Την ώρα που κλιμακώνονται οι διεθνείς διεργασίες για έργα αγωγών φυσικού αερίου, με φόντο την προσπάθεια απεξάρτησης της Ευρώπης από τη Ρωσία, η κυβέρνηση αφήνει κατά μέρος τη συνταγή των ιδιωτικοποιήσεων και μεταφέρει σε έναν αμιγώς κρατικό φορέα, την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ), ολόκληρο τον τομέα αγωγών της ΔΕΠΑ.
Στις ανακοινώσεις του για τα μείζονα ενεργειακά θέματα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ανακοίνωσει μια «κρατικοποίηση» που καθυστερούσε: ενόψει της πώλησης σε ιδιώτες της ΔΕΠΑ Εμπορίας, έχει προβλεφθεί από το 2020 ότι η θυγατρική της, ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων θα περνούσε υπό τον έλεγχο του Δημοσίου, καθώς δραστηριοποιείται σε ένα τομέα μεγάλης στρατηγικής σημασίας, ο οποίος ξεφεύγει από τις εμπορικές δραστηριότητες της ΔΕΠΑ.
Αυτή η «κρατικοποίηση» είχε καθυστερήσει, καθώς ανάλογη καθυστέρηση υπήρχε, λόγω της γνωστής δικαστικής εμπλοκής με την ELFE, και στην ίδια την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Τώρα, η κυβέρνηση αποφάσισε να την επιταχύνει και ο κ. Μητσοτάκης θα ανακοινώσει ότι το ΤΑΙΠΕΔ, ως βασικός μέτοχος της ΔΕΠΑ με συμμετοχή 65%, θα μεταβιβάσει στην ΕΔΕΥ τη ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ενώ στη συνέχεια θα αποζημιωθούν από το Δημόσιο τα Ελληνικά Πετρέλαια για το 35% των μετοχών.
Με αυτό τον τρόπο, η κυβέρνηση παίρνει τον πλήρη έλεγχο των διεργασιών για την ανάπτυξη των δικτύων αγωγών φυσικού αερίου, χωρίς τους περιορισμούς που δημιουργούσε η συμμετοχή ιδιώτη επενδυτή στην ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, καθώς μάλιστα όλα δείχνουν ότι στο πεδίο της ενέργειας έχουν σήμερα, μετά τις τελευταίες εξελίξεις στις σχέσεις με τη Ρωσία, μεγαλύτερη βαρύτητα οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί από τις οικονομικές επιδιώξεις.
Στο χαρτοφυλάκιο της ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων βρίσκονται και τα δικαιώματα για τη συμμετοχή στο μεγάλο και αμφιλεγόμενο project του αγωγού EastMed, το οποίο όλα δείχνουν ότι η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τις άλλες ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις της περιοχής, θα προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανό, παρά το γεγονός ότι από την αμερικανική πλευρά έχει γίνει σαφές ότι δεν θεωρείται οικονομικά βιώσιμο και έχει δηλωθεί προτίμηση για μεταφορά του αερίου μέσω υγροποίησης (LNG).
Το δίκτυο των αγωγών φυσικού αερίου
Σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ Διεθνών Έργων, ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) είναι σήμερα το πιο ώριμο έργο για τη διασφάλιση άμεσης διασύνδεσης των κοιτασμάτων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας και μέσω του Αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ευρώπη παρέχοντας πρόσβαση σε λεκάνες που δεν συνδέονται σήμερα, ενισχύοντας την ασφάλεια της προμήθειας μέσω της διαφοροποίησης τόσο των πηγών όσο και των διαδρομών. Ο αγωγός EastMed, ο οποίος θα εκτείνεται σε 1.900 χιλιόμετρα και αρχικά θα μεταφέρει 10 Bcm / έτος κατά τον υφιστάμενο σχεδιασμό του, συμπεριλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI), τα οποία αναγνωρίζονται ως προτεραιότητα για το ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης. Επίσης, Στις 5 Μαΐου 2020 χορηγήθηκε στο έργο EastMed και στον αγωγό ΠΟΣΕΙΔΩΝ, το καθεστώς Έργου Εθνικής σημασίας και Δημοσίου Συμφέροντος από το Ελληνικό Κοινοβούλιο.
Εκτός από τον EastMed, η ΔΕΠΑ Εμπορίας συμμετέχει στο έργο του Ελληνο-Βουλγαρικού Διασυνδετήριου Αγωγού (IGB), καθώς και στον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ:
- Ο IGB αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. (εκ των οποίων περίπου 31 χλμ. βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας), καθώς και τις αναγκαίες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις (Μετρητικοί Σταθμοί, βανοστάσια, Κέντρο Λειτουργίας). Με σημείο εκκίνησης την Κομοτηνή, ο αγωγός θα καταλήγει στη Stara Zagora αντίστοιχα, συνδέοντας τα δίκτυα Φυσικού Αερίου Ελλάδος και Βουλγαρίας, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα της αντίστροφης ροής (reverse flow). Προβλέπεται επίσης η διασύνδεσή του με τον αγωγό TAP. Ο αγωγός IGB έχει αρχική δυναμικότητα 3 δισ. κυβ. μέτρα φυσικού αερίου (φ. α.) ετησίως, με δυνατότητα αύξησής τους στα 5 δισ. κυβ. μέτρα φ. α. ετησίως με την κατασκευή Σταθμού Συμπίεσης.
- Ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ αποτελείται από δύο τμήματα: το χερσαίο τμήμα μήκους περίπου 760 χλμ. που ξεκινά από τα ελληνοτουρκικά σύνορα στους Κήπους και διασχίζοντας τις Περιφέρειες Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Ηπείρου, καταλήγει στις ακτές της Θεσπρωτίας, και το υποθαλάσσιο τμήμα του έργου, με μήκος περίπου 210 χλμ. το οποίο συνδέει τις Θεσπρωτικές ακτές με το Ότραντο της Ιταλίας και αναπτύσσεται από την ελληνική εταιρεία με την επωνυμία «Υποθαλάσσιος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδος – Ιταλίας ΠΟΣΕΙΔΩΝ Α.Ε.» (ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ).