Το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού στην Ελλάδα εξελλίσεται πλέον σε θεμελιώδες καθώς υπερβαίνει τα στενά δημογραφικά πλαίσια και επηρεάζει το σύνολο της οικονομίας με μία δυναμική η οποία θα είναι κλιμακούμενη τις επόμενες δεκαετίες.Αν θέλει κανείς να δεί το μέλλον δεν έχει παρά να μελετήσει την... Ιαπωνία.
Καμία χώρα δεν γερνά πιο γρήγορα από την Ιαπωνία. Από το 1985 μέχρι σήμερα, το ποσοστό του πληθυσμού τής Ιαπωνίας με ηλικία άνω των 65 ετών αυξήθηκε από το 10% σε σχεδόν 25%. Μέχρι το 2060, ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί περίπου στο 40%. Και από εκείνο το σημείο, ο πληθυσμός της Ιαπωνίας θα έχει συρρικνωθεί από περίπου 128 εκατομμύρια σε λιγότερο από 100 εκατομμύρια ανθρώπους.
Παρά το γεγονός ότι αυτή η μεταβολή μόλις έχει αρχίσει, βαραίνει ήδη σε μεγάλο βαθμό την εθνική οικονομία της Ιαπωνίας. Πλέον ένα μέρος του χρέους της Ιαπωνίας προέρχεται από την χρηματοδότηση του εθνικού προγράμματος συνταξιοδότησης.
Πράγματι, οι συνολικές δαπάνες για κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, των συντάξεων και της νοσηλείας για τους ηλικιωμένους, έχει πλέον ξεπεράσει τις δαπάνες όλων των άλλων κατηγοριών, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης, της άμυνας και του αγαπημένων προγραμμάτων της Ιαπωνίας, της κατασκευής γεφυρών και σηράγγων.
Πολλά από αυτά τα έξοδα συνδέονται άμεσα με την αύξηση του κόστους τής φροντίδας για τους ηλικιωμένους. Το σύνολο των δαπανών της Ιαπωνίας για τους πολίτες από 65 ετών και άνω τριπλασιάστηκε τις δύο δεκαετίες πριν από το 2004 και έκτοτε συνεχίζει να αυξάνεται. Οι δαπάνες για τις οικογένειες και τους νέους, συγκριτικά, δεν έχουν αυξηθεί τόσο πολύ.
Στην Ιαπωνία, αυτά τα ζωτικής σημασίας ζητήματα υπόκεινται σε πολύ μικρή δημόσια συζήτηση. Ο λόγος: τα δημογραφικά στοιχεία των ψηφοφόρων. Κατά την διάρκεια των τελευταίων τριών δεκαετιών, καθώς ο πληθυσμός της Ιαπωνίας γερνούσε, το ποσοστό των Ιαπώνων ψηφοφόρων άνω των 60 ετών έχει υπερδιπλασιαστεί, στο 44%.
Συγκριτικά, τον Νοέμβριο του 2012, μόνο το 21% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στις ΗΠΑ ήταν πάνω από 65 ετών. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό των Ιαπώνων ψηφοφόρων στην δεκαετία των 20 ετών έχει μειωθεί από 20% το 1980 σε 13% σήμερα.
Με άλλα λόγια, η Ιαπωνία έχει δύο προβλήματα: Αντιμετωπίζει ταχεία γήρανση και όσο περισσότερο περιμένει να αντιμετωπίσει την γήρανση της κοινωνίας, τόσο υψηλότερο είναι το κόστος για την οικονομία.