Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις χώρες με την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση καφέ στον κόσμο. Συγκεκριμένα, η ετήσια κατανάλωση αγγίζει τις 510 κούπες καφέ/ άτομο, στοιχείο που μεταφράζεται σε 5 δισ. κούπες συνολικά.
Συνολικά, καταναλώνονται 40.000 τόνοι με το 40% να αφορά στην κατανάλωση εκτός σπιτιού (OOH) και το 60% στην κατανάλωση εντός σπιτιού (ΙΗ). Ειδικά η αξία της κατανάλωσης εντός σπιτιού (IH) ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ ενώ στην αγορά εκτός σπιτιού ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ (τιμές καταναλωτή).
Τέλος, βάσει των καταναλωτικών προτιμήσεων των Ελλήνων, ο ελληνικός καφές είναι η πρώτη επιλογή με 32%, ο στιγμιαίος με 30% ενώ ακολουθούν ο εσπρέσο και ο φίλτρου με 28% και 10% αντίστοιχα (σύνολο κατανάλωσης εντός/εκτός σπιτιού).
Σημαντικά ευρήματα σχετικά με τις επιπτώσεις που έχουν προκύψει σε καταναλωτές και επιχειρηματίες του κλάδου από την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ παρουσιάστηκαν πρόσφατα από την Ελληνική Ένωση Καφέ.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης της Nielsen "Elasticity Study", διαπιστώνεται ότι η συνολική ζήτηση στον καφέ κινείται με αρνητική ποσοστιαία μεταβολή της τάξεως του -6,8% (στοιχεία για την περίοδο Αύγουστος 2015 - Δεκέμβριος 2016 έναντι Ιανουάριος 2017 – Ιούνιος 2018) ως απόρροια της επιβολής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ ενώ στο σύνολο του 2018, η μείωση του όγκου πωλήσεων σε σχέση με το 2017 άγγιξε το -1,9%.
Η επιβολή του Ε.Φ.Κ. στον καφέ, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση, οδήγησε επίσης σε μια αντίστοιχα υψηλή αύξηση τιμής, από 10-30% καθώς και σε έως και διπλασιασμό του κόστους της πρώτης ύλης, επηρεάζοντας σημαντικά τους επαγγελματίες του κλάδου. Οι μεγαλύτερες συνέπειες της μετακύλησης του φόρου παρατηρήθηκαν στο ράφι, με αυξήσεις που έφτασαν στο 23%. Μάλιστα οι αυξήσεις αυτές είναι ακόμη μεγαλύτερες στις πιο οικονομικές και διαδεδομένες κατηγορίες καφέ, όπως είναι ο ελληνικός καφές (30% αύξηση μέσης λιανικής τιμής πώλησης). Από τη δημογραφική ανάλυση του προφίλ των καταναλωτών, το μέτρο επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό τις ασθενέστερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις, όπως είναι οι συνταξιούχοι και οι νέοι.
Σε επίπεδο κατανάλωσης οι συνέπειες ήταν εξίσου εμφανείς, με τη μείωση να αγγίζει το πρώτο δίμηνο του 2018, σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2016, το 15% για το σύνολο του καφέ ενώ είναι ακόμη μεγαλύτερη σε συγκεκριμένες κατηγορίες.
Παράλληλα, ο Ε.Φ.Κ. επέφερε αύξηση σε φαινόμενα λαθρεμπορίου, παραεμπορίου και παράνομων εισαγωγών, που πέρα από την οικονομική διάσταση θέτουν και ζητήματα ασφαλούς κατανάλωσης. Κάμψη παρατηρείται και στις εξαγωγές, καθώς το λειτουργικό και διοικητικό κόστος αυξάνεται λόγω της υποχρέωσης τήρησης φορολογικών αποθηκών με αποτέλεσμα οι μικρές επιχειρήσεις να μην μπορούν να ανταπεξέλθουν και να διακόπτουν την εξαγωγική δραστηριότητα.
Ο κ. Γιάννος Μπενόπουλος, Πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Καφέ, δήλωσε σχετικά: «Για δεύτερη συνεχή χρονιά εφαρμογής του Ε.Φ.Κ. και παρά το γεγονός ότι μέρος της επιβάρυνσης απορροφήθηκε από τις επιχειρήσεις, η κατανάλωση καφέ παρουσιάζει κάμψη ενώ είχε θετική πορεία όλα τα προηγούμενα χρόνια. Ως Ελληνική Ένωση Καφέ, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε έχοντας ως κατεύθυνση την κατάργηση του μέτρου πιστεύοντας ότι θα έχει θετικά αποτελέσματα με πολλαπλασιαστικό όφελος για την οικονομία, την αγορά, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές».