Ενώ ο πρόεδρος Τραμπ συνεχίζει να σφίγγει τη "θηλειά" στην Τουρκία και στη μάχη των πιέσεων μπαίνουν οι οίκοι αξιολόγησης, στους κύκλους που διαμορφώνουν την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ κερδίζει έδαφος η ιδέα του πλήρους και οριστικού "διαζυγίου" από την μέχρι πρόσφατα στενή σύμμαχο.
Κυβερνητικοί παράγοντες, στελέχη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και think tank επικροτούν αυτή την επιλογή, εκτιμώντας ότι υπό την "ηγεμονία" του Ερντογάν και των υπέρμαχων του νεο-οθωμανισμού η Τουρκία δεν μπορεί να είναι αξιόπιστος και σταθερός εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή.
Οι απόψεις αυτές αρχίζουν πλέον να διατυπώνονται δημόσια, διαμορφώνοντας πρόσφορο κλίμα για τις επόμενες κινήσεις της Ουάσιγκτον, που μπορεί να συντείνουν στην απομάκρυνση του "σουλτάνου" από την προεδρία της χώρας του - και από το πολιτικό προσκήνιο γενικότερα
.Αντικείμενο συζητήσεων και αναλύσεων αποτελούν οι προτάσεις που διατύπωσε δημόσια ο Ρίτσαρντ Χάας (φωτό), άλλοτε διευθυντής Πολιτικού Σχεδιασμού στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και πρόεδρος από το 2003 του Council on Foreign Relations, του σημαντικότερου αμερικανικού think tank για θέματα εξωτερικής πολιτικής, που ιδρύθηκε το 1921 από τον Ροκφέλερ και έχει μεγάλη επιρροή στη χάραξη της αμερικανικής πολιτικής.
Οι αμερικανικές αιτιάσεις
Ο παλαίμαχος διπλωμάτης καλεί την Δύση "να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα" και να θέσει την Τουρκία σε ιδιότυπη καραντίνα, ώσπου να φύγει από την εξουσία ο Ερντογάν. Οπως επισημαίνει σε άρθρο-ανάλυση, η Τουρκία "έχει πάψει πλέον να αποτελεί σύμμαχο της Δύσης" και "πρέπει να αντιμετωπισθεί αναλόγως" - να "κρατηθεί νακριά" και να πάψει να ενισχύεται οικονομικά και εξοπλιστικά από τις ΗΠΑ.
Οι δύο βασικές προϋποθέσεις για να είναι η Τουρκία σύμμαχος της Δύσης δεν υπάρχουν πια, τονίζει. Η Τουρκία δεν ανήκει στη Δύση γιατί δεν έχει φιλελεύθερη δημοκρατία και δεν ευθυγραμμίζεται με την εξωτερική πολιτική της Δύσης (υποστηρίζει τζιχαντιστές στην Συρία, προσεγγίζει το Ιράν και έκανε συμφωνία για αγορά S-400 από την Ρωσία).
Πρόκειται για μια σχέση που οδηγείται σε διαζύγιο, γράφει χαρακτηριστικά ο Χάας. Αλλά, όπως επισημαίνει, το πρόβλημα είναι ότι η συνθήκη του NATO δεν παρέχει μηχανισμό διαζυγίου. Η Τουρκία μπορεί να αποσυρθεί από την Συμμαχία, αλλά δεν μπορεί να εκδιωχθεί.
Η στάση των ΗΠΑ
Δεδομένης αυτής της πραγματικότητας, ο Χάας προτείνει μια προσέγγιση της Τουρκίας από τη Δύση βασισμένη σε τέσσερις άξονες:
1. Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής να επικρίνουν την πολιτική της Τουρκίας όταν αυτό απαιτείται. Πρέπει να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις τουρκικές βάσεις, όπως αυτή του Ιντσιρλίκ, να μειώσουν την πρόσβαση της Τουρκίας σε προηγμένα οπλικά συστήματα, όπως τα αεροσκάφη F-35 και να επανεξετάσουν την πολιτική εγκατάστασης πυρηνικών όπλων στην Τουρκία.
2. Οι ΗΠΑ να μην εγκαταλείψουν τους Κούρδους, δεδομένης της ανεκτίμητης αξίας του ρόλου τους στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
3. Να μην εκδοθεί ο Γκιουλέν, εκτός εάν η Αγκυρα αποδείξει την ανάμιξή του στο πραξικόπημα, με στοιχεία που θα μπορούσαν να σταθούν σε αμερικανικό δικαστήριο και να συνάδουν με τη διμερή συμφωνία του 1981 για την έκδοση κρατουμένων.
4. Οι ΗΠΑ και οι Ευρώπη να περιμένουν μέχρι να τελειώσει η περίοδος του Ερντογάν. Ακολούθως, να προσεγγίσουν τη νέα ηγεσία της Τουρκίας με μια σημαντική πρόταση: Να δοθεί υποστήριξη της Δύσης με αντάλλαγμα τη δέσμευση της Τουρκίας στη φιλελεύθερη δημοκρατία και σε μια εξωτερική πολιτική που θα εστιάζει στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και στην αναχαίτιση της Ρωσίας.
