Μοιάζει με μια λαϊκή αγορά της Ελλάδας κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '80. Μόνο που, παρότι όλα είναι όμοια, είναι και τόσο διαφορετικά. Διάσημη ως προορισμός - για όποιον επισκέπτη έχει να διαθέσει μια ώρα, ώστε να ταξιδέψει σε χρώματα, σχήματα και γεύσεις, που δεν θα συναντήσει πουθενά στην ευρωπαϊκή ήπειρο - η λαϊκή αγορά στο κέντρο του Καγιέν, δίπλα και γύρω από τη Place des Palmistes, την εμβληματική πλατεία της πρωτεύουσας της Γαλλικής Γουϊάνας είναι πραγματικά ένα "ταξίδι μέσα στο ταξίδι". Ταξίδι σε πολιτισμούς, DNA, φωνές και πάνω από όλα προϊόντα που δίνει η, φτωχή σε συστατικά, αλλά διαφορετική γη της νοτιοανατολικής αυτής γωνίας της Νότιας Αμερικής.
Οι δύο αδερφές με τον πάγκο γεμάτο με ολόφρεσκα φρούτα λίτσι (lici) δεν δίνουν και μεγάλη μάχη για να σε προσελκύσουν. Κάτι που άλλωστε δεν κάνει πρακτικά... κανείς! Αν υπάρχει μια διαφορά από τις λαϊκές αγορές της Μεσογείου σε όρους ... λειτουργίας της αγοράς είναι πως εδώ δεν υπάρχει τελάλης. Δεν διαφημίζει κανείς με φωνές τη πραμάτεια του. Άλλωστε, έτσι είναι γενικά ο λαός στη γαλλική αυτή περιφέρεια στην άλλη άκρη του κόσμου. Δεν υπάρχουν νεύρα, φωνές, ταχύτητα παρά σε ελάχιστες των περιπτώσεων: δεν έγιναν ακόμη... "δυτικοί".
Χωρίς να σε καλέσουν δοκιμάζεις από αυτόν τον υπέροχο, θαρρείς από άλλο πλανήτη καρπό, με το φουξ χρώμα. "Δαγκώνετε στο κέντρο, βγάζετε το ένα τμήμα από το 'καπάκι' με τα δόντια και τρώτε τη λευκή σάρκα" μάς λέει στα γαλλικά η μια εκ των δύο κυριών, που δέχονται να φωτογραφηθούν, όταν τους το ζητά ένας περίεργος δυτικός. Χαμογελούν, χαίρονται για την προσοχή και εσύ προχωράς, ενώ σκέφτεσαι πως σε όλο τον κόσμο οι άνθρωποι είναι το ίδιο: αποζητούν την επαφή και τη προσοχή ακόμη και αν ζωή και κουλτούρα έχουν ελάχιστα κοινά.
Γεύσεις από κάθε μεριά της Λατινικής Αμερικής και όχι μόνο. "Θα δείτε πολλούς πάγκους με τους πωλητές και τις πωλήτριες να είναι από τις Φιλιππίνες, μόνον προσοχή στη τσάντα σας! Να την έχετε μπροστά!", η επεξήγηση και η συμβουλή του Γάλλου -ο μόνος σε 80 με 100 πάγκους- παραγωγού. Έχει δίκιο, οι κλοπές είναι ένα θέμα εδώ, αν και υπάρχει ιδιωτική εταιρία ασφάλειας. Τα λαχανικά και τα φρούτα έρχονται εδώ από όλην τη Γαλλική Γουιάνα, αλλά και από το Σουρινάμ, το Λάος, τη Βραζιλία, ακόμη και από την Αϊτή.
Αντί για τις οθόνες και τα καλώδια της "Salle Jupiter", που οι καλεσμένοι στο Διαστημοδρόμιο του Κουρού, από όπου εκτοξεύτηκε ο δορυφόρος Hellas Sat 4, έβλεπαν επί τέσσερις ημέρες, εδώ υπάρχουν πάγκοι με φρουτα και λαχανικά σε χρώματα και σχήματα ανοίκεια, που προκαλούν έκπληξη στον δυτικό επισκέπτη. Οι μπάμιες είναι καταπράσινες, τεράστιες και πανάκριβες. Τοποθετημένες σε πιατάκια που οι πωλητές χρησιμοποιούν για το ζύγισμα και με υψηλές τιμές σε ευρώ, είναι τόσο μεγάλες, ώστε με πέντε ή έξι από αυτές ετοιμάζεις μια γενναιόδωρη μερίδα φαγητού! Δίπλα, φασολάκια με μήκος 20 με 30 εκατοστά, "kilometre" τα αποκαλεί ο πωλητής, που ρουφά έναν χυμό από ειδικά επαναχρησιμοποιούμενα κύπελα, στα οποία αγοράζεις χυμό ή καφέ. Δεν έχει πλαστικό ποτήρι εδώ. Για λόγους και οικονομικούς και οικολογικούς όπως μας λένε.
Ένας πάγκος με πιπεριές, που μοιάζουν με μίνι πιπεριές γεμιστών. Χρώμα και ζωντάνια συγκλονιστική. Θα ήθελες να δοκιμάσεις επιτόπου, θέλει προσοχή όμως, γιατί είναι απίστευτα, κορυφαία καυτερές! Τόσο που ακόμη και οι πλέον συνηθισμένοι σε καυτερά φαγητά, μπορεί να ...κλάψουν αρκετή ώρα αν τις δοκιμάσουν. Και εδώ τα προϊόντα ολόφρεσκα αλλά περιορισμένα σε ποσότητα. Η παραγωγή, όπως ισχύει σε όλη την αγορά, είναι περιορισμένη και έτσι οι τιμές υψηλές, αλλά αξίζει να δοκιμάσεις.
Κουρκουμάς φρέσκος, μια περίεργη ρίζα με ευεργετικές ιδιότητες και γλυκοπατάτες σε αφθονία - "pommes douces" ή "απαλή πατάτα" όπως τις λένε παντού. Με αυτές στη Γαλλική Γουιάνα κάνουν και τις τηγανιτές πατάτες αλλά και τον πουρέ τους. Ένα άλλο ιδιότυπο λαχανικό, που μοιάζει με μεγενθυμένο λευκό ραπανάκι, γίνεται επίσης πουρές αρκεί να κόψεις το κάτω μέρος. Δεν είμαστε Ανατολικά της Εδέμ, είμαστε, μάλλον δίπλα στην Εδέμ...
Φρούτα με όλες τις δυνατότητες να ξεχάσουν οι γευστικοί σου κάλυκες όσα ήξερες από τη Μεσόγειο. Τα πεπόνια έχουν ένα χρώμα που μοιάζει με τα "δικά μας" κολοκύθια, κάτι ανάμεσα σε μωβ και πορτοκαλί η σάρκα τους. Και αν δεν τους δώσεις σημασία, θα κάνεις λάθος: ο ουρανίσκος γιορτάζει. Το ίδιο συμβαίνει με τα καρπούζια και τον ανανά. Στο 40% του μεγέθους εκείνου που έχουμε στις αγορές της ΕΕ ο τελευταίος, αλλά με μια γεύση που θα μπορούσε να παρομοιαστεί με χαβιάρι των εξωτικών φρούτων. Πανδαισία.
Με μια επιφάνεια 83,534 τετραγωνικών χιλιομέτρων η Γαλλική Γουιάνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη περιφέρεια της Γαλλίας από το 1946, με το 1/7 της έκτασης της Metropolitan Γαλλίας και η μεγαλύτερη από τις περιοχές της ΕΕ εκτός της Γηραιάς Ηπείρου.
Μόλις 3,6 άνθρωποι ζουν εδώ ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, με τους μισούς εκ των 296 περίπου χιλιάδων κατοίκων να μένουν στο Cayenne, όπου οι Γάλλοι πρωτοέφτασαν το 1503 εκεί όπου πρωτύτερα ζούσαν έξι εθνότητες. Σήμερα τους Arawaks, τους Palikurs, τους Kakin’a, τους Wayanas, τους Wayampis, τους Emerillons δεν τους βλέπεις αυτούσιους στη Γαλλική Γουιάνα, αλλά είναι συγκλονιστική η ποικιλία των ανθρωπολογικών χαρακτηριστικών, που διακρίνεις στη κεντρική αυτή αγορά: κανείς δε μοιάζει με το διπλανό του, σε αυτή τη mixed κοινότητα που πωλεί τα προϊόντα της και γεύεται τις ωραιότερες γεύσεις τρεις φορές την εβδομάδα εδώ, σε αυτή την ιδιαίτερη αγορά.
Αν σκεφτούμε πως το 98,9% της γης της γαλλικής περιφέρειας καλύπτεται από δάσος, με το μεγαλύτερο μάλιστα ποσοστό να είναι αρχέγονο rainforest, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί υπάρχει τόσο περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη και για ποιο λόγο οι ποσότητες των φρούτων και των λαχανικών είναι τόσο μικρές, που μοιάζουν να προέρχονται από ερασιτέχνες παραγωγούς.
Αν λοιπόν υπάρχουν λίγες πιθανότητες να βρεθεί κάποιος στα βάθη του Parc Amazonien de Guyane, του μεγαλύτερου πάρκου της Ευρώπη -41% της επιφάνειας της Γ.Γουιάνας- ένα "ταξίδι" για μια ώρα στις γεύσεις της Εδέμ των παραγωγών της περιοχής είναι σίγουρα ένα στοίχημα που κερδίζεται εύκολα.
Μια εμπειρία από άλλο πλανήτη, εικόνες και γεύσεις που δεν πρέπει κάποιος να στερήσει από τον εαυτό του σε αυτό τον πλανήτη αν έχει την ευκαιρία να τις γευτεί -ακόμη και αν ολόκληρη η 'χώρα' των Cayennais λειτουργεί με επίκεντρο το ευρωπαϊκό Διαστημοδρόμιο, για να στέλνει τα τεχνολογικά αριστουργήματα των μηχανολόγων εκτός πλανήτη.
Φεύγοντας δε, καλό είναι να δοκιμάσει κάποιος οπωσδήποτε και το Dizé milé, την τοπική "ειδική" έκδοση του παγωτού...