Νέα παρέμβαση μεγάλης κλίμακας στις αγορές της ευρωζώνης με… βροχή μετρητών, δηλαδή με την εφαρμογή ενός νέου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) εξετάζουν οι κεντρικοί τραπεζίτες της Φρανκφούρτης, καθώς ο πληθωρισμός εξακολουθεί να κινείται πολύ μακριά από το στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πολλές, σοβαρές απειλές συνθέτουν τοπίο έντονης οικονομικής αβεβαιότητας στην ευρωζώνη.
Το ενδεχόμενο να ενεργοποιηθεί το νέο QE ακόμη και μέσα στο φθινόπωρο δεν αποκλείεται πλέον από τους αναλυτές της αγοράς. Η Ελλάδα έχει τώρα τη δυνατότητα να επωφεληθεί από το QE, ενώ έχασε το… τρένο των προηγούμενων προγραμμάτων, καθώς η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας απέχει πια λίγα σκαλοπάτια από την επενδυτική βαθμίδα των κορυφαίων οίκων. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΚΤ αγοράζει τίτλους μόνο της επενδυτικής βαθμίδας, με εξαίρεση μόνο την περίπτωση όπου μια χώρα εφαρμόζει οικονομικό πρόγραμμα του Eυρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.
Στην τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, την περασμένη Πέμπτη, ορισμένα μέλη του δ.σ. έθεσαν το θέμα πιθανής ενεργοποίησης του QE, αλλά σε αυτή την φάση αποφασίσθηκε να βγουν… μικρότεροι λαγοί από το καπέλο, όπως η δέσμευση για διατήρηση μηδενικών επιτοκίων τουλάχιστον ως τα μέσα του 2020, αλλά και η ενεργοποίηση του προγράμματος παροχής στοχευμένης ρευστότητας στις τράπεζες (TLTRO) για τρίτη φορά και με τη δυνατότητα να λαμβάνουν ρευστότητα με αρνητικά επιτόκια όσες τράπεζες καλύπτουν προκαθορισμένους στόχους χορήγησης δανείων (οι τράπεζες επιδοτούνται για να δανείζουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά).
Όμως, φαίνεται ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν εξαιρετικά ασθενείς και οι κεντρικοί τραπεζίτες θα χρειασθεί πολύ σύντομα να αναλάβουν και πάλι δράση. Όπως τονίζει το “Bloomberg”, οι πληθωριστικές προσδοκίες για την επόμενη πενταετία, όπως αυτές αποτυπώνονται στην προθεσμιακή αγορά, έπεσαν σε χαμηλό τριετίας, στο 1,833%, δηλαδή σε πολύ μεγάλη απόσταση από το στόχο του «κοντά αλλά όχι πάνω από 2%», βάσει του οποίου ασκεί την πολιτική της η ΕΚΤ. «Ο Μ. Ντράγκι προφανώς δεν είναι πολύ ικανοποιημένος από την πτώση σε νέο χαμηλό», σχολίασε ο Κριστόφ Ρίγκερ, αναλυτής της Commerzbank.
Δύο σημαντικοί κεντρικοί τραπεζίτες παρενέβησαν σήμερα με δηλώσεις τους, για να τονίσουν την ετοιμότητα της ΕΚΤ να λάβει μέτρα για την τόνωση του πληθωρισμού, «κλείνοντας το μάτι» στην αγορά για την πιθανή ενεργοποίηση εκ νέου του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης:
- Ο Φρανσουά Βιλρουά, κεντρικός τραπεζίτης της Γαλλίας και μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, τόνισε ότι η κεντρική τράπεζα είναι έτοιμη να λάβει νέα μέτρα, αν η οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί. Ο Βιλρουά, που ανήκει στην ομάδα των «περιστεριών» της νομισματικής πολιτικής, επισήμανε την αβεβαιότητα που δημιουργεί η αντιπαράθεση ΗΠΑ – Κίνας για το εμπόριο. Όσο ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλός, η πολιτική της ΕΚΤ θα πρέπει να παραμείνει «ενεργητική και διευκολυντική», τόνισε ο Βιλρουά, ενώ σε μια αποστροφή του λόγου του άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι υπάρχει πιθανότητα επανάληψης του QE: «αν στην καθοδική πορεία που ακολουθεί τώρα η οικονομία σπάσουν τα φρένα, μπορούμε να κάνουμε περισσότερα από όσα κάνουμε ήδη», τόνισε.
- Από την πλευρά των «γερακιών» της νομισματικής πολιτικής τοποθετήθηκε ο κεντρικός τραπεζίτης της Φινλανδίας, Όλι Ρεν. Τόνισε ότι ο εμπορικός πόλεμος είναι απίθανο να τελειώσει γρήγορα και η ΕΚΤ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία της για να τονώσει την εμπιστοσύνη και την ανάπτυξη της ευρωζώνης. Με αυτό τον τρόπο, ο Ρεν σχολίασε τη δήλωση Ντράγκι ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να εξετάσει ένα ευρύτερο φάσμα μέτρων για να υποστηρίξει τον πληθωρισμό, που παραμένει κάτω από το στόχο από το 2013. Ο Ρεν, που βρίσκεται στη λίστα των υποψήφιων διαδόχων του Ντράγκι, τόνισε ότι δεν υπάρχουν ταμπού και ότι, πέρα από μια νέα μείωση επιτοκίων και ενεργοποίηση εκ νέου του προγράμματος αγοράς ομολόγων (ποσοτική χαλάρωση) μπορεί να γίνουν αλλαγές στην καθοδήγηση που δίνει η τράπεζα στις αγορές για τη νομισματική πολιτική, αλλά και αλλαγές στη δομή των επιτοκίων καταθέσεων των τραπεζών στην ΕΚΤ, που είναι σήμερα αρνητικά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν ενεργοποιηθεί και πάλι το QE η Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να προλάβει να επωφεληθεί, καθώς ήδη ένας μεγάλος οίκος αξιολόγησης, η καναδική DBRS έχει φέρει τη βαθμολογία της χώρας αρκετά κοντά στην επενδυτική βαθμίδα. Βρίσκεται στο BB (low), μόνο τρία σκαλοπάτια χαμηλότερα από το χαμηλότερο σκαλοπάτη της επενδυτικής βαθμίδας, το BBB (low) και εκτιμάται ότι οι απαιτούμενες αναβαθμίσεις μπορούν να γίνουν ως το τέλος του 2020, ή και νωρίτερα, εάν είναι θετικές για την οικονομία οι εξελίξεις μετά τις εκλογές.