Η «Εποχή της Μελισσάνθης» επιστρέφει για δύο παραστάσεις (στις 13 και 14 Φεβρουαρίου στις 20.00) στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, στο πλαίσιο του Κύκλου Μάνος Χατζιδάκις, που συνεχίζεται για τρίτη συνεχόμενη καλλιτεχνική περίοδο στην ΕΛΣ, σε μουσική διεύθυνση Λουκά Καρυτινού.
Ο Μάνος Χατζιδάκις αφιέρωσε την «Εποχή της Μελισσάνθης» (έργο 37) στη μνήμη της μητέρας του. Πρόκειται για μια καντάτα, μια ώριμη γυναικεία φωνή, δύο νεανικές ανδρικές, μεικτή και παιδική χορωδία, ορχήστρα δωματίου και στρατιωτική μπάντα, με βασικό μουσικό όργανο το μπουζούκι.
Η Μελισσάνθη είναι ένα βαθιά πολιτικό έργο με υψηλή ποιητική διάσταση. Στον επίλογο του σημειώματός του, ο Χατζιδάκις αναφέρει: Η εποχή της Μελισσάνθης τέλειωσε. Σήμερα ζω για πάντα το χαμό της. Κι ο κόσμος μας δεν πάει να γίνει καλύτερος. Με όλα όμως αυτά, δε θέλω να δώσω ιστορικές διαστάσεις στη Μελισσάνθη και στην εποχή της. Επιθυμώ να καταγράψω μόνο, την προσωπική μου περιπέτεια και συμμετοχή στην πρόσφατη ιστορία του κόσμου, έτσι καθώς την έζησα μέσ' από το σπίτι μου και μέσα από την πόλη που εξακολουθώ να ζω».
Το θέμα της Μελισσάνθης άρχισε να απασχολεί τον συνθέτη από το 1945. Ωστόσο, η πρώτη εικόνα του έργου σχηματίζεται το 1965, όταν ο Χατζιδάκις γράφει το ποίημα «Η Εποχή της Μελισσάνθης», που περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή Μυθολογία. Τα κεντρικά μέρη του ποιήματος αυτού θα αποτελέσουν τον πυρήνα του μουσικού έργου, το οποίο ο συνθέτης ξεκίνησε να συνθέτει το 1970, στην Αμερική. Η «Εποχή της Μελισσάνθης» απασχόλησε τον συνθέτη επί μία δεκαετία - περισσότερο από κάθε άλλο έργο του, μετά την «Αμοργό».
Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1980 στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά, και κυκλοφόρησε το ίδιο έτος σε διπλό άλμπουμ από τη δισκογραφική εταιρία ΝΟΤΟΣ της Lyra. Η Εθνική Λυρική σκηνή παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία μια νέα ανάγνωση του έργου τον Νοέμβριο του 2017, προκαλώντας ιδιαίτερη συγκίνηση στο κοινό, αποσπώντας θετικές κριτικές και θερμό χειροκρότημα.
Κατά την παρουσίαση της Μελισσάνθης, στη σκηνή της Αίθουσας Σταύρος Νιάρχος θα στηθεί το έργο «Sipario - Uscite» («Αυλαία - Έξοδοι») του διεθνώς αναγνωρισμένου Έλληνα εικαστικού Γιάννη Κουνέλλη. Το έργο αυτό, δημιουργήθηκε το 1981, λίγους μήνες μετά την πρώτη παρουσίαση της «Εποχής της Μελισσάνθης», και συνδέει τον θεατή με την εύθραυστη μνήμη της «γυάλινης γυναίκας», εν προκειμένω τη μορφή της Μελισσάνθης.
O επιμελητής του έργου, Ιστορικός Τέχνης, Ντένης Ζαχαρόπουλος, σημειώνει: «Το έργο του Κουνέλλη που στήνεται στη σκηνή της Λυρικής σε αντικατοπτρισμό με την Εποχή της Μελισσάνθης, είναι μια Aυλαία (Sipario) και μια σειρά από Εξόδους (Uscite). Η διαφάνεια και τα γυάλινα ποτήρια έχουν να κάνουν με όψεις που αφορούν το εύθραυστο της δυσκολίας να περάσεις από τη μια μεριά στην άλλη, τη μέθη του λόγου που πέφτει σα βροχή, τον ήχο που το ποτήρι αναπαράγει σαν αντηχείο, τα χείλη στο στόμιο, και πολλά που ίσως δεν έχει νόημα να ερμηνεύσει κανείς, δεδομένου ότι το έργο δεν υπάρχει εκτός σκηνής. Το σημαντικό είναι πως "επί σκηνής" την ερμηνεία την δίνει η συγκίνηση του θεατή μπρος σε ότι ο ερμηνευτής -η φωνή κι ο ήχος πρώτα από όλα- επιτρέπουν να περάσει από το φως στο σκοτάδι κι αντίστροφα, από τη μνήμη στην παρουσία και από την αίσθηση στην απουσία».
Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιώργος Χατζιδάκις. Σολίστ: Θεοδώρα Μπάκα, Πάρις Κιμιωνής, Σταύρος Νιφοράτος.