Αβολα στις καρέκλες τους έχουν αρχίσει να αισθάνονται αρκετοί τραπεζίτες, μετά το θρίλερ με την παραίτηση του κ. Άνθιμου Θωμόπουλου από την Τράπεζα Πειραιώς και ενόψει της άφιξης της επικεφαλής του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) τις επόμενες μέρες. Οι επαφές σε χαμηλότερο στελεχιακό επίπεδο έχουν ξεκινήσει ήδη και αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος της εβδομάδας με την έλευση στην Αθήνα της Ντανιέλ Νουί στις 8 Φεβρουαρίου. Η κα. Νουί θα έχει μπαράζ συναντήσεων με τις διοικήσεις των συστημικών τραπεζών, στο πλαίσιο των οποίων θα τεθούν επί τάπητος το ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, οι πτυχές του νέου νομικού πλαισίου, η τρέχουσα κατάσταση της ρευστότητας, καθώς και η ενίσχυση της διακυβέρνησης του κλάδου. Υψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων θα είναι η πρόοδος που έχει πραγματοποιηθεί στην υλοποίηση των business plan των τραπεζών. Η ηγεσία του SSM θα εξετάσει παράλληλα, τις διαδικασίες για την αξιολόγηση των διοικήσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες ο SSM έχει ενστάσεις για κάποιες πτυχές του πρόσφατου νόμου για την αξιολόγηση των διοικήσεων θεωρώντας ότι η έγκριση ή όχι της επάρκειας των διοικήσεων είναι θέμα του επόπτη. Μέχρι το τέλος του Φεβρουαρίου του 2016 θα πρέπει να θεσπιστεί ένα πρόγραμμα για την αξιολόγηση των ΔΣ των τραπεζών και την αντικατάσταση των μελών που δεν πληρούν τα κριτήρια. Παρόμοια διαδικασία αξιολόγησης προβλέπεται, επίσης, και για το ΤΧΣ έως το τέλος του Ιουνίου το 2016.
Ο νόμος που πέρασε η κυβέρνηση για αλλαγές και αξιολόγηση των τραπεζικών στελεχών είχε ανάψει «φωτιές». Χαρακτηριστική ήταν άλλωστε και -η πρωτοφανής για τα ελληνικά χρονικά- παρέμβαση του Τζον Πόλσον, σχετικά με την απομάκρυνση του κ. Θωμόπουλου, έχει δημιουργήσει δεύτερες σκέψεις αλλά και ερωτηματικά.
Τις τελευταίες ημέρες υπάρχει ένας αναβρασμός, αλλά και εκνευρισμός, που έχει φτάσει μέχρι το Μαξίμου, αλλά και τη Φρανκφούρτη. Τα κριτήρια που μπαίνουν «καίνε» πρόσωπα, καταστάσεις, χειρισμούς και αποφάσεις του παρελθόντος. Η μάχη «χαρακωμάτων» έχει ήδη ξεκινήσει και οι σχέσεις αλλάζουν σαν τα... υποκάμισα, αυτά τα ακριβά που κυκλοφορούν στα τραπεζικά επιτελεία που χειρίστηκαν τις τελευταίες ανακεφαλαιοποιήσεις.
Επισημαίνεται ότι η υποχρέωση αξιολόγησης των διοικήσεων περιλαμβάνεται στο νέο μνημόνιο και εφόσον εφαρμοστεί κατά γράμμα μπορεί να οδηγήσει σε ευρείας κλίμακας αλλαγές στα Δ.Σ των τραπεζών.
Τα κριτήρια της αξιολόγησης για τα μέλη του δ.σ:
(i) Το μέλος θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 10ετή διεθνή εμπειρία, εκ των οποίων τουλάχιστον 3 έτη ως μέλους διοικητικού συμβουλίου πιστωτικού ιδρύματος. Η ανωτέρω διεθνής εμπειρία θα πρέπει να είναι σε διευθυντικό επίπεδο και να έχει αποκτηθεί στους τομείς της τραπεζικής, της ελεγκτικής, της διαχείρισης κινδύνων ή της διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού. Το διοικητικό συμβούλιο θα πρέπει να διαθέτει σε συλλογικό επίπεδο την απαραίτητη γνώση και εμπειρία που ανταποκρίνεται στο επιχειρηματικό πρότυπο και στη χρηματοοικονομική κατάσταση του πιστωτικού ιδρύματος.
(ii) Το μέλος δεν θα πρέπει να έχει διατελέσει κατά τα τελευταία 5 έτη σε ανώτατες πολιτικές ή διοικητικές θέσεις του δημοσίου, όπως Πρόεδρος Δημοκρατίας ή της Κυβέρνησης, υψηλόβαθμα πολιτικό, κυβερνητικά, κομματικά, δικαστικά, στρατιωτικά στελέχη, ή διευθυντικά στελέχη κρατικών επιχειρήσεων.
(iii) Το μέλος πρέπει να γνωστοποιήσει όλες τις οικονομικές σχέσεις του με την τράπεζα πριν από το διορισμό του. Η εποπτική αρχή έχει επιβεβαιώσει ότι το μέλος είναι κατάλληλος και επαρκής για το διορισμό του ως μέλος. Το Ταμείο με τη βοήθεια του ανεξάρτητου συμβούλου κατά τη διενέργεια της αξιολόγησης για την εταιρική διακυβέρνηση θα ορίσει επιπλέον κριτήρια για συγκεκριμένες δεξιότητες που απαιτούνται στο διοικητικό συμβούλιο. Τα κριτήρια θα επισκοπούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε δύο έτη ή και συχνότερα εάν υπάρξει ουσιώδης αλλαγή στην οικονομική κατάσταση της τράπεζας.
Τα κριτήρια για την αξιολόγηση της δομής και της σύνθεσης των διοικητικών συμβουλίων και των επιτροπών:
α. Στο διοικητικό συμβούλιο να συμμετέχουν τουλάχιστον τρία ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη με επαρκή γνώση και μακροχρόνια εμπειρία σε αντίστοιχα πιστωτικά ιδρύματα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν είχαν καμία σχέση με πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα κατά τα προηγούμενα 10 έτη
β. Τα ανωτέρω ανεξάρτητα μέλη προεδρεύουν σε όλες τις Επιτροπές του διοικητικού συμβουλίου
γ. Τουλάχιστον ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου θα διαθέτει σχετική εξειδίκευση και διεθνή εμπειρία τουλάχιστον πέντε (5) ετών στους τομείς της διαχείρισης κινδύνων ή/και της διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το εν λόγω μέλος θα προεδρεύει σε κάθε επιτροπή του διοικητικού συμβουλίου που θα ασχολείται με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
δ. Στην περίπτωση που η επισκόπηση ή η αξιολόγηση του διοικητικού συμβουλίου δεν πληροί τα σχετικά κριτήρια, το Ταμείο θα ενημερώνει το διοικητικό συμβούλιο και εφόσον το τελευταίο δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την υλοποίηση των σχετικών προτάσεων, το Ταμείο θα συγκαλεί τη γενική συνέλευση των μετόχων με σκοπό την ενημέρωσή τους και θα προτείνει τις απαιτούμενες αλλαγές. Το Ταμείο θα αποστέλλει τα αποτελέσματα της αξιολόγησης στις αρμόδιες εποπτικές αρχές. Στην περίπτωση που το μέλος του διοικητικού συμβουλίου ή της επιτροπής αυτού δεν πληροί τα σχετικά κριτήρια ή το διοικητικό συμβούλιο ως σώμα δεν ικανοποιεί την προτεινόμενη δομή ως προς το μέγεθος, την κατανομή των αρμοδιοτήτων και εξειδίκευσης και σε περίπτωση που οι απαιτούμενες αλλαγές δεν μπορούν να υλοποιηθούν με άλλο τρόπο, τότε θα υπάρξει σύσταση για αλλαγή συγκεκριμένων μελών του διοικητικού συμβουλίου ή των επιτροπών του.
Τέλος, στην περίπτωση που η γενική συνέλευση των μετόχων δεν συμφωνήσει εντός 3 μηνών με την αντικατάσταση των μελών του διοικητικού συμβουλίου που δεν εκπλήρωσαν τα κριτήρια αξιολόγησης, τότε το Ταμείο θα δημοσιοποιήσει εντός 4 εβδομάδων στην ιστοσελίδα του σχετική αναφορά η οποία θα περιλαμβάνει την επωνυμία του πιστωτικού ιδρύματος, τις προτάσεις και τον αριθμό των μελών του.
Σε αγώνα δρόμου για την υλοποίηση των σχεδίων αναδιάρθρωσης
Την ίδια ώρα, τα τραπεζικά επιτελεία εργάζονται πυρετωδώς προκειμένου το επόμενο διάστημα να υλοποιηθούν όσα περιγράφονται στα πλάνα αναδιάρθρωσης, τα οποία έχουν εγκριθεί από την DG Comp. Τα σχέδια αναδιάρθρωσης αποτελούν τον οδικό χάρτη στον οποίο καταγράφονται με ακρίβεια οι κινήσεις που πρέπει να κάνουν τα τραπεζικά ιδρύματα την επόμενη τριετία. Κάθε ενέργεια προσδιορίζεται χρονικά, ενώ τα στελέχη των τραπεζών θα ελέγχονται για την έγκαιρη τήρηση των υποχρεώσεων που ανέλαβαν.
Η Εθνική Τράπεζα έχει δεσμευθεί έναντι της DGComp να μειώσει τον αριθμό των εργαζομένων στα 10.695 άτομα (12.300 στο 9μηνο 2015), και όπως αναφέρει η ΕΤΕ στο ενημερωτικό δελτίο της «απέχει από τη σχετική δέσμευση, δεδομένου ότι, μεταξύ άλλων, δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί οι δεσμεύσεις που αφορούν στην αποεπένδυση των εγχώριων μη τραπεζικών δραστηριοτήτων».
Η Τράπεζα Πειραιώς θα πρέπει να περιορίσει το δίκτυό της στα 650 καταστήματα μέχρι το τέλος του 2017 (778 στο 9μηνο 2015) και ο αριθμός των εργαζομένων να μην υπερβαίνει τα 15.350 άτομα (σημειώνεται ότι στο 9μηνο ο όμιλος απασχολούσε 15.715 άτομα στην Ελλάδα).
Η Alpha Bank θα πρέπει να προχωρήσει στο κλείσιμο 64 καταστημάτων στην Ελλάδα μέχρι το τέλος του 2017, στα 563, και να περιορίσει τον αριθμό των εργαζομένων σε 9.500 άτομα.
Η Eurobank, σύμφωνα με το σχέδιο αναδιάρθρωσης, θα πρέπει να περιορίσει το δίκτυο στα 510 καταστήματα και τον αριθμό των εργαζομένων της σε 9.800 άτομα, από περίπου 10.800 εργαζομένους σήμερα.