Αν και ο περισσότερος κόσμος θεωρεί ότι η διαφορά μεταξύ στρες και άγχους είναι απλώς η γλωσσική προέλευση, οι ειδικοί μας εξηγούν ότι υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ των δύο με το άγχος να είναι μία συναισθηματική αντίδραση της γενικότερης φυσιολογικής λειτουργίας του στρες.
Στρες: Μία φυσιολογική λειτουργία των ζωντανών οργανισμών
Σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και στον άνθρωπο, ενεργοποιείται η φυσιολογική λειτουργία του στρες, όταν νιώθουν ότι απειλείται η ζωή τους ή διατρέχουν κάποιο σοβαρό κίνδυνο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η λειτουργία αυτή συνδέεται με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Από την άποψη αυτή, το στρες είναι θετικό ως ένας προστατευτικός για τη ζωή μηχανισμός.
Το πρόβλημα αρχίζει όταν η επάρκεια του συστήματος διαχείρισης αυτού του μηχανισμού αποτυγχάνει επειδή δε λειτουργεί καλά (για πολλούς ενδογενείς κυρίως λόγους) και το σύστημα του στρες αποβαίνει ζημιογόνο έως και
καταστροφικό για τον ίδιο τον οργανισμό. Σε αυτή την περίπτωση, οι συνέπειες είναι να νιώθουμε μία αρνητική συναισθηματική αντίδραση, που ορίζεται ως άγχος.
Αυτά τονισαν μεταξύ άλλων οι οι δύο Καθηγητές και Επιστημονικά Υπεύθυνοι του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Η επιστήμη του στρες και η Προαγωγή της Υγείας» της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γεώργιος Χρούσος και κ. Χριστίνα Δαρβίρη, Καθηγήτρια Πρόληψης και ο συνεργάτης στο πρόγραμμα, γιατρός κ. Αρτεμιάδης.
Πώς μετρούν οι επιστήμονες το στρες;
Η μέτρηση του στρες μας λένε οι ειδικοί μετριέται πλέον επιστημονικά με ειδικές μεθόδους και εργαλεία. Μάλιστα, οι μετρήσεις αφορούν και τα 3 είδη του στρες:
Το περιβαλλοντικό στρες: Με ειδικά ερωτηματολόγια, ελέγχονται τα στρεσογόνα ερεθίσματα που βιώνουν οι εξεταζομενοι.
Το ψυχολογικό στρες: Εδώ ελέγχεται πώς αντιλαμβάνονται οι εξεταζομενοι τις στρεσογόνες καταστάσεις που βιώνουν στην καθημερινότητά τους.
Το βιολογικό στρες: Διενεργούνται μετρήσεις ορμονών -κυρίως της κορτιζόλης- αλλά και μετρήσεις στο σάλιο και την τρίχα, η οποία, όπως μας εξήγησε ο κ. Αρτεμιάδης, αποτελεί αξιόπιστο δείκτη του στρες που βίωσε ένα άτομο τους τελευταίους μήνες.
Εκπαίδευση για έλεγχο του στρεςa
Το μήνυμα που η κα Δαρβίρη στέλνει σε όλο τον κόσμο που υποφέρει από το στρες είναι ότι μπορεί να το ελέγξει αποτελεσματικά, απευθυνόμενο σε ειδικούς.
Ο κ. Χρούσος τέλος, τονίζει ότι πρέπει όλοι να εξασκηθούμε ώστε να θέτουμε τον εαυτό μας σε ρυθμούς χαλάρωσης από το απόγευμα (γύρω στις 18:00) έως τη νύχτα που θα πέσουμε για ύπνο. "Μόνο σε κατάσταση ηρεμίας μπορεί το σύστημα του οργανισμού μας να κάνει επιδιόρθωση των ιστών", καταλήγει ο καθηγητής.