Φόβους για εμπλοκή στις αποφάσεις του αυριανού Eurogroup για το ελληνικό χρέος δημιουργεί η έκτακτη, μίνι Σύνοδος Κορυφής που προγραμματίσθηκε με πρωτοβουλία της Γερμανίας, αυτή την Κυριακή, με θέμα τη… νέα τάξη πραγμάτων στη διαχείριση των μεταναστευτικών/προσφυγικών ροών, που θέλει να επιβάλει το Βερολίνο.
Στην έκτακτη σύνοδο, που αναγγέλθηκε από τον Ζαν Κλωντ Γιούνκερ μέσω του twitter, θα μετάσχουν οι ηγέτες Γερμανίας, Αυστρίας, Ιταλίας, Βουλγαρίας, Ισπανίας και Ελλάδας, δηλαδή των χωρών που έχουν τη μεγαλύτερη εμπλοκή στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, ενώ πιθανότατα θα μετάσχει και ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν.
Επίσημα, ουδείς συνδέει με οποιοδήποτε τρόπο αυτή την εξαιρετικά σημαντική για την πολιτική επιβίωση της Α. Μέρκελ έκτακτη συνάντηση ηγετών με τη διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος, η οποία, όπως λένε όλοι οι αρμόδιοι αξιωματούχοι, θα πρέπει να ολοκληρωθεί στο αυριανό Eurogroup, από τη στιγμή μάλιστα που, όπως τόνισε σήμερα ο Πιερ Μοσκοβισί, η Ελλάδα έχει εκπληρώσει όλα τα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης.
Όμως, στον κυνικό κόσμο της ευρωπαϊκής διπλωματίας, κάθε θέμα μπορεί να συνδεθεί με ένα άλλο, αν αυτό εξυπηρετεί πολιτικές επιδιώξεις. Στην προκειμένη περίπτωση, το ερώτημα που τίθεται πιεστικά είναι: μπορεί η Α. Μέρκελ να αφήσει να κλείσει η αύριο η διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος, ενώ θα γνωρίζει ότι σε λίγα 24ωρα θα χρειασθεί την υποστήριξη του Έλληνα πρωθυπουργού στη νέα συμφωνία για το μεταναστευτικό;
Ή, αντίθετα, εξυπηρετεί καλύτερα τις επιδιώξεις της καγκελαρίου μια αναβολή των αποφάσεων για το ελληνικό χρέος για το Eurogroup του Ιουλίου, ώστε, στη συνάντηση της Κυριακής, ο Αλέξης Τσίπρας να έχει τη μέγιστη δυνατή πίεση για να συμφωνήσει με τις γερμανικές προτάσεις, που θα αυξήσουν τα βάρη για την Ελλάδα στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών;
Στην αυριανή συνάντηση του Eurogroup, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, δεν θα έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει τις αποφάσεις τους, ρίχνοντας την ευθύνη στην ελληνική πλευρά, αφού, όπως προκύπτει και από τις δηλώσεις Μοσκοβισί, οι υπουργοί θα έχουν στο τραπέζι των συζητήσεων μια «καθαρή» έκθεση συμμόρφωσης της Ελλάδας στα προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης.
Από την άλλη, η Γερμανία μπορεί εύκολα να οδηγήσει τη συζήτηση για το χρέος σε ένα προσωρινό αδιέξοδο, το οποίο θα λυθεί στο επόμενο Eurogroup: αρκεί να επιμείνει στις αρχικές της προτάσεις για μια πολύ «φτωχή» επιμήκυνση της περιόδου χάριτος και της διάρκειας των δανείων του EFSF. Χωρίς μια υποχώρηση των Γερμανών, ώστε η παράταση να έχει τουλάχιστον 7ετή διάρκεια, το πακέτο του χρέους δεν μπορεί να κλείσει.
Μεγαλύτερα βάρη στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά την ουσία των συζητήσεων για το μεταναστευτικό, είναι σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση, όπως και η Ιταλική, που αποτελούν τις δύο βασικές χώρες υποδοχής μεταναστών, θα κληθούν να σηκώσουν μεγαλύτερα βάρη, για να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του Γερμανού υπουργού Εσωτερικών, Χορστ Ζεεχόφερ, ο οποίος έχει δώσει τελεσίγραφο δύο εβδομάδων στην Α. Μέρκελ να καταλήξει σε μια ευρωπαϊκή συμφωνία, αλλιώς θα εφαρμόσει μονομερώς το δικό του master plan.
Σε αυτή την περίπτωση, η Μέρκελ θα είναι υποχρεωμένη να αποπέμψει τον επικεφαλής της Χριστιανικής Κοινωνικής Ένωσης (CSU) από την κυβέρνηση, κάτι που θα οδηγούσε στη διάλυση της συμμαχίας των δύο χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων και, πιθανότατα, στην πτώση της κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού.
Βασική προτεραιότητα των περισσότερων Ευρωπαίων ηγετών και της Κομισιόν είναι να βρεθεί μια συμφωνία που θα διασώσει την Α. Μέρκελ. Έτσι, γίνεται δεκτό ένα από τα βασικά μέτρα του γερμανικού master plan, δηλαδή ότι θα απελαύνονται στις χώρες αρχικής υποδοχής όσοι μετανάστες ζητούν άσυλο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες («τουρισμός ασύλου», κατά την άκομψη έκφραση που χρησιμοποιείται). Δηλαδή, ένας μετανάστης που έκανε αίτηση ασύλου στην Ελλάδα δεν θα έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτηση ασύλου και στην Γερμανία, αλλά θα απελαύνεται στη χώρα που έκανε την πρώτη του αίτηση.
Πίσω από αυτή την πρόταση Ζεεχόφερ κρύβεται ένα ευρύτερο πολιτικό ζήτημα: ουσιαστικά, καταλήγουμε εκ νέου στις αρχικές πρόνοιες της Συνθήκης του Δουβλίνου, οι οποίες επιβαρύνουν ανισόρροπα τις χώρες πρώτης υποδοχής μεταναστών και εγκαταλείπονται οι προσπάθειες να μοιρασθούν οι προσφυγικές ροές πιο ισορροπημένα μεταξύ των κρατών -άλλωστε, αυτές οι προσπάθειες δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Με αυτά τα δεδομένα, ο Αλέξης Τσίπρας εκτιμάται ότι θα βρεθεί την Κυριακή μπροστά σε δύσκολες αποφάσεις, γι’ αυτό και εκφράζονται φόβοι ότι το Βερολίνο θα κρατήσει το θέμα τους χρέους ανοικτό, ώστε να έχει ένα ισχυρό μοχλό πίεσης της ελληνικής κυβέρνησης.
