Η Αίγυπτος, η μοναδική χώρα εκτός του Ισραήλ που διαθέτει πέρασμα προς τη Λωρίδα της Γάζας, βρίσκεται μπροστά σε ένα δίλημμα: να ανοίξει τα σύνορά της για τους Παλαιστίνιους, διακινδυνεύοντας το ενδεχόμενο το Ισραήλ να μην τους επιτρέψει ποτέ να επιστρέψουν στη Γάζα, ή να τους αφήσει κάτω από τις ισραηλινές βόμβες;
Περισσότερο από το 80% των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων που στοιβάζονται στη Λωρίδα της Γάζας είναι πρόσφυγες ή απόγονοι προσφύγων που εκδιώχθηκαν από τη γη τους όταν ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ, το 1948.
Η προοπτική να εγκαταλείψουν και πάλι μια παλαιστινιακή γη, με το ενδεχόμενο αυτή να καταληφθεί από τον ισραηλινό στρατό, δεν μοιάζει να αποτελεί επιλογή για τους κατοίκους του θύλακα.
“Θα μείνουμε, δεν θα φύγουμε”, τόνισε χθες Πέμπτη ο Τζαμάλ αλ Μάσρι, το σπίτι του οποίου, που βρίσκεται στον καταυλισμό αλ Σάτι, τον μεγαλύτερο στη Λωρίδα της Γάζας, μόλις είχε καταστραφεί από τον ισραηλινό βομβαρδισμό.
“Ο παλαιστινιακός λαός εξορίστηκε μία φορά και δεν θα ξαναρχίσει από την αρχή, η μετακίνηση προς το Σινά είναι μια όμορφη αυταπάτη”, σχολίασε μιλώντας σε αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο ο Μοχάμεντ Ντάχλαν, πολιτικός από τη Γάζα που έχει εγκατασταθεί στον Κόλπο.
Αλλά, παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοι του θύλακα δεν συρρέουν στο πέρασμα της Ράφα – το οποίο είναι κλειστό έπειτα από τρεις ισραηλινούς βομβαρδισμούς-- πολλοί διερωτώνται αν η Αίγυπτος θα δεχθεί τους πρόσφυγες.
Η χώρα περηφανεύεται εδώ και καιρό ότι δεν δημιούργησε ποτέ καταυλισμούς προσφύγων με σκηνές, με τους εννέα εκατομμύρια Σύρους, Ιρακινούς και Σουδανούς πρόσφυγες που φιλοξενεί να εργάζονται και να σπουδάζουν σαν Αιγύπτιοι πολίτες.
“Εξαγωγή της κρίσης”
Κυρίως, το να καλέσει τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τη γη τους, θα έσπαγε για την Αίγυπτο ένα ακόμη μεγαλύτερο ταμπού από την αναγνώριση το 1979 του Ισραήλ.
Αν οι κάτοικοι της βόρειας Γάζας, από τους οποίους το Ισραήλ ζήτησε να μετακινηθούν προς το νότιο τμήμα του θύλακα – περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι-- εγκαταλείψουν την περιοχή, θα πρόκειται για μεγαλύτερο όγκο προσφύγων από αυτόν του 1948, όταν εγκατέλειψαν τις εστίες τους περισσότεροι από 750.000 άνθρωποι.
Χθες Πέμπτη ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι τόνισε ότι οι κάτοικοι της Γάζας “πρέπει να παραμείνουν στη γη τους”.
Το παλαιστινιακό ζήτημα “αφορά όλους τους Άραβες και είναι σημαντικό ο λαός που το ενσαρκώνει να παραμείνει απτόητος”, πρόσθεσε ο Σίσι, ο οποίος από την έναρξη του πολέμου δηλώνει ότι ανησυχεί “περισσότερο από όλα για την εθνική ασφάλεια”, αφήνοντας να εννοηθεί ότι στην Αίγυπτο ενδέχεται να εισέλθουν μαζί με τους πρόσφυγες και μαχητές της Χαμάς.
Ο βασιλίας Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας, άλλη χώρα της περιοχής, απέρριψε σήμερα “την εξαγωγή της κρίσης στις γειτονικές χώρες και την επιδείνωση του ζητήματος των Παλαιστίνιων προσφύγων”, οι οποίοι είναι ήδη περίπου 6 εκατ. σε όλο τον κόσμο, εκ των οποίων το ένα τρίτο στη χώρα του.
Κατά συνέπεια η βασική ανησυχία της Αιγύπτου και της Ιορδανίας αυτή τη στιγμή είναι να συγκεντρώσουν ανθρωπιστική βοήθεια για τη Γάζα.
Για το αιγυπτιακό καθεστώς παραμένει πολύ ζωντανή η μνήμη του Ιανουαρίου του 2008 όταν ξεκίνησε ο ισραηλινός αποκλεισμός της Γάζας. Τότε χιλιάδες κάτοικοι του θύλακα πέρασαν στη χώρα, με μαχητές της Χαμάς να ανοίγουν με εκσκαφείς τρύπες στον μεθοριακό τοίχο κάθε φορά που οι αιγυπτιακές αρχές προσπαθούσαν να θέσουν υπό έλεγχο την κατάσταση.
“Να πεθάνω σαν ήρωας”
Έκτοτε η πόλη της Ράφας περιλαμβάνεται στην περιοχή όπου το Κάιρο μάχεται κατά τζιχαντιστών στο βόρειο Σινά. Στο πλαίσιο των “αντιτρομοκρατικών” επιχειρήσεων του αιγυπτιακού στρατού κανείς δεν μπορεί να κυκλοφορήσει στην περιοχή χωρίς να βρεθεί σε ένα σημείο ελέγχου. Και πολλά σπίτια της πόλης κατεδαφίστηκαν για να οικοδομηθεί η “νέα Ράφα”, που ακόμη δεν κατοικείται.
Στο βόρειο Σινά κάποιοι πιστεύουν ότι τα άδεια σπίτια θα μπορούσαν να υποδεχθούν τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες. Όμως με αυτό τον τρόπο θα γίνει αυτό που επιθυμούν οι ισλαμιστές, τονίζουν συνεχώς οι παρουσιαστές φιλοκυβερνητικών εκπομπών στην Αίγυπτο.
Ο στρατός, που ανέτρεψε το 2013 τον πρόεδρο Μοχαμεντ Μόρσι ο οποίος προερχόταν από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, το έπραξε διότι αυτός “ήθελε να δώσει τους κατοίκους της Γάζας μέρος του Σινά και να τους μετεγκαταστήσει” εκεί, υπογράμμισε ο παρουσιαστής Γιούσεφ αλ Χουσέινι την Τετάρτη.
Εξάλλου και το πανεπιστήμιο αλ Αζχάρ, ο σημαντικότερος θεσμός του σουνιτικού ισλάμ, συμμετέχει στη συζήτηση. “Είναι καλύτερο να πεθάνει κανείς ως ήρωας και μάρτυρας στη γη του παρά να την εγκαταλείψει τους αποικιοκράτες αρπαγείς”, ανέφερε σε ανακοίνωσή του που μεταδόθηκε από τα παλαιστινιακά μέσα ενημέρωσης.
