Αίσθηση στην κοινή γνώμη, αμηχανία στον πολιτικό κόσμο και ανησυχίες στα ηγετικά κλιμάκια της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ προκάλεσε η αιφνιδιαστική πρωτοβουλία Τσίπρα-Ιερώνυμου για την ιστορική συμφωνία Πολιτείας-Εκκλησίας, που λύνει προβλήματα 70 χρόνων.
Ο πρωθυπουργός κατ’ αρχήν πέτυχε τον απόλυτο αιφνιδιασμό. Ενώ όλοι νόμιζαν ότι η συνάντησή του με τον Αρχιεπίσκοπο το βράδυ της Τρίτης θα είχε χαρακτήρα ενημέρωσης για τις προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές, προέκυψε μια συμφωνία που επιφέρει θεσμικές αλλαγές.
Είναι προφανώς αδύνατον η συμφωνία αυτή να ολοκληρώθηκε στη διάρκεια της συνάντησης. Αρα είχε γίνει συστηματική προεργασία το τελευταίο διάστημα, χωρίς να διαρρεύσει το παραμικρό από την πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου, ούτε από την Ιεραρχία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συμφωνία ξεκίνησε να «χτίζεται» στο ραντεβού που είχαν στις 3 Οκτωβρίου ο πρωθυπουργός και ο Αρχιεπίσκοπος. Για το τί συζητήθηκε τότε δεν υπήρξε καμία ανακοίνωση, ενώ οι δηλώσεις που έκανε μετά τυνάντηση ο προκαθήμενος της Εκκλησίας ήταν γενικού περιεχομένου.
Επετεύχθη έτσι ο απόλυτος αιφνιδιασμός, τον οποίο προφανώς επεδίωκαν και οι δύο πλευρές
Η αμηχανία και ο φόβος της αντιπολίτευσης
Με την γνωστοποίηση της συμφωνίας, ήταν έκδηλη η αμηχανία στα επιτελεία της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, που βλέπουν τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ να διεμβολίζουν τον ζωτικό τους χώρο, προσεγγίζοντας ένα κατά τεκμήριο "συντηρητικό" κομμάτι του εκλογικού σώματος, στο οποίο το κυβερνών κόμμα δεν είχε μέχρι τώρα ιδιαίτερη απήχηση.
Περισσότερο ανησυχεί η ΝΔ, για την οποία το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας αποτελεί βασική δεξαμενή ψήφων. Η αξιωματική αντιπολίτευση θεωρεί εαυτόν αποκλειστικό πολιτικό εκφραστή αυτού το κομματιού του εκλογικού σώματος και προσπαθεί παντί τρόπω να διατηρήσει αυτό το ρόλο. Ενδεικτική της κτητικής αντιμετώπισης του εκκλησιάσματος είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του βουλευτή της ΝΔ Μάκη Βορίδη - περί Χριστουγέννων, αφαίρεσης του σταυρού από τη... σημαία κλπ - που έχουν προκαλέσει ποικίλα σχόλια και αντιμετωπίζονται με... θυμηδία στα social media.
Οι φάτνες στην... παρανομία
Αναφορικά με τη συνταγματική αναθεώρηση και ειδικότερα την προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να περάσει τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους, ο κ. Βορίδης δήλωσε ότι «σ' αυτήν την περίπτωση η εικόνα του Χριστού δεν θα υπάρχει ούτε στα σχολεία ούτε στα δικαστήρια».
Ο κ. Βορίδης εν συνεχεία ισχυρίστηκε ότι σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα περί θρησκευτικής ουδετερότητας «δεν θα μπορούμε να γιορτάζουμε σε δημόσιους χώρους τα Χριστούγεννα, δεν θα μπορούμε να βάζουμε καν φάτνες»!
Στην ανακοίνωσή της Νέα Δημοκρατία εκφράζει την ικανοποίησή της(!) για τη συμφωνία ενώ «εύχεται η συμφωνία που ανακοινώθηκε σήμερα να αποβεί ουσιαστικά επωφελής για την Πολιτεία και την Εκκλησία και να μην εξαντληθεί σε μια κατ’ επίφαση αποσύνδεση της μισθοδοσίας των κληρικών από το Κράτος».
Στο καρφί και στο πέταλο
Το ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να βγει από τα… αριστερά, κατηγορεί τον Αλέξη Τσίπρα ότι εγκατέλειψε την πάγια θέση του περί διαχωρισμού κράτους εκκλησίας. Ταυτόχρονα όμως παίρνει το μέρος των κληρικών, που ζητούν να παραμείνουν δημόσιοι υπάλληλοι, σημειώνοντας ότι η συμφωνία «δημιουργεί σοβαρότατες και δικαιολογημένες ανασφάλειες σε 10.000 οικογένειες για το μέλλον τους, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει. Ο απλός παπάς που στάθηκε δίπλα στον δοκιμαζόμενο λαό μας αυτή την εποχή της κρίσης, αξίζει σεβασμού»!
Το περιεχόμενο των ανακοινώσεων των δύο κομμάτων και οι δηλώσεις βουλευτών τους υποδηλώνουν ανησυχίες και φόβους για το δημοσκοπικό αποτύπωμα της συμφωνίας. Στενοί συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη εκφράζουν την άποψη ότι με τη συμφωνία Τσίπρα-Ιερώνυμου, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αντισταθμίσει σε επιρροή και εκλογική δύναμη ό,τι έχασε λόγω του μακεδονικού-σκοπιανού.
Ταυτόσημες απόψεις εκφράζονται και στην Κουμουνδούρου, όπου αναγνωρίζουν ότι με τη συμφωνία των Πρεσπών για το Σκοπιανό, ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε ερείσματα στον κεντρώο χώρο, όπου η κυβέρνηση δεν κατόρθωσε να πείσει για την ορθότητα των επιλογών της και για την αναγκαιότητα να κλείσει το θέμα με συμβιβασμό.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η προσέγγιση με την Εκκλησία δίνει τη δυνατότητα στο κυβερνών κόμμα να επαναπροσεγγίσει αυτό το κομμάτι του εκλογικού σώματος, να κερδίσει υποστήριξη και να διευρύνει την εμβέλεια του στον κεντροδεξιό συντηρητικό χώρο.
Ταυτόχρονα, επειδή η συμφωνία είναι σε επίπεδο κυβέρνησης, βοηθά και τους ΑΝΕΛ να ανακάμψουν, οι οποίοι πιέστηκαν περισσότερο από τη συμφωνία των Πρεσπών.
Επίσης το σημαντικότερο είναι ότι πρόκειται για διμερή συμφωνία κυβέρνησης- Εκκλησίας. Όποιο πολιτικό κόμμα την επικρίνει, επικρίνει ταυτόχρονα την κυβέρνηση και την Εκκλησία, που είναι ο χώρος από τον οποίο αντλούν ψήφους. Ο διαχωρισμός είναι δύσκολος και ο επικοινωνιακός χειρισμός του θέματος ακόμη δυσκολότερος.
Ο «επικίνδυνος» Αλέξης Τσίπρας
Αξιολογώντας τη συμφωνία Πολιτείας και Εκκλησίας, τα επιτελεία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ, δεν την απομονώνουν. Στο ίδιο κάδρο βάζουν όλες τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και του Αλέξη Τσίπρα, τον οποίο βλέπουν πλέον ως εξαιρετικά επικίνδυνο αντίπαλο - «μετρ του πολιτικού τακτικισμού», όπως τον χαρακτήρισε κορυφαίο στέλεχος της καραμανλικής πτέρυγας της ΝΔ.
Ο φόβος αυτός προκύπτει από το αντικειμενικό γεγονός ότι ο Αλέξης Τσίπρας στα 3,5 χρόνια που κυβερνά, έχει ανοίξει πλήθος θεμάτων τα οποία κανείς άλλος πρωθυπουργός δεν τόλμησε ούτε να αγγίξει τις προηγούμενες δεκαετίες.
Πρόκειται για:
- Το Σκοπιανό ζήτημα που χρόνιζε εδώ και 26 χρόνια.
- Το εκκλησιαστικό, που χρόνιζε για τουλάχιστον 70 χρόνια.
- Την προσέγγιση με τις ΗΠΑ, φέρνοντας τις σχέσεις των δύο χωρών στο καλύτερο επίπεδο που υπήρχε διαχρονικά.
- Την πρόσκληση του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα, η οποία βέβαια τορπιλίστηκε από την άκομψη παρέμβαση του προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου.
- Την δρομολόγηση των ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
- Την εξαγγελία για την επέκταση στα 12 μίλια της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο Πέλαγος.
- Την έξοδο από τα Μνημόνια, στα οποία μπήκε η χώρα με ευθύνη των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.