Αλλαγή δεδομένων στη ναυσιπλοΐα και μεγάλες αλλαγές στο παγκόσμιο εμπόριο φέρνει η είδηση της δημιουργίας διώρυγας στη Νικαράγουα όπου θα συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό ωκεανό καθώς θα δημιουργηθούν νέοι δρόμοι και θα υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός με την αντίστοιχη διώρυγα του Παναμά.
Η είδηση της διάνοιξης διώρυγας στη Νικαράγουα που θα συνδέει τους δυο ωκεανούς τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό που ανακοίνωσε η κυβέρνηση της χώρας σε συνεργασία με κινεζική εταιρεία και θα περνάει από τη λίμνη Κοσίμπολκα, έχει σημάνει συναγερμό στην Ουάσιγκτον.
Στις ΗΠΑ επικρατεί διπλωματικός πυρετός καθώς η Ουάσιγκτον δεν βλέπει με καλό μάτι την κίνηση αυτή των Κινέζων μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα από τα σύνορά τους και αναμένουν ένταση της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Ήδη τον 19ο αιώνα αυτή η ιδέα θεωρούνταν συναρπαστική από εξερευνητές, μηχανικούς αλλά και πολιτικούς. Το δρόμο για την κατασκευή νέας διώρυγας στη Νικαράγουα που θα συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό άνοιξε ο πρόεδρος της χώρας. Ο Ντανιέλ Ορτέγκα υπέβαλε στη βουλή ένα νομοσχέδιο το οποίο εγκαινιάζει επισήμως την διαδικασία εξεύρεσης διεθνών επενδυτών, το οποίο και εγκρίθηκε με μεγάλη πλειοψηφία. Το τεράστιο αυτό πρότζεκτ αναμένεται να κοστίσει περί τα 30 δισ. δολάρια ωστόσο μακροπρόθεσμα θα αποφέρει πολύ περισσότερα στα κρατικά ταμεία. Οι επικριτές του εγχειρήματος χαρακτηρίζουν τα σχέδια μη ρεαλιστικά και κατηγορούν την κυβέρνηση ότι προσπαθεί να αποπροσανατολίσει από τη φτώχεια που μαστίζει τη χώρα.
Σχέδια για την κατασκευή μιας διώρυγας που θα συνδέει τους δυο μεγαλύτερους ωκεανούς υπήρχαν στις ΗΠΑ ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Τελικά επελέγη όμως ο Παναμάς και η γνωστή πλέον, μήκους 82 χλμ. διώρυγα που άρχισε να κατασκευάζεται το 1880 και ολοκληρώθηκε το 1914. Η διαχείριση της διώρυγας ήταν σε αμερικανικά χέρια μέχρι το 1999, οπότε και οι ΗΠΑ μεταβίβασαν τον έλεγχο στην κυβέρνηση του Παναμά.
Από τη διώρυγα του Παναμά περνά ετησίως το 5% του παγκόσμιου εμπορίου. Από το 1999, οπότε και ο Παναμάς διαχειρίζεται τη διώρυγα, εισρέουν στα κρατικά ταμεία περίπου ένα δις δολάρια το χρόνο (περίπου 792 εκατομμύρια ευρώ).
«Το κανάλι στο έδαφος της Νικαράγουα από τα ανατολικά προς τα δυτικά, κατ' εκτίμηση έχει συνολικό μήκος 278 χιλιόμετρα συμπεριλαμβανομένων και των 105 χιλιομέτρων στη λίμνη Κοσίμπολκα», δήλωσε ο μηχανικός Ντονγκ Γιουνγκ Σονγκ κατά τη διάρκεια μιας σύσκεψης με κυβερνητικούς και πανεπιστημιακούς αξιωματούχους στη Μανάγκουα. Το τεχνητό κανάλι για τη διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας στο δυτικό ημισφαίριο, θα έχει μήκος 286 χιλιόμετρα, τη στιγμή που το μήκος της Διώρυγας του Παναμά είναι 81,5 χιλιόμετρα. Ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος του νέου καναλιού θα διέρχεται μέσα από τη λίμνη Νικαράγουα. Το κύριο πλεονέκτημα αυτής της διαδρομής, είναι το πλάτος και το βάθος του καναλιού, που είναι 83 και 27,5 μέτρα αντίστοιχα.
Διαστάσεις, οι οποίες επιτρέπουν τη διέλευση πλοίων της «υπερβαρέας» κλάσης, με χωρητικότητα μέχρι 270.000 dwt, πλοία που δεν μπορούν να διέρχονται μέσα από τη διώρυγα του Παναμά, λόγω των περιορισμένων τεχνικών-μεταφορικών δυνατοτήτων της μοναδικής μέχρι σήμερα λειτουργούσας δια-ωκεάνιας διόδου στην Κεντρική Αμερική. Επιπλέον, ταυτόχρονα με τη διώρυγα στη Νικαράγουα σχεδιάζεται η κατασκευή δύο λιμένων, αεροδρομίου, αγωγού μεταφοράς πετρελαίου κ.ά. υποστηρικτικών υποδομών. Το κόστος του έργου εκτιμάται σε 40 δισ. δολάρια.
Το κανάλι θα ξεκινά στις εκβολές του ποταμού Μπρίτο, στην ακτή του Ειρηνικού, θα περνά από τη λίμνη Κοσίμπολκα και από τους παραποτάμους της και θα οδηγεί στην Καραϊβική Θάλασσα, σε μια κατασκευή που επιλέχτηκε καθώς θεωρείται η πιο φιλική προς το περιβάλλον.
Το 2013, η κυβέρνηση της Νικαράγουας έδωσε στην κινεζική εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ HKND, την παραχώρηση για την κατασκευή και λειτουργία του νέου καναλιού που θεωρείται εναλλακτική λύση για τη διώρυγα του Παναμά. Η κυβέρνηση της Νικαράγουας υπολογίζει να ξεκινήσει το συντομότερο η κατασκευή του έργου με στόχο η μερική λειτουργία του «Μεγάλου» καναλιού να ξεκινήσει το 2019. Η τελική παράδοση του έργου έχει προγραμματιστεί για το 2029. Τουλάχιστον, αυτό είναι το χρονοδιάγραμμα που έχει καταγραφεί στους όρους της τριμερούς συμφωνίας για την κατασκευή της «Μεγάλης» κεντρικο-αμερικανικής διώρυγας, που υπεγράφη μεταξύ της Νικαράγουας, της Ρωσίας και της Κίνας.
Το κανάλι χρειάζεται, όχι τόσο στη Ρωσία, όσο στην Κίνα για τη συντομότερη διαδρομή στο διαμετακομιστικό εμπόριο των κινεζικών προϊόντων σε όλο τον πλανήτη. Η Ρωσία έχει τη δική της μεταφορική διαδρομή στη Αρκτική (Βόρεια θαλάσσια διαδρομή), η οποία επιτρέπει τη ναυσιπλοΐα στον βόρειο παγωμένο Ωκεανό μειώνοντας κατά πολύ την απόσταση Ευρώπης – Ασίας (αλλά και τα μεταφορικά κόστη).
Η λειτουργία του καναλιού θα επηρεάσει τις γεωπολιτικές ισορροπίες καθώς σήμερα οι ΗΠΑ ελέγχουν τα σημαντικότερα σημεία που περνούν οι θαλάσσιες οδοί: Τα κανάλια του Παναμά και του Σουέζ, καθώς και τις μεγάλες εμπορικές αρτηρίες που διέρχονται από τη Σιγκαπούρη, το Γιβραλτάρ κλπ. Ως εκ τούτου, η εμφάνιση μιας εναλλακτικής διαδρομής, αποτελεί μια άμεση πρόκληση για τις ΗΠΑ.
Ο Παναμάς
Αυτό όμως που θα επηρεάσει άμεσα είναι η διώρυγα του Παναμά που πριν λίγο καιρό έκλεισε τα 100 χρόνια λειτουργίας. Το κανάλι που ενώνει τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό Ωκεανό, εξακολουθεί να έχει εξαιρετική σπουδαιότητα για την παγκόσμια ναυτιλία και τις θαλάσσιες μεταφορές. Η οικονομία του Παναμά εξαρτάται σχεδόν εξ΄ ολοκλήρου από τη διώρυγα. Περίπου ένα δισεκατομμύριο δολάρια εισρέουν κάθε χρόνο στα δημόσια ταμεία από τα τέλη χρήσης του καναλιού. Υπενθυμίζεται ότι ήδη προχωρούν τα έργα διαπλάτυνσης ενώ το έργο της κατασκευής ενός τρίτου συστήματος καναλιών θα παραδοθεί στις αρχές του 2016.
Η διάνοιξη της Διώρυγας του Παναμά ξεκίνησε το 1905, υπό αμερικάνικη διοίκηση και όταν ολοκληρώθηκε το 1914, θεωρήθηκε ένα από τα θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Στις 31 Δεκεμβρίου του 1999, η διώρυγα παραδόθηκε από τις ΗΠΑ στον Παναμά.
