Αν τα συστατικά μιας επιτυχημένης επένδυσης είναι η βαθιά κατανόηση, οι ρεαλιστικές απαιτήσεις και η στενή παρακολούθηση, τότε τα τελευταία χρόνια, είναι μια περίοδος επενδυτικής αδυναμίας στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
» Δεν υπάρχει καμία επιτυχημένη επένδυση αν δεν υπάρχει πρώτα η κατανόηση. Τα επίπεδα της κατανόησης είναι πολλά. Από το είδος και τη μορφή της κάθε επένδυσης, μέχρι τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο και τον απαιτούμενο χρονικό ορίζοντα. Δύσκολα μπορούσαν τα παραπάνω να γίνουν πράξη στην χώρα μας αυτά τα χρόνια. Από την άλλη πλευρά πολλές αρχικά κερδοφόρες τοποθετήσεις κατέληξαν αποτυχημένες λόγω υπερβολικών εκτιμήσεων από τη μία και της πίστης ότι η αγορά κάνει λάθος… Τα χρόνια που πέρασαν έδειξαν ότι, καμιά φορά στις αγορές, δεν μπορούν να υπάρξουν καν εκτιμήσεις.
Πολλές οι μεταβλητές, σύντομες οι αλλαγές και όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά. Τελικά, η μεγάλη αξία της στενής παρακολούθησης κάθε επένδυσης, ήταν το μόνο συστατικό που παρέμεινε σε ισχύ. Προσωπική απ’ ευθείας γνώση, στοιχειοθετημένες απόψεις, αναφορές, σημειώσεις, νέα, φήμες κλπ. αποτέλεσαν σημαντικά εργαλεία για αυτή την εργασία, κατά την πρόσφατη χρηματιστηριακή ιστορία.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό Traders
Το stock picking
Στην Attica Wealth είμαστε stock pickers αλλά πιστεύουμε στη διασπορά και τον ελεγχόμενο κίνδυνο. Γνωρίζουμε ότι οι μεγάλες αποδόσεις έρχονται από λίγες επιτυχημένες επιλογές αλλά γνωρίζουμε επίσης ότι πίσω από κάθε πολύ επιτυχημένο διαχειριστή υπάρχουν και πολλοί άλλοι που έχουν μερικά ή συνολικά αποτύχει.
Σε γενικές γραμμές, επιθυμούμε οι εξειδικευμένες επιλογές μας (Stock picking) να οδηγούν σε καλύτερα αποτελέσματα σε ένα πλαίσιο διαχειρίσιμου συνολικού κινδύνου. Προφανώς και δεν υπάρχει ένα ενιαίο μοντέλο για όλες τις επενδυτικές επιλογές. Αυτό που ονομάζουμε συνολικό κίνδυνο είναι άμεσα συνδεδεμένο με τον κίνδυνο που είναι διατεθειμένο να αναλάβει το κάθε χαρτοφυλάκιο. Εφόσον αυτό το επίπεδο κινδύνου το διατηρούμε σταθερό – όσο κάτι τέτοιο είναι εφικτό – τότε οι μεμονωμένες επιλογές μπορούν να προσφέρουν ουσιαστικά καλύτερη επίδοση χωρίς να διαμορφώνουν συνθήκες αποτυχίας. Αυτή η παραπάνω προσέγγιση θεωρούμε πως θα είναι κρίσιμη για τις επενδύσεις στην Ελλάδα το 2016, ίσως και το 2017.
Διδάγματα από την ιστορία
Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίο να εξετάσουμε την πορεία ορισμένων επιλεγμένων εισηγμένων εταιριών, όπως και να ερευνήσουμε εναλλακτικές τακτικές συναλλαγών που θα μπορούσαν να αποβούν κερδοφόρες.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είναι επιλογή μου να ξεκινώ από τα ουσιαστικά θεμελιώδη στοιχεία των εταιριών αυτών. Δεν έχει κατά τη γνώμη μου καμία σημασία να ακολουθείς, και πολύ περισσότερο να διαπραγματεύεσαι, θέσεις που αντιστοιχούν σε εταιρίες που αδυνατούν να δημιουργήσουν πλούτο. Είναι απορίας άξιο πως μπορεί κανείς να πιστέψει ότι η διοίκηση που αδυνατεί να παράξει θετικές λειτουργικές ταμειακές ροές, θα καταφέρει να ανταγωνιστεί και να επιβιώσει στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Απλά, μόλις τελειώσουν τα χρήματα, ίδια ή δανεικά, μόλις τελειώσουν τα καύσιμα δηλαδή, θα πεθάνει…
Θα δείξω σε δύο γραφήματα, που θα μπορούσε κάλλιστα να διαβάσει και ένας καρδιολόγος, την παραπάνω εικόνα. Καμία απο τις δύο εταιρίες δεν υπάρχει σήμερα. Με βάση τα θεμελιώδη μεγέθη τους δεν υπήρχαν ούτε την περίοδο που «έγραφαν» ιστορία στο ταμπλό. Η πρώτη είναι η SPRIDER και η δεύτερη η ALAPIS. Όπως είναι ξεκάθαρο από μια γρήγορη ανάγνωση των οικονομικών στοιχείων, τα δεδομένα δεν πείθουν. Στην πρώτη περίπτωση οι προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν χρηματιστηριακά με τη μεγάλη άνοδο του 2007, δεν ανταποκρίνονταν στο μέγεθος της εταιρίας. Η αποτίμηση πλησίαζε το μισό δις ευρώ και οι πωλήσεις της εταιρίας στα τέλη του επόμενου έτους δεν ξεπερνούσαν τα 160 εκατομμύρια ευρώ. Αποτέλεσμα της υπερβολής ήταν να διαμορφωθεί μια μόνιμη πτωτική πορεία. Με εξαίρεση το δεύτερο τρίμηνο του 2008, που προσέγγισε ένα σημείο που θα μπορούσε να διαμορφώσει τάση αντιστροφής (ποτέ δεν επιβεβαιώθηκε κάτι τέτοιο), η πορεία προς την τελική κατάληξη ήταν ανεμπόδιστη. Μάλιστα, και λόγω της έντασης της ύφεσης στη συνέχεια, τα οικονομικά ενίσχυαν την πορεία αυτή.
Στην περίπτωση της Alapis, η λειτουργία στηρίζεται σε κατανάλωση ταμειακών ροών με τεράστιους ρυθμούς. Στο τέλος του 2006 η εταιρία είναι μικρή με κύκλο εργασιών που μόλις ξεπερνά τα 40 εκατομμύρια ευρώ. Μέσα σε δύο χρόνια ξεπερνά τα 1,1 δις με το δανεισμό της όμως να αγγίζει το 1 δις ευρώ και τις παραγόμενες ταμειακές ροές από τη λειτουργία της να μην μπορούν να καλύψουν τις χρηματοοικονομικές ανάγκες. Τα πάντα ήταν εμφανή από την πρώτη στιγμή… Την ίδια περίοδο μια ισχυρή ανοδική τάση οδηγεί τη μετοχή από την περιοχή των 10 λίγο πάνω από τα 80 ευρώ. Οι προσδοκίες ξεχειλίζουν. Με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του 2008, όμως, τα δεδομένα αντιστρέφονται. Η κορυφή έχει σημειωθεί στο τέλος του 2007 και πριν το επόμενο καλοκαίρι, σχηματίζεται η καθοδική τάση που παρέμεινε σε ισχύ μέχρι τη διαγραφή.
Μια μέθοδος αποφυγής μεγάλων λαθών
Αυτό που θα ήθελα λοιπόν να επισημάνω στους φίλους και συναδέλφους traders, είναι ότι μόνο οι τιμές στον «πίνακα» δεν φτάνουν για να αποφύγουμε τις «κακοτοπιές». Ένα αξιόλογο universe ή ακόμα καλύτερα ένα αυστηρά επιλεγμένο focus list, μπορεί να κάνει το συνολικό αποτέλεσμα από τις συναλλαγές μας περισσότερο κερδοφόρο καθώς αποκλείει τις κακές επιλογές.
Να μη ξεχνούμε επίσης ότι είτε με τη θέλησή μας, είτε λόγω συνθηκών, δημιουργούμε πάντα ένα χαρτοφυλάκιο τοποθετήσεων – με την εξαίρεση των traders που τελειώνουν τη μέρα τους με μηδενική θέση. Η Ελλάδα λοιπόν, με συγκεκριμένες επιλογές τόσο σε μετοχικούς τίτλους όσο και σε ομόλογα πρέπει να αποτελεί ένα μέρος μόνο του συνολικού χαρτοφυλακίου μας. Στο σημερινό παγκόσμιο χωριό, οι επενδύσεις δεν μπορούν παρά να είναι παγκόσμιες. Αυτά που μας κρατούν από τη διαμόρφωση ενός τέτοιου χαρτοφυλακίου, πέρα από τη σημερινή ισχύ των κεφαλαιακών περιορισμών (capital controls στα ελληνικά…), είναι ο τοπικισμός μας και σε ορισμένες περιπτώσεις η άγνοια.
Έναντι επιλόγου
Σε γενικές γραμμές η άγνοια είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη λήψη λανθασμένων αποφάσεων. Οι επενδυτές όμως, είναι σημαντικό να είναι και υπομονετικοί. Οι αγορές μπορεί να κινηθούν είτε σε κατευθύνσεις ή πλαγίως για κάποιο χρονικό διάστημα και η έρευνα έχει αποδείξει ότι ο συγχρονισμός με τις αγορές δεν είναι εύκολος. Η επένδυση είναι τόσο επιστήμη, όσο και τέχνη. Σε αυτή την περίπτωση, η παγκόσμια διασπορά, η χαμηλή μεταβλητότητα και η πειθαρχία είναι βασικά στοιχεία για την επενδυτική στρατηγική. Παρά το γεγονός ότι η παγκοσμιοποίηση έχει αυξήσει τη συσχέτιση μεταξύ των αγορών, η παγκόσμια διαφοροποίηση παραμένει το βασικό μέσο για την σύγχρονη δομή του χαρτοφυλακίου. Από την άλλη πλευρά η χαμηλή μεταβλητότητα των επενδύσεων, αν και για πολλούς traders είναι αποτρεπτική για την τελική επιλογή του συγκεκριμένου τίτλου ή χαρτοφυλακίου, είναι ένα επιπλέον προληπτικό μέτρο σε έναν κόσμο ασταθή και σε υπερθέρμανση. Τέλος, η πειθαρχία των επενδύσεων είναι σαν τα φρένα σε ένα αυτοκίνητο. Δεν ξέρεις τη σημασία τους μέχρι να χρειαστεί να σταματήσεις αποτελεσματικά. «
