Το «πείραμα Ευρώπη» φαίνεται ότι ήδη βρίσκεται στην πιο κρίσιμη καμπή του. Η αποχώρηση της Βρετανίας ουσιαστικά σηματοδοτεί την νέα εποχή για την γηραιά Ήπειρο. Μέχρι σήμερα, η Ευρώπη εμφανίζονταν περίπου ως «Ιθάκη», για εκείνους που την έβλεπαν απέξω και ως «νησίδα σταθερότητας» για όσους είχαν βρει ασφαλές αγκυροβόλι σε αυτήν. Φυσικά , υπήρχαν και φωνές αμφισβήτησης, αλλά αυτές χάνονταν μπρός στο κλίμα της σχεδόν απόλυτης αποδοχής της «ενιαίας γειτονιάς». Η κρίση του ευρώ αρχικά και το προσφυγικό στην συνέχεια ουσιαστικά απέδειξε ότι τελικά μόνο «ενιαία» δεν είναι η γειτονιά.
Όπως σε όλες τις «γειτονιές» έτσι και σε αυτή συνυπάρχουν τα «χαμόσπιτα» και οι «επαύλεις» . Όπως σε όλες τις γειτονιές, οι ένοικοι των «ρετιρέ» αντιμετωπίζουν με υπεροψία τους ενοίκους των «κάτω ορόφων». Και απλώς διατηρώντας αναγκαστικά τα προσχήματα συνυπάρχουν έχοντας πάντα κατά νου ότι με την πρώτη ευκαιρία θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς. Και η περίπτωση της Βρετανίας έδειξε ότι τελικά , οι αρχές της γειτονιάς όχι μόνο απέτυχαν να γεφυρώσουν το χάσμα ώστε να υπάρξει μία αρμονική συνύπαρξη, αλλά αντίθετα κάθε μέρα η αντιπαλότητα και η δυσφορία διογκώνονται. Για αυτό θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι πολύ σύντομα θα υπάρξουν και άλλες...Βρετανίες, αφού οι διαχειριστές αποδείχθηκαν τραγικά ανεπαρκείς στο να διασφαλίσουν τουλάχιστον την ανοχή.
Η άνοδος της ακροδεξιάς
Αν δεί κανείς το πολιτικό χάρτη της Ευρώπης σίγουρα αντιλαμβάνεται τα μελλούμενα. Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων η Φινλανδία, η Ουγγαρία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Νορβηγία και η Ελβετία, κόμματα της σκληροπυρηνικής δεξιάς έχουν πάρει τα ηνία διακυβέρνησης. Και ακόμη και εκεί που οι δεξιοί λαϊκιστές δεν έχουν αποκτήσει δύναμη, ομάδες όπως το UKIP της Βρετανίας, το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο, και το γερμανικό Alternative für Deutschland (Ενναλλακτική για την Γερμανία) απολαμβάνουν ρεκόρ δημοτικότητας.
Αλλά δεν είναι μόνο εκεί. Η άνοδος του αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας ταιριάζει, κατά κάποιο τρόπο, με την ευρύτερη τάση του αυξανόμενου λαϊκισμού της δεξιάς στην Ευρώπη, ο οποίος φούντωσε σε μεγάλο βαθμό από την εισροή προσφύγων στην ήπειρο. Αλλά οι ακριβείς ρίζες, και μερικές φορές τα μηνύματα, αυτών των ακροδεξιών κομμάτων είναι εντελώς διαφορετικά.
Το πολωνικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη, για παράδειγμα, εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, δύο δεκαετίες μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, κατά την αρχική έκρηξη του δεξιού εθνικισμού στην κεντρική Ευρώπη, που ενίσχυσε επίσης το κίνημα Fidesz του Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Το κόμμα «Εναλλακτική για την Γερμανία», εν τω μεταξύ, προέκυψε τα τελευταία χρόνια ως πολιτικός φορέας ενάντιο στο ευρώ και στους μετανάστες. Και το δανέζικο Λαϊκό Κόμμα και το ολλανδικό Κόμμα για την Ελευθερία διακηρύσσουν ότι η απρόσκοπτη μετανάστευση θα καταστρέψει το γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας.
Η αποτυχία των κυρίαρχων ελίτ
Το σίγουρο είναι ότι όλα αυτά τα φαινόμενα δεν είναι παρά απόρροια της αποτυχίας - ή της απροθυμίας -των "καθιερωμένων"κομμάτων να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση με ένα τρόπο που να "γεφυρώνει" τα συμφέροντα δύο αντίπαλων πλευρών: του ισχυρού και του αδύνατου. Στην πραγματικότητα όλοι οι χειρισμοί που έγιναν για να αντιμετωπιστεί η κρίση χρέους στον ευρωπαϊκό Νότο δημιούργησαν δεκάδες εκατομμύρια απορημένων και εξοργισμένων ευρωπαίων.
Στον Νότο εξοργίστηκαν καθώς θεώρησαν ότι σε κάθε περίπτωση η πηγή των προβλημάτων τους θα πρέπει να αναζητηθεί στα πλεονασματικά ισοζύγια του Βορρά και τις κινήσεις για τις προστασία των πιστωτικών ιδρυμάτων τους.
Στον Βορρά , εξοργίστηκαν πάλι καθώς θεωρούν ότι οι νότιοι γείτονες τους ζούν απο τα ...χρήματα τους και σε κάθε περίπτωση αυτή η συναλλαγή είναι μία προβληματική σχέση η οποία λειτουργεί σε βάρος τους. Και φυσικά,όταν ηλθαν οι πρόσφυγές η "βαβελ" έγινε ακόμα πιο χαοτική καθώς οι μεν σήκωναν το βάρος και οι δε θεωρούσαν το βάρος ώς δίκαιη ανταμοιβή για την ..."βοήθεια" που παρείχαν.
Και όλα δείχνουν ότι το πρόβλημα όχι μόνο δεν πρόκειται να αμβλυνθεί τα επόμενα χρόνια, αλλά θα οξυνθεί ακόμα περισσότερο, καθώς η διαδικασία και η λογική που βασίζει την διαχείριση της Ευρώπης έχει φθάσει πλέον στα όρια της. Για αυτό δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι η ενίσχυση των φυγόκεντρων δυνάμεων στην Ευρώπη είναι εν μέρει μια ορθολογική απάντηση στις προφανείς πολιτικές αποτυχίες των καθιερωμένων κομμάτων.
Είναι επίσης μια συναισθηματική αντίδραση σε μια αίσθηση στέρησης δικαιωμάτων. Όλο και περισσότερο, η μηχανή συμβιβασμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνεται αντιληπτή ως ένας θεσμοθετημένος μεγάλος συνασπισμός ανάμεσα στην κεντροαριστερά και την κεντροδεξιά που αγνοεί συστηματικά τις αντίθετες φωνές.
Οι αλλαγές που έρχονται
Υπο το πρίσμα αυτό η Βρετανική εμπειρία μπορεί να αποδειχθεί το πρελούδιο ευρύτερων ανακατατάξεων στην κεντρική Ευρώπη στην οποία η καχυποψία και η επιφυλακτικότητα είναι το κύριο συναίσθημα ακόμα και εκείνων που βλέπουν την Ευρώπη ως το "κοινό σπίτι". Ουσιαστικά,η λογική των "συμβιβασμών" το μόνο που έχει καταφέρει είναι να οξύνει ακόμα περισσότερο την εχθρότητα μεταξύ των γειτόνων και των εταίρων και να μη μπορεί να πείσει κανένα για τα οφέλη που μπορεί να απολαύσει εξαιτίας τους.
Ακόμα και στην μία απο τις δύο ηγέτιδες δυνάμεις της Ευρώπης, την Γαλλία, το παρελθόν έχει επιστρέψει καθώς μία μεγάλη μερίδα των γάλλων θεωρεί ότι η οικονομική πολιτική που έχει επιβάλλει το Βερολίνο δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα "πολιτικό"' όπλο το οποίο αξιοποιεί προκειμένου να επιβάλλει την ηγεμονία του.
Αν και πολλοί χρησιμοποιούν ως επιχείρημα τις δημοσκοπικές επιδόσεις της Μαρί Λεπέν στην πραγματικότητα , η αντίδραση στην γερμανική ηγεμονία την οποία αντιλήφθηκε και αξιοποίησε προεκλογικά ο κ. Ολάντ ήταν το βασικό του όπλο στην διαδρομή του προς τα Ιλύσια Πεδία. Και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το πού θα φθάσει η ρητορική των προεδρικών υποψήφιων στις επερχόμενες εκλογές.
Και δεν είναι μόνο η Γαλλία. Στην Ιταλία, η πολιτική Ρέντσι , παρά τις ρητορικές κορώνες εναντίον της γερμανικής κυριαρχίας, αποδείχθηκε ότι πλέον δεν συγκινεί τους συμπατριώτες του , οι οποίοι στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές αφέθηκαν στις αγκαλιές των υποψηφίων του κ. Γκρίλο. Πλέον , μετά απο μία μικρή κάμψη , ο κ. Γκρίλο φαίνεται ότι επανέρχεται δριμύτερος χρησιμοποιώντας ώς σημαία την αντίθεση στην γερμανική ηγεμονία. Και το μείζον ερώτημα είναι το πόσο τελικά θα επηρεάσει την πολιτική του Ρέντσι, η ενισχυμένη παρουσία ενός ρεύματος που αμφισβητεί τις βασικές γραμμές της οικονομικής πολιτικής που έχει επιβάλλει ο κ. Σόιμπλε και οι συν αυτώ.
Ανάλογο είναι όμως και το κλίμα που επικρατεί στην Πορτογαλία και στην Ισπανία όπου παρά τα αγωνιώδη δημοσιεύματα του γερμανικού τύπου για τον "στραβό δρόμο" που έχουν πάρει η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν φαίνεται διατεθειμένη να επιστρέψει στις μέρες του Ραχόι και του Κοέλιο.
Κάποιοι πιστεύουν ότι τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται θα αναγκάσουν εκ των πραγμάτων τους δύο κυβερνητικούς εταίρους στην Γερμανία να εγκαταλείψουν την άκαμπτη στάση τους. Όμως τόσο η κ. Μέρκελ όσο και ο κ.Γκάμπριελ δεν μπορούν να αγνοήσουν ότι πλέον υπάρχει ένα λαϊκίστικο κόμμα στα δεξιά των Χριστιανοδημοκρατών, που έχει επαναφέρει τα εφιαλτικά σενάρια των προηγούμενων γενεων των Γερμανών ηγετών της κεντροδεξιάς. Και οι δυό λοιπόν μετακινούνται ανάλογα τις προτεραιότητες τους.
Το κόμμα Εναλλακτική για την Γερμανία που κέρδισε έδρες σε τρία ακόμα κοινοβούλια ομοσπονδιακών [γερμανικών] κρατιδίων φέτος την άνοιξη το διχως άλλο μπορεί να αποτρέψει μία ηπιότερη στροφή προς τους εταίρους σε όλο το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι τις επόμενες ομοσπονδιακές γερμανικές εκλογές.
Μόνο τυχαίες άλλωστε δεν μπορεί να θεωρηθούν οι μπηχτές του Σόιμπλε και του Βάιντμαν στον κ. Ντράγκι, τον οποίο κατηγορούν ότι με την πολιτική του θυσιάζει τις αποταμιεύσεις των "Γερμανών νοικοκύρηδων" προκειμένου να σώσει τους νοτιοευρωπαίους.
Για να συνειδητοποιήσει κανείς το τι αποτέλεσμα μπορεί να έχουν οι πιέσεις αυτές δεν έχει παρά να αναλογιστεί κανείς την σπουδή να υπογράψει η κυρία Μέρκελ την συμφωνία εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ μέσα στο 2016, δηλαδή όσο πιο μακρυα απο τις εκλογές, ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί το διογκούμενο κύμα διαμαρτυρίας εναντίον της συμφωνίας που έχει ξεσπάσει στην Γερμανία.
Πηγή:paratiritis.gr