Προβληματισμό γεννά στην Αθήνα η... ηχηρή σιωπή του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για το θέμα του χρέους, την ώρα που το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε σχεδόν καθημερινή βάση «δείχνει» στην κατεύθυνση μιας ελάφρυνσης, που ξεπερνά τα όρια ανοχής του Βερολίνου.
Μια ερμηνεία για την απουσία του Β. Σόιμπλε από το δημόσιο διάλογο για το ελληνικό χρέος είναι ότι ο... κακός δαίμονας των ελληνικών κυβερνήσεων έχει αυτή την περίοδο «μεγαλύτερα ψάρια να τηγανίσει», καθώς η Γερμανία αντιμετωπίζει στη φετινή σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας μια πρόκληση στρατηγικής σημασίας, που κρίνεται ως πολύ πιο επείγουσα από τη διαχείριση του ελληνικού προβλήματος.
Στο περιθώριο της συνόδου του ΔΝΤ θα συνεδριάσουν οι υπουργοί Οικονομικών του G20, υπό την προεδρία του κ. Σόιμπλε, για να συζητήσουν το θέμα της παγκοσμιοποίησης, του διεθνούς εμπορίου και του προστατευτισμού, στον απόηχο των απειλών της διοίκησης Τραμπ να κατατάξει την Γερμανία στην κατηγορία των χωρών που χειραγωγούν τα νομίσματά τους για να ενισχύσουν αθέμιτα τις εξαγωγές (currency manipulator), κάτι που θα άνοιγε το δρόμο για επιβολή από τον Αμερικανό πρόεδρο πρόσθετων φόρων και δασμών στα γερμανικά προϊόντα.
Το Βερολίνο φοβάται, μετά και την πολύ κακή εξέλιξη της πρόσφατης, πρώτης συνάντησης Τραμπ-Μέρκελ στην Ουάσιγκτον, ότι η Γερμανία μπορεί να αποτελέσει στόχο εμπορικών κυρώσεων, ιδιαίτερα από τη στιγμή που ο Τραμπ έκανε στροφή σε σχέση με την Κίνα, υποβαθμίζοντας τις κατηγορίες που είχε απευθύνει περί χειραγώγησης του νομίσματος.
Η Γερμανία βρίσκεται στο στόχαστρο πολλών, όχι μόνο του κ. Τραμπ, για το τεράστιο πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που ξεπερνά το 8% του ΑΕΠ. Η Γαλλία και άλλες χώρες της ευρωζώνης, αλλά και το ΔΝΤ χαρακτηρίζουν υπερβολικό το πλεόνασμα και πιέζουν για μέτρα που θα τονώσουν τη ζήτηση στην Γερμανία.
Καθώς οι εξαγωγές, η «ατμομηχανή» του γερμανικού οικονομικού θαύματος, βρίσκονται υπό απειλή, ο κ. Σόιμπλε αφιέρωσε όλο το χρόνο του τις τελευταίες ημέρες για να προετοιμασθεί για τη σύνοδο του G20, ζητώντας μάλιστα από τις υπηρεσίες του υπουργείο του να εκπονήσουν πολυσέλιδο κείμενο δια του οποίου δίνονται οι γερμανικές απαντήσεις σε όσα έχουν ακουσθεί για το πλεόνασμα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Βερολίνο υποβαθμίζει τη σημασία του ελληνικού ζητήματος. Εκπρόσωπος του υπουργείου, μάλιστα, δήλωσε ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα δεν βρίσκεται στην ατζέντα συνεδρίασης του G20, κάτι που σημαίνει ότι όποιες συζητήσεις γίνουν θα είναι στο πλαίσιο άτυπων διαβουλεύσεων. Επιπλέον, δεν έχει γίνει σαφές αν θα υπάρξει κάποια συνάντηση του Washington Group, στο οποίο μετέχουν οι εκπρόσωποι των δανειστών της χώρας.
Το κακό σενάριο της αναβολής
Η «αφωνία» Σόιμπλε και η εκ των πραγμάτων υποβάθμιση του ελληνικού θέματος, παρότι επείγει να βρεθεί μια συνολική λύση τον Μάιο, ή, το αργότερο, εντός του Ιουνίου, τροφοδοτεί «σκοτεινά» σενάρια νέας αναβολής των αποφάσεων για το ελληνικό χρέος, ώστε να συζητηθεί το θέμα μετά τις γερμανικές εκλογές. Για τις πληρωμές χρέους του Ιουλίου, σε αυτή την περίπτωση θα χρειασθεί κάποια χρηματοδότηση-γέφυρα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, σενάριο που έχει εξετασθεί κατ’ επανάληψη τους προηγούμενους μήνες από Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Το σενάριο της αναβολής κερδίζει στο παρασκήνιο αρκετούς «πόντους», όσο φαίνεται ότι οι διαφορές ΔΝΤ-Γερμανίας για το χρέος παραμένουν αγεφύρωτες και είναι πολύ δύσκολο να ξεπερασθούν με μια εποικοδομητικά ασαφή ανακοίνωση του Eurogroup, την οποία κάθε πλευρά θα «μεταφράσει» κατά το δοκούν.
Η επιμονή του Ταμείου σε «μαύρες» προβλέψεις για τα μελλοντικά πλεονάσματα της Ελλάδας και το μακροπρόθεσμο ρυθμό ανάπτυξης «δείχνει» στην κατεύθυνση της χρήσης εργαλείων ελάφρυνσης του χρέους, τα οποία η Γερμανία έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν αποδέχεται (επιμήκυνση δανείων του EFSF ως το 2080, πλαφόν στο επιτόκιο), πολύ περισσότερο εν μέσω προεκλογικής περιόδου.
Ενδεχόμενο «ναυάγιο» στις προσπάθειες για μια συνολική λύση για την αξιολόγηση και το χρέος μέχρι το τέλος Ιουνίου θα επαναφέρει στο προσκήνιο τα σενάρια για διαπραγμάτευση ενός νέου προγράμματος (τέταρτο μνημόνιο), το οποίο θα βασισθεί στα χρηματοδοτικά... απομεινάρια του τρίτου μνημονίου (54 δισ. ευρώ). Αυτό γιατί η μεγάλη απώλεια χρόνου για το κλείσιμο των δύο πρώτων αξιολογήσεων δεν θα αφήνει πολλά περιθώρια για ομαλή συνέχιση των αξιολογήσεων και εκταμιεύσεων.
Αυτό το κακό σενάριο συνδέεται, προφανώς, με πολιτικές εξελίξεις. Η κυβέρνηση πολύ δύσκολα θα αποφύγει την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, αν διαψευσθεί το βασικό της πολιτικό αφήγημα για το κλείσιμο της αξιολόγησης και μια αξιοπρεπή συμφωνία για το χρέος. Γι’ αυτό και στην Αθήνα διατηρείται η έντονη αγωνία για το πότε και με ποιο τρόπο θα σπάσει τη σιωπή του ο Β. Σόιμπλε.