Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει διχάσει την επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια. Τα e-cigarette είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα με πολλούς να θεωρούν ότι είναι λιγότερο επιβλαβή σε σχέση με τα συμβατικά τσιγάρα και άλλους να υποστηρίζουν πως όχι μόνο είναι επικίνδυνα για την υγεία, αλλά έως και 15 φορές πιο καρκινογόνο από το συμβατικό τσιγάρο. Το αποτέλεσμα είναι να έχει προκληθεί σύγχυση στους ατμιστές, στους δυνητικούς χρήστες και τις κυβερνήσεις. Οι έρευνες για τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι δεκάδες, όμως η τελευταία που διεξήχθη από ερευνητές του Ερευνητικού Ινστιτούτου της Ερήμου στη Νεβάδα προκαλεί μεγάλη ανησυχία, καθώς σύμφωνα με το συμπέρασμα οι ατμοί που παράγονται από τα ηλεκτρονικά τσιγάρα με γεύσεις, περιέχουν επικίνδυνα επίπεδα τοξικών χημικών ουσιών, που μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο στους ανθρώπους.
Οι ερευνητές με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Αντρέι Κίλστοφ, που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό περιβαλλοντικής επιστήμης «Environmental Science & Technology» της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας, πραγματοποίησαν χημικές αναλύσεις στους ατμούς των ηλεκτρονικών τσιγάρων τόσο με διαφορετικές γεύσεις όσο και χωρίς καμία γεύση.
Διαπιστώθηκε ότι στα τσιγάρα με γεύση η παρουσία φρομαλδεΰδης και άλλων καρκινογόνων ουσιών σε υψηλά επίπεδα. Οι εν λόγω ουσίες σχηματίζονται όταν το υγρό με τη γεύση μέσα στη συσκευή του ηλεκτρονικού τσιγάρου θερμαίνεται απότομα για να δημιουργηθεί ο ατμός.
«Μια ρουφηξιά από οποιοδήποτε ηλεκτρονικό τσιγάρο με γεύση, από αυτά που δοκιμάσαμε, εκθέτει τον καπνιστή (ατμιστή) σε μη αποδεκτά επικίνδυνα επίπεδα των χημικών ουσιών αλδεϋδών, οι περισσότερες από τις οποίες δημιουργούνται κατά τη θερμική διάσπαση (πυρόλυση) των γευστικών ουσιών» δήλωσε ο Κίλστοφ.
Όσο πιο έντονη είναι η γεύση ενός τσιγάρου, τόσο περισσότερες δυνητικά τοξικές αλδεΰδες παράγονται. Σήμερα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας κυκλοφορούν σχεδόν 8.000 διαφορετικές γεύσεις ηλεκτρονικών τσιγάρων, μερικές από τις οποίες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς στους εφήβους και στους νέους.
Σε άλλη έρευνα, που δημοσιοποιήθηκε το 2015,στην ιατρική επιθεώρηση New England Journal of Medicineα πό τέσσερις καθηγητές του Portland State University διαπιστώθηκε ότι, όταν τα υγρά αυτά θερμαίνονταν σε ατμοποιητές με ανώτατο επίπεδο στην τάση της μπαταρίας τους τα πέντε βολτ, παρήγαγαν ημιακετάλες φορμαλδεΰδης, μία νέα μορφή φορμαλδεΰδης, η οποία δεν είχε εντοπιστεί στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου στο παρελθόν, καθιστώντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου από την εν λόγω ουσία πέντε με 15 φορές υψηλότερο σε σχέση με τα συμβατικά τσιγάρα.
Η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας στηρίζει τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου
«Αν ένας καπνιστής έχει δυσανεξία ή για δικούς του λόγους δεν επιθυμεί τη χρήση συμβατικών φαρμάκων για να διακόψει το κάπνισμα και επιθυμεί να χρησιμοποιήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο ως εναλλακτικό τρόπο καπνίσματος, είναι λογικό να υποστηρίξουμε την προσπάθειά του».
Μ’ αυτή τη σημαντική δήλωση η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας (ΑΗΑ), η παλαιότερη και μεγαλύτερη εθελοντική ιατρική ένωση των ΗΠΑ, που έχει ως στόχο της την καταπολέμηση των καρδιακών παθήσεων, έδωσε στη δημοσιότητα το «περίγραμμα» της πολιτικής της για το ηλεκτρονικό τσιγάρο.
Διχασμένη η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη για το ηλεκτρονικό τσιγάρο
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε και δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη εμφανίστηκε διχασμένη απέναντι στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Από τη μία γίνεται όλο και πιο δημοφιλές, αλλά από την άλλη αυξάνεται η αντίληψη πως κρύβει κινδύνους.
Οι μισοί τουλάχιστον Ευρωπαίοι (51,5%) θεωρούν ότι αυτό δεν είναι ασφαλές, διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με το 2012 (27%), με την μεγαλύτερη καχυποψία απέναντί του να καταγράφεται στην Ολλανδία (78%). Όμως, από την άλλη, πάνω από ένας στους δέκα Ευρωπαίους (11,6%) το 2014 είχε δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, κατά 60% περισσότεροι σε σχέση με το 2012 (7,2%).
Στην Ελλάδα το 2014 το 8,2% δήλωναν ότι έχουν δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο έναντι 10,6% το 2012, ενώ 10,6% επίσης ήταν το ποσοστό όσων έγιναν χρήστες, αφότου το δοκίμασαν. Το 53,1% των Ελλήνων θεωρούσε επιβλαβές το ηλεκτρονικό τσιγάρο το 2014, έναντι ποσοστού 49% το 2012.
Οι διαπιστώσεις αυτές προκύπτουν από μια νέα επιστημονική έρευνα, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής λέκτορα Φίλιππο Φλιππίδη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για τον έλεγχο του καπνίσματος «Tobacco Control».
Στη μελέτη, που βασίσθηκε σε ανάλυση στοιχείων του Ευρωβαρόμετρου για τον Καπνό για ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα άνω των 53.000 ανθρώπων από 27 χώρες της ΕΕ, συμμετείχαν επίσης η Βασιλική Γεροβασίλη (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών) και Κωνσταντίνος Βαρδαβάς (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης).
Η μεγαλύτερη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου γίνεται στη Γαλλία (21,3%) και η μικρότερη στην Πορτογαλία (5,7%), ενώ παραμένει άγνωστο γιατί υπάρχουν τόσο μεγάλες αποκλίσεις από χώρα σε χώρα, όπως είπε ο Φιλιππίδης. Σε πολλές χώρες, σύμφωνα με την έρευνα, όλο και περισσότεροι περνάνε από τον απλό πειραματισμό στην κανονική χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου.