Ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να εφαρμόσει ένα σχέδιο «λιγότερου κράτους», με συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και δραστική μείωση του αριθμού δημοσίων υπαλλήλων. Επέβαλε μία διαδικασία αξιολόγησης, όπου υποχρεωτικά το 15% των υπαλλήλων έπρεπε να κριθούν «μη ικανοί» και να τεθούν σε διαθεσιμότητα, για να πιάσει η τότε κυβέρνηση το όριο των απολύσεων.
Τώρα που θέλει να εκλεγεί πρωθυπουργός, η πρότασή του για τον δημόσιο τομέα είναι η επιστροφή στο καθεστώς «1 προς 5», αντί του ισχύοντος «1 προς 1». Προτείνει δηλαδή για κάθε 5 υπαλλήλους του Δημοσίου που θα συνταξιοδοτούνται, να προσλαμβάνεται στη θέση τους ένας.
Τι σημαίνει 1 προς 5 στην πράξη;
Με το 1 προς 5 δεν γίνεται συσχέτιση είδους εργασίας, αλλά συνολικού αριθμού δημοσίων υπαλλήλων. Επομένως, μπορεί να έλθει ένας γιατρός όταν φύγουν 5 εφοριακοί - και το αντίστροφο.
Του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ*
Φανταστείτε σε βάθος χρόνου τις συνέπειες αυτού του μέτρου. Όλες οι δημόσιες υπηρεσίες θα έχουν έλλειψη προσωπικού. Οι εργαζόμενοι που θα απομένουν εκεί θα έχουν πολλαπλάσιο φόρτο (π.χ. νοσοκομειακοί γιατροί, αστυνομικοί, εφοριακοί, δικαστές, πυροσβέστες, νοσηλευτές, στρατιωτικοί, δάσκαλοι, καθηγητές πανεπιστημίου κ.α.).
Αυτομάτως θα καθίστανται αναποτελεσματικοί. Η κοινωνική δυσαρέσκεια προς το πρόσωπο τους θα πολλαπλασιαστεί. Επόμενο στάδιο, η εκχώρηση των υπηρεσιών σε ιδιώτες.
Το σχέδιο είχε μπει σε εφαρμογή πριν από το 2015. Τρανό παράδειγμα η κατάσταση στα νοσοκομεία όπου είχε εκχωρηθεί η φύλαξη, η σίτιση και η καθαριότητα σε ιδιώτες. Ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι πληρώνονταν από τους ιδιώτες λίγα - και όχι πάντα στην ώρα τους.
Όταν το 2015 έγιναν εκλογές η κατάσταση άλλαξε. Στη θέση των εργολάβων ήρθαν οι εργαζόμενοι που προσελήφθησαν κανονικά, πληρώνονται περισσότερα και τα νοσοκομεία εξοικονομούν πολύ σημαντικά ποσά.
Γιατί όμως να θες να κυβερνήσεις ένα «άδειο» κράτος, εφαρμόζοντας το 1 προς 5;
Η απάντηση είναι απλή. Πολιτικά το κράτος θα είναι «άδειο», εφόσον οι υπηρεσίες του θα παρέχονται από ιδιωτικές επιχειρήσεις. Στην πράξη όμως η κυβέρνηση που θα το πράξει αυτό, θα έχει το κράτος «ιδιοκτησία» της.
Ακόμη κι αν ο Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός δεν θα έχει ικανό αριθμό εργαζομένων στο Δημόσιο για να λειτουργεί το κράτος, θα έχει έναν ικανό αριθμό επιχειρηματιών που θα τους έχει δώσει τις κρατικές υπηρεσίες.
Εργολάβοι καθαριότητας, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εταιρίες φύλαξης, ελεγκτικές εταιρίες, τεχνικά γραφεία, ιδιωτικά πανεπιστήμια και σχολεία κ.ο.κ. θα δουν τα κέρδη τους να πολλαπλασιάζονται. Θα προσλάβουν με χαμηλότερους μισθούς νέους εργαζόμενους, που δεν θα μπορούν να διορισθούν στο Δημόσιο και λόγω της εργασιακής ανασφάλειας θα στραφούν πολιτικά στην αδράνεια.
Παράλληλα, θα δέχονται καθημερινή πίεση από τους εργοδότες τους και τα ωράρια εργασίας δεν θα τηρούνται, καθώς θα έχουν αποψιλωθεί και ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους - όπως το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας, το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αποκούμπι πολλών εργαζομένων για να πάψουν να παραβιάζονται τα εργασιακά τους δικαιώματα.
Ολοι συμφωνούν για «λιγότερους φόρους και εξορθολογισμό του κράτους». Όχι όμως με το μοντέλο που επαγγέλλεται ο αρχηγός της αντιπολίτευσης. Και πολύ περισσότερο όχι με τα αποτελέσματα που επιδιώκει να επιτύχει.
* Ασκούμενος δικηγόρος
