«Ψυχρολουσία» ήταν για περίπου 1,3 εκ. συνταξιούχους οι αποφάσεις της ολομέλειας του ΣτΕ που επιδίκασε την επιστροφή των περικοπών στις επικουρικές συντάξεις και τα δώρα για το 11μηνο Ιουνίου 2015 - Μαΐου 2016 (με βάση τη μνημονιακή νομοθεσία του 2011-12), ΜΟΝΟ για όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη έως τις 31 Ιουλίου 2020, εφόσον έχουν τελεσιδικήσει ή τελεσιδικήσουν μελλοντικά οι υποθέσεις τους στα δικαστήρια.
Το χρονικό
Αναλυτικότερα, όταν το καλοκαίρι του 2020, δημοσιεύτηκαν οι αποφάσεις του ΣτΕ για την καταβολή αναδρομικών στους συνταξιούχους για το 11μηνο από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, προέβλεπαν την καταβολή τους σε περίπου 250.000 δικαιούχους, οι οποίοι είχαν προσφύγει.
Οι αποφάσεις προέβλεπαν την καταβολή αναδρομικών για κύριες και επικουρικές και για δώρα, για το επίμαχο 11μηνο, στους 250.000 που προσέφυγαν.
Κατόπιν, η κυβέρνηση, διαβεβαιώνει, ότι θα δώσει τα αναδρομικά στο σύνολο των συνταξιούχων, ακόμη και σε εκείνους που δεν προσέφυγαν, αλλά μόνο για τις κύριες συντάξεις.
Άφησε, όμως ανοιχτό το θέμα για τις επικουρικές και τα δώρα υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν δημοσιονομικές δυνατότητες, λόγω της πανδημίας αλλά και της προοπτικής τότε, αγορά των αεροσκαφών Rafale.
Το συνολικό κόστος των διεκδικήσεων ήταν περίπου 4 δισ. ευρώ εκ των οποίων 1,5 δις. ευρώ, ήταν το κό9στος των αναδρομικών για τις κύριες συντάξεις και 2,5 δις. ευρώ, για τις επικουρικές και τα δώρα.
Με δεδομένες τις αποφάσεις και το δεδικασμένο, που είχαν δημιουργήσει, οι συνταξιούχοι που δεν έλαβαν αναδρομικά για δώρα και επικουρικές, μπορούσαν να προσφύγουν και να δικαιωθούν.
Τα σενάρια για πολιτική παρέμβαση
Η κυβέρνηση σύμφωνα με δημοσιεύματα φέρεται να εξετάζει ήδη περισσότερα από ένα σενάρια για το πώς θα μπορούσε να επεκτείνει την απόφαση του ΣτΕ σε όλους τους συνταξιούχους χωρίς να διακινδυνεύσει έναν δημοσιονομικό εκτροχιασμό και χωρίς να μειώσει τις επιδοτήσεις για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος και των καυσίμων.
Ωστόσο, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, ερωτώμενος για την απόφαση του ΣτΕ, δήλωσε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη πως «η κυβέρνηση συμμορφώνεται με κάθε απόφαση διοικητικών δικαστηρίων», επισημαίνοντας παράλληλα πως ήδη έχουν δοθεί αναδρομικά για περικοπές στις κύριες συντάξεις, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, από το 2020.
Το κόστος από την επέκταση της απόφασης στα 2,5 εκατ. συνταξιούχων ανέρχεται από 3,2 ως 3,6 δισ. ευρώ, ενώ, αν μείνει μόνο στους 300.000 συνταξιούχους που κατά το ΣτΕ δικαιώνονται με αναδρομικά, το κόστος πέφτει περίπου στα 800 εκατ. ευρώ.
Ως πιθανά σενάρια για την πληρωμή των αναδρομικών είναι:
- Να δοθεί ένα εφάπαξ ποσό σε όλους (π.χ. τα Δώρα συντάξεων σε όλους τους συνταξιούχους) και το υπόλοιπο πακέτο να ψηφιστεί και να δοθεί σε δόσεις το 2023 -2024.
- Να πληρωθεί όλο το πακέτο των αναδρομικών (800 εκατ. ευρώ) στους περίπου 300.000 συνταξιούχους που δικαιώνονται με τις αποφάσεις του ΣτΕ και να δοθεί μια κι έξω ως το τέλος του 2023 ένα εφάπαξ ποσό για τους υπόλοιπους που θα είναι τα Δώρα συντάξεων.
- Να εξεταστεί η περίπτωση συμψηφισμού μέρους της προσωπικής διαφοράς με τα αναδρομικά και επί της ουσίας να μετατραπεί σε σύνταξη το ποσό που αποκόπηκε από τις συντάξεις με τον νόμο Κατρούγκαλου.
Στο Σin και την Έλλη Κομνηνού μίλησε ο Νίκος Χατζόπουλος πρόεδρος Δικτύου Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ)
Ένα πρώτο σχόλιο για την απόφαση;
Η ευθύνη για αυτήν την απόφαση που ντροπιάζει την ελληνική Δικαιοσύνη βαραίνει την κυβέρνηση και προσωπικά τον κύριο πρωθυπουργό. Γιατί η σημερινή κυβέρνηση φρόντισε και ψήφισε τη διάταξη νόμου ( τον 4714/20 άρθρο 114), βάσει του οποίου «αποσβέννυται» κάθε αξίωση των συνταξιούχων.
Αν θυμάστε για το διάστημα του 11μήνου που μας δώσαν πριν δυο χρόνια και αυτό το ενδεκάμηνο δεν το πήραν όλοι συνταξιούχοι, ήταν τα «ψίχουλα» που τα «βάφτισαν» αναδρομικά για τις περικοπές στις κύριες συντάξεις τα χρόνια των Μνημονίων τα οποία η ίδια η Κυβέρνηση τα πήρε πίσω με την άδικη φορολόγηση.
Θα πρέπει όμως να υπενθυμίσω ότι υπουργοί της κυβέρνησης του κυρίου Μητσοτάκη ο κ. Πέτσας και ο κ. Βρούτσης ήταν εκείνοι που έλεγαν στους συνταξιούχους να μην υποβάλουν αγωγές γιατί δεν υπάρχει λόγος. Μάλιστα, σαν κυβερνητικός εκπρόσωπος ο κ. Πέτσας έλεγε στις 15/7/2020 ότι «η έκκληση που θα ήθελα να κάνω είναι οι συνταξιούχοι να έχουν λίγη υπομονή και να μην προσφύγουν σε ένδικα μέσα». Και το έλεγαν και μαϊντανοί της εποχής.
Συνεπώς την ευθύνη την έχει ο κ. Μητσοτάκης και έχει ηθικό χρέος να αποζημιωθούν όλοι οι συνταξιούχοι, τα 2,5. εκ. να πάρουν δηλαδή τα δώρα Χριστουγέννων των κυρίων συντάξεων των επιδομάτων εορτών και αδείας και τις περικοπές των επικουρικών και μάλιστα αφορολόγητα. Εννοείται ότι πρέπει να υπάρξει πολιτική παρέμβαση. Πρέπει να πάρουμε πίσω τα χρήματα μας. Αν είχαμε κάνει προσφυγές και τα 2,5 εκ. σήμερα θα είχαμε αυτό το αποτέλεσμα;
Τι λέει το ΣτΕ; Όσοι έχουν κάνει αγωγή θα πάρουν πίσω τα χρήματα. Δηλαδή 300.000 θα πάρουν , τα 2,2 εκατομμύρια που δεν θα πάρουν ούτε ένα ευρώ;
Τα χρήματα θα δοθούν άμεσα ή θα χρειαστεί επιπλέον δίκη;
Κοιτάξτε εμείς έχουμε περίπου 166 αποφάσεις που θα πληρωθούν άμεσα γιατί το δικαίωμα της διεκδίκησης δεν είναι πάνω από 3.000. Εμείς κάναμε ανά νόμο αγωγές που θα πληρωθούν άμεσα.
Πως σχολιάζετε την αναφορά στο σκεπτικό της απόφασης περί δημοσιονομικής ευταξίας;
Εμείς πιστεύουμε ότι η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι αυτό που λέει ο νόμος. Δεν έχει καμία σχέση αν η χώρα δεν έχει χρήματα. Και η ερώτηση είναι το Μισθοδικείο των δικαστών γιατί δικαιώνει τα πάντα για τους δικαστές. Εκεί δεν υπάρχει πρόβλημα για τη χώρα; Το δικαστήριο νομικά πρέπει να αποφασίζει και είναι λάθος αυτό που γράφτηκε στην απόφαση.
Για τι ποσό μιλάμε;
Το ποσό αν δοθεί σε όλους τους συνταξιούχους είναι περίπου 3,6 δις. Τα δώρα της κύριας είναι περίπου 2, δις, τα δώρα επικουρικής και περικοπές των νόμων της επικουρικής.
Και το θέμα είναι ακόμα ευρύτερο αφού θα πρέπει να καθίσουμε όλοι μαζί και να δώσουμε λύσεις για το Ασφαλιστικό.
Στο Σin και την Έλλη Κομνηνού μίλησε και ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας σημειώνοντας:
Είναι γεγονός ότι το ΣτΕ με καθυστέρηση 1,5 έτους εξέδωσε τις υπ' αριθμ. αποφάσεις 3403 και 3407 με τις οποίες απορρίφθηκε η καταβολή αναδρομικών στους συνταξιούχους για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι και τον Μάιο του 2016. Το παράδοξο είναι ότι με την κίνηση αυτή 1,5 χρόνο μετά ευτελίζεται μέσω της απόφασης αυτής η διαδικασία της πιλοτικής δίκης μια διαδικασία που από το νόμο πρέπει να έχει σύντομη περαίωση γιατί αφορά ευρύτερο αριθμό προσώπων. Μάλιστα το γεγονός αυτό έχει και δημοσιονομική επίπτωση σε βάρος των συνταξιούχων υπό την έννοια ότι λόγω της καθυστέρησης αυτής πολλοί λόγω της παραγραφής χάνουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν τα αναδρομικά τους.
Το πιο σημαντικό όμως είναι όμως η αιτιολογία της απόφασης αυτής, το σκεπτικό που βασίζεται στην παραδοχή ότι το ΣτΕ έκρινε άκριτα δηλαδή χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος δικαστικός έλεγχος ότι, δεχόμενο την αιτιολογική έκδοση του ν.4714/2020 που ισχυρίζεται ότι ακριβώς επειδή υπάρχουν δημοσιονομικές ανάγκες λόγω της πανδημίας, των μεταναστευτικών ροών και λόγω των αναγκών της χώρας για αμυντικό εξοπλισμό τότε προέχει ότι η αξιοπρεπής διαβίωση των συνταξιούχων αλλά η όποια δημοσιονομική ισορροπία της χώρας.
Αυτό είναι μια εξαιρετικά επικίνδυνη παραδοχή όχι μόνο γιατί εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική περί συνταγματοποίησης της δημοσιονομικής πειθαρχίας αλλά γιατί οδηγεί στην άσκηση των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων με έναν αστερίσκο που είναι η δημοσιονομική ισορροπία.
Σκεφτείτε για παράδειγμα μια απεργία στον τουρισμό επειδή ακριβώς έχει δημοσιονομική επίπτωση στα έσοδα του κράτους θα πρέπει να βγαίνει παράνομη και καταχρηστική.
Ή σε άλλο παράδειγμα για το μισθολόγιο των γιατρών βγαίνει μια αντισυνταγματική παρέμβαση της κυβέρνησης αν θα προέχει στην περίπτωση αυτή η δημοσιονομική ισορροπία και όχι η αξιοπρεπής διαβίωση των εργαζομένων.
Οι αποφάσεις αυτές δεν είναι τίποτε άλλο από έναν θρίαμβο ενός δημοσιονομικού παραλογισμού που συρρικνώνει συνεχώς όχι μόνο τα εισοδήματα των πολιτών αλλά πλήττει ευθέως το δικαίωμα στην αξιοπρεπή διαβίωση το οποίο έχει επίσης συνταγματική κατοχύρωση
Θεωρείτε ότι θα υπάρξει πολιτική παρέμβαση;
Η κυβέρνηση ήρθε το 2020 με νόμο και ουσιαστικά επέκτεινε την ισχύ των αποφάσεων του ΣτΕ έναντι όλων και εκείνων που είχαν προσφύγει δικαστικά και όχι. Οφείλει να κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα με δύο χρόνια καθυστέρηση.
Και οφείλει πρώτον γιατί οι περικοπές αυτές είχαν γίνει από την κυβέρνηση της ΝΔ το 2012. Και δεύτερον γιατί είναι ένα ελάχιστο αντιστάθμισμα σε σχέση με την κοινωνική δικαιοσύνη και πρέπει να δοθεί απέναντι στους συνταξιούχους. Οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι έχουν κριθεί δικαστικά οι αξιώσεις τους κι έχουν κριθεί αντισυνταγματικές οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης. Έχουν λαμβάνειν άτοκα όλο το διάστημα αυτό τα εν λόγω χρήματα.
Καλούμε την κυβέρνηση να μην κρυφτεί πίσω από τς αποφάσεις του ΣτΕ αλλά μα έρθει και να δώσει μια πολιτική λύση στο ζήτημα ειδικά τώρα που οι συνταξιούχοι είναι από τις πλέον θιγόμενες κοινωνικές ομάδες αφού και λαμβάνουν πολύ χαμηλές συντάξεις σε σχέση με την Ευρώπη ενώ δεν έχουν δυνατότητα συμπληρωματικού εισοδήματος.