Τα αγκαθωτά συρματοπλέγματα και τα στρατόπεδα έχουν επιστρέψει στην Ευρώπη, καθώς χιλιάδες πρόσφυγες παραμένουν παγιδευμένοι μεταξύ κρατικών συνόρων. Στην Ευρώπη, τα αντιμεταναστευτικά κόμματα κέρδισαν έδαφος στη δεκαετία του 1970 και του 1980, μετά την πετρελαϊκή κρίση. Μετά την πρόσληψη μεταναστευτικού εργατικού δυναμικού επί δύο δεκαετίες, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δυτική Γερμανία, περιόρισαν όλες τους τη μετανάστευση στη δεκαετία του 1970. Αλλά η τελευταία φορά που ο κόσμος είδε ένα μεταναστευτικό πανικό στο σημερινό μέγεθος, ήταν αναμφισβήτητα τη δεκαετία του 1930, όταν τα δεινά των χιλιάδων Εβραίων προσφύγων αντιμετωπίστηκαν με αδιαφορία από Δυτικές κυβερνήσεις, οι οποίες ακολούθησαν μια προσέγγιση του τύπου «όχι στην αυλή μου» σχετικά με την επανεγκατάσταση των προσφύγων.
Επί δεκαετίες, πολλοί ειδικοί, πολιτικοί και δημοσιογράφοι, επέμειναν ότι βρισκόμαστε σε μια εποχή αναπόφευκτου διεθνισμού και παγκοσμιοποίησης και διάβρωσης της εθνικής κυριαρχίας. Πολλοί νέοι Βρετανοί, Τσέχοι και Ισπανοί που μεγάλωσαν με το ευρώ, το Erasmus και την easyJet, εξέλαβαν την Ευρώπη ως δεδομένη. Χωρίς ακριβώς να αγνοούν το έθνος-κράτος, πίστευαν ότι η παγκόσμια ιστορία είναι σε μια πορεία προς τον περισσότερο διεθνισμό και την εναρμόνιση, όχι το αντίθετο.
Αλλά το έθνος-κράτος δεν ήταν ποτέ ξεπερασμένο και ο εθνικισμός δεν είχε ποτέ «κατανικηθεί». Στην Γερμανία, ακόμη και πριν πέσει το τείχος, κάποιοι Δυτικογερμανοί άρχισαν να διαμαρτύρονται για την αύξηση του αριθμού των Ανατολικογερμανών οι οποίοι υποτίθεται ότι ζούσαν από την πρόνοια και συνωστίζονταν στις Δυτικές αγορές για θέσεις εργασίας και διαμερίσματα. Το μόνο ζήτημα που προκάλεσε μεγαλύτερη ένταση από την εισροή των Ανατολικών, ήταν το άνοιγμα των γερμανικών συνόρων στους γείτονες από ακόμα πιο ανατολικά.
Μεταξύ 1989 και 2004, όταν οκτώ πρώην σοσιαλιστικές χώρες εντάχθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπολογίζεται ότι 3,2 εκατομμύρια άνθρωποι από την Ανατολική Ευρώπη (μη συμπεριλαμβανομένης της πρώην Σοβιετικής Ένωσης), μετανάστευσαν προς τα δυτικά. Η περαιτέρω διεύρυνση της ΕΕ μετά από αυτό επιδείνωσε τα πράγματα. Το 2005, στην πορεία προς μια διαβόητη γαλλική ψηφοφορία κατά του Συντάγματος της ΕΕ, ο λεγόμενος «Πολωνός υδραυλικός» έγινε σύμβολο των Δυτικών φόβων για μια πιθανή εισβολή φθηνών εργαζομένων από την Ανατολική Ευρώπη. Εκείνη την εποχή, μόνο 150 Πολωνοί υδραυλικοί επισκεύαζαν γαλλικούς σωλήνες, και μόνο 5.537 Πολωνοί είχαν εκμεταλλευτεί την πρωτόγνωρη ελευθερία κινήσεων για να κινηθούν προς την Γαλλία το 2004.
Πιο πρόσφατα, οι Ρομά υπήρξαν οι πιο εμφανείς στόχοι των ανησυχιών σχετικά με την ελευθερία της κινητικότητας στην επεκτεινόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση.
