·
ii) για τον πραγματικό δικαιούχο του κατόχου λογαριασμού-πελάτη: το ονοματεπώνυμο, συνοδευόμενο είτε από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις που μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο το άρθρο 13 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 για την εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πραγματικού δικαιούχου, είτε από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό·
iii) για τον τραπεζικό λογαριασμό ή τον λογαριασμό πληρωμών: τον αριθμό IBAN και την ημερομηνία ανοίγματος και κλεισίματος του λογαριασμού·
iv) για τη θυρίδα θησαυροφυλακίου: το ονοματεπώνυμο του μισθωτή, συνοδευόμενο από τα άλλα στοιχεία αναγνώρισης που απαιτούνται σύμφωνα με τις εθνικές διατάξεις που μεταφέρουν στο εθνικό δίκαιο το άρθρο 13 παράγραφος 1 της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 για την εξακρίβωση και επαλήθευση της ταυτότητας του πελάτη και του πραγματικού δικαιούχου, ή από έναν μοναδικό αναγνωριστικό αριθμό και τη διάρκεια της περιόδου μίσθωσης.
