Χειρότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις του κινεζικού μονοπωλίου διανομής ρεύματος, State Grid, εξελίσσεται η επένδυση των 320 εκατ. ευρώ που έκαναν στα τέλη του 2016 στον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος έχει εμπλακεί σε μια σφοδρή αντιπαράθεση με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, με αποκορύφωμα την πρόσφατη επιβολή πρωτοφανούς προστίμου 5 εκατ. ευρώ.
Το πρόβλημα των Κινέζων επενδυτών, οι οποίοι έχουν εκφράσει έντονη δυσφορία στη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, χωρίς να αποκλείεται και κάποια διπλωματική παρέμβαση προς την ελληνική κυβέρνηση, είναι ότι οι αποδόσεις της επένδυσής τους για το 24% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ υποχωρούν σε χαμηλότερα επίπεδα από τους αρχικούς υπολογισμούς, παρά το γεγονός ότι η επένδυση σε έναν μονοπωλιακό διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ρεύματος υψηλής τάσης θα έπρεπε να είναι μια τοποθέτηση χαμηλού κινδύνου.
Τη δυσφορία της State Grid για τις χαμηλές αποδόσεις και τις δυσάρεστες εκπλήξεις από τον ΑΔΜΗΕ αντανακλούν οι πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου του ΑΔΜΗΕ, Μάνου Μανουσάκη, ο οποίος ουσιαστικά επέρριψε στη ΡΑΕ την ευθύνη για τα μειωμένα οικονομικά αποτελέσματα.
Όπως είπε, η ΡΑΕ στέρησε από τον ΑΔΜΗΕ συνολικά 10 εκατ. ευρώ από την φετινή κερδοφορία, καθώς με τις αποφάσεις της δεν θα επιτρέψει πλήρη ανάκτηση των τελών μεταφοράς ρεύματος για το 2021, ενώ επέβαλε και πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ για τα προβλήματα με τη διασύνδεση της Πελοποννήσου (Δυτικός Διάδρομος).
Ο κ. Μανουσάκης, μάλιστα, επιτέθηκε στη ρυθμιστική αρχή με τρόπο που δεν συνηθίζεται από εποπτευόμενη εταιρεία, κατηγορώντας τη ΡΑΕ ότι λειτουργεί σαν Δημόσιο «παλαιάς κοπής» και αντιμετωπίζει τον ΑΔΜΗΕ σαν Δημόσιο και όχι ως μια εταιρεία που λογοδοτεί σε επενδυτές. Όπως τόνισε, από τα οικονομικά αποτελέσματα του ΑΔΜΗΕ εξαρτώνται οι επενδύσεις εκσυγχρονισμού του Δικτύου Μεταφοράς, ενώ «η ΡΑΕ λειτουργεί αργά, σαν να μην πειράζει πότε θα πάρουμε το έσοδο».
Το θέμα που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη ένταση στη σχέση του ΑΔΜΗΕ με τη ΡΑΕ είναι το πρωτοφανές πρόστιμο των 5 εκατ. ευρώ για τη διασύνδεση της Πελοποννήσου. Από την πλευρά του ΑΔΜΗΕ, η καθυστέρηση της λειτουργίας της διασύνδεσης αποδίδεται στις δικαστικές προσφυγές από μοναχές που ενοχλούνται αισθητικά από τους πυλώνες και είναι σφάλμα να επιβάλλονται κυρώσεις στον ΑΔΜΗΕ.
Από την πλευρά του ΑΔΜΗΕ τονίζεται ότι αν δεν γίνει δεκτή η αίτησή του στη ΡΑΕ για ακύρωση του προστίμου θα προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια, ενώ μετά την επιβολή των κυρώσεων αποφάσισε να προχωρήσει σε μελέτη για εναλλακτική όδευση, η οποία όμως θα απαιτήσει αρκετό χρόνο.
Η ΡΑΕ έχει αποφύγει να απαντήσει ως τώρα σε αυτές τις αιτιάσεις, αλλά πιθανότατα θα το κάνει τις επόμενες ημέρες. Η ρυθμιστική αρχή αποδίδει στον ΑΔΜΗΕ βαριές ευθύνες για την καθυστέρηση της διασύνδεσης της Πελοποννήσου, όχι μόνο γιατί δημιουργεί κινδύνου ενεργειακής ασφάλειας, αλλά και επειδή προκάλεσε τεράστια προβλήματα και στρεβλώσεις στη χρηματιστηριακή διαμόρφωση των τιμών του ρεύματος, που άρχισε στα τέλη του 2020 με την εφαρμογή του ευρωπαϊκού Target Model.
Όπως διαπίστωσε κατόπιν διαβούλευσης με τους φορείς της αγοράς η ΡΑΕ, στις αρχές του χρόνου, προχωρώντας μάλιστα σε επιβολή περιορισμών στη διαμόρφωση των τιμών, το γεγονός ότι δεν λειτούργησε η διασύνδεση δημιούργησε ένα κλειστό σύστημα στην Πελοπόννησο, όπου οι παραγωγικές μονάδες δεν μπορούσαν να διαθέτουν πλήρως την παραγωγή τους στο σύστημα και αυτό έδωσε τη δυνατότητα σε παραγωγούς να ακολουθούν πρακτικές που στρέβλωσαν τη λειτουργία της αγοράς και προκάλεσαν μεγάλη διόγκωση των τιμών στην Αγορά Εξισορρόπησης.
Όπως έχει τονίσει η ΡΑΕ, «αντικείμενο της απόφασης (σ.σ.: για την επιβολή προστίμου) αποτέλεσε η παραβίαση υποχρεώσεων που συναρτώνται με την ανάπτυξη του Συστήματος, για λόγους ευστάθειας του Συστήματος, ασφάλειας εφοδιασμού, άρσης κατάστασης συμφόρησης και στήριξης της διείσδυσης των ΑΠΕ».
Η ΡΑΕ τόνισε, μάλιστα, ότι οι περιορισμοί που επέβαλε στη διαμόρφωση των τιμών στην Αγορά Εξισορρόπησης αποτελούν μόνο «το πρώτο μέτρο που έλαβε η Αρχή για την αποκατάσταση συνθηκών εύρυθμης λειτουργίας των αγορών και του ανταγωνισμού». Απευθυνόμενη στον ΑΔΜΗΕ, η ΡΑΕ τόνισε:
- Προφανώς, η ρυθμιστική παρέμβαση δεν εξαντλείται στη λήψη της σχετικής Απόφασης. Στόχος της ΡΑΕ είναι η αντιμετώπιση των αιτιών (αλλά και των υπαιτίων) και η θεραπεία των ανεπαρκειών των αγορών.
- Σε συνέχεια των ανωτέρω, οι θεσμικοί φορείς, ιδίως όσοι ασκούν μονοπωλιακές δραστηριότητες εγγυημένης κερδοφορίας, την οποία διασφαλίζει η ΡΑΕ δια των Αποφάσεών της για το Έσοδο, καλούνται να επικεντρωθούν στην άσκηση των καθηκόντων τους σύμφωνα με το κείμενο πλαίσιο.
