Δάνειο διάσωσης της τουρκικής οικονομίας από την αμερικανική κεντρική τράπεζα ζήτησε ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, καθώς η κρίση του κορονοϊού εξαντλεί τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας και αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο συναλλαγματικής κρίσης, που θα τον υποχρέωνε να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, παρότι ο ίδιος κατ' επανάληψη έχει τονίσει ότι «αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει οριστικά για τη χώρα».
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Τραμπ, στις 31 Μαρτίου, ο Ερντογάν ζήτησε να ενεργοποιηθεί και για την Τουρκία ένα πρόγραμμα από την Fed για τη χορήγηση ρευστότητας σε δολάρια με ανταλλαγή τουρκικών λιρών. Τέτοια προγράμματα ανταλλαγής νομισμάτων (swaps) έχει ενεργοποιήσει η Fed το τελευταίο διάστημα με πολλές κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπισθεί η κρίση ρευστότητας που έχει δημιουργηθεί στις αγορές. Μεταξύ άλλων, έχει ανοίξει γραμμές παροχής δολαρίων και σε κεντρικές τράπεζες αναδυόμενων οικονομικών, όπως το Μεξικό και η Βραζιλία, όχι όμως στην Τουρκία.
Προς το παρόν, αν και έχουν περάσει αρκετές ημέρες από την επικοινωνία των δύο προέδρων, η πρωτοβουλία του Ερντογάν δεν έχει αποδώσει καρπούς. Το τουρκικό αίτημα δεν είναι εύκολο να ικανοποιηθεί, καθώς η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έχει χάσει την ανεξαρτησία της και ελέγχεται πολιτικά από την κυβέρνηση, ενώ υπάρχουν και οι γνωστές πολιτικές εκκρεμότητες στις διμερείς σχέσεις, με σημαντικότερη την απομάκρυνση της Τουρκίας από το NATO και την προμήθεια των ρωσικών πυραύλων S400.
Υπάρχουν, μάλιστα, ενδείξεις ότι το αίτημα της Τουρκίας για δάνειο διάσωσης έχει άτυπα παραπεμφθεί από την αμερικανική κυβέρνηση στο ΔΝΤ. Η γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ενώ σε προηγούμενη τοποθέτησή της είχε εξαιρέσει ρητά την Τουρκία από την ομάδα αναδυόμενων οικονομιών που έχουν ζητήσει υποστήριξη από το ΔΝΤ, την Πέμπτη δήλωσε ότι υπάρχει εποικοδομητική συνεργασία με τις τουρκικές αρχές, δήλωση που ερμηνεύθηκε από πολλούς σαν μια σαφής ένδειξη ότι η Τουρκία προσεγγίζει διερευνητικά το Ταμείο.
Η Άγκυρα έχει τις τελευταίες ημέρες επαφές και με άλλες κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες του G20, ζητώντας το άνοιγμα γραμμών swaps για να πάρει δολάρια. Στο παρελθόν, είχε επιτύχει τέτοιες συμφωνίες με τις κεντρικές τράπεζες του Κατάρ (5 δισ. δολ.) και της Κίνας (1 δισ. δολ.), αυτή την φορά όμως οι ανάγκες της Τουρκίας είναι πολύ μεγαλύτερες.
Ο Ερντογάν κάνει αυτές τις προσπάθειες για να αποφύγει το «πικρό ποτήρι» της προσφυγής στο ΔΝΤ, γνωρίζοντας ότι αυτό θα τραυμάτιζε το γόητρο της Τουρκίας και θα τον υποχρέωνε να χάσει τον έλεγχο της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής. Ο Τούρκος ηγέτης, άλλωστε, δεν ξεχνά ότι η προηγούμενη διάσωση της Τουρκίας από το ΔΝΤ είχε προκαλέσει την κατάρρευση του παλιού πολιτικού συστήματος, φέρνοντας τον ίδιο και το ισλαμικό κόμμα του στην εξουσία.
Αυτή την φορά, όμως, η παρέμβαση του ΔΝΤ ίσως να γίνει αναπόφευκτη, καθώς τα συναλλαγματικά αποθέματα εξαντλούνται με ταχύτατους ρυθμούς για τη στήριξη της λίρας, χωρίς μάλιστα να επιτυγχάνεται η συγκράτηση της πτώσης της έναντι του δολαρίου, που έχει φθάσει το 14% από την αρχή του έτους. Τα στοιχεία δείχνουν ότι την περασμένη εβδομάδα τα καθαρά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας, χωρίς να υπολογίζονται δηλαδή τα υποχρεωτικά αποθέματα των εμπορικών τραπεζών και οι συμφωνίες swaps που συνάπτει μαζί τους η κεντρική τράπεζα, υποχώρησαν δραματικά, κατά 5 δισ. δολ. μέσα σε μια εβδομάδα και μειώθηκαν στα 27,14 δισ. δολ.
Οικονομικοί αναλυτές, πάντως, αμφισβητούν ότι τα προβλήματα της Τουρκίας, καθώς μάλιστα η επιδημία του κορονοϊού εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς, θα μπορούσαν να λυθούν μόνο με γραμμές swaps. Όπως τονίζουν, τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας είναι πολύ βαθύτερα και η επαπειλούμενη συναλλαγματική κρίση τόσο σοβαρή, ώστε μόνο με ένα μεγάλο δάνειο από το ΔΝΤ και σοβαρές αλλαγές στην ανορθόδοξη οικονομική πολιτική του Ερντογάν να μπορεί να ξεπερασθεί.