Μπορεί τα ελληνικά νοικοκυριά να δέχονται ασφυκτική πίεση από την έξαρση του πληθωρισμού, που έχει εκτιναχθεί σε επίπεδα άγνωστα στους Έλληνες κατά την εποχή του ευρώ, όμως οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση του δημοσίου χρέους βλέπουν την άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος: ο πληθωρισμός θα μειώσει πέρα από κάθε προσδοκία τον εθνικό δείκτη χρέους.
Οι γενικευμένες ανατιμήσεις που έχουν ανεβάσει σε διψήφια ποσοστά τον πληθωρισμό, κυρίως ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης, «φουσκώνουν» θεαματικά το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας, που αποτελεί τη βάση για τον υπολογισμό της σχέσης του προϊόντος της οικονομίας με το χρέος (χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ).
Η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ συνδυάζεται, βεβαίως, με την αναπτυξιακή δυναμική που αναπτύχθηκε το 2022 στην ελληνική οικονομία, καθώς συνεχίσθηκε η ανάκαμψη μετά την πανδημία με εντυπωσιακές επιδόσεις από τον τουρισμό, που αναμένεται ότι θα οδηγήσουν τις τουριστικές εισπράξεις πάνω από τα επίπεδα ρεκόρ του 2019.
Το αποτέλεσμα φαίνεται στο γράφημα του οίκου Moody’s που αποτυπώνει την αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ στην Ελλάδα. Το α’ τρίμηνο του 2022, το ονομαστικό ΑΕΠ εκτινάχθηκε πάνω από τα 50 δισ. ευρώ, μια από τις καλύτερες επιδόσεις εδώ και χρόνια, ενώ το δεύτερο τρίμηνο ανέβηκε πάνω από τα 52 δισ. ευρώ και αναμένεται να «πιάσει κορυφή» κατά το γ’ τρίμηνο, που είναι και το καλύτερο για την τουριστική βιομηχανία.
Η εκτίναξη του ονομαστικού ΑΕΠ (πηγή: Moody's)
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου, το ονομαστικό ΑΕΠ εκτιμάται πλέον ότι θα ξεπεράσει τα 210 δισ. ευρώ το 2022, σημειώνοντας «εκρηκτική» αύξηση περίπου κατά 15% -η πραγματική αύξηση, αφού αφαιρεθεί ο πληθωρισμός, θα είναι βέβαια πολύ μικρότερη, κατά 5% - 6%.
Όπως εκτιμά το οικονομικό επιτελείο, την ώρα που το ονομαστικό ΑΕΠ θα απογειώνεται, το δημόσιο χρέος θα αυξάνεται με πολύ βραδύτερο ρυθμό. Εκτιμάται ότι το χρέος θα αυξηθεί φέτος από τα 353 στα 356 εκατ. ευρώ. Με βάση αυτή την εκτίμηση, η σχέση χρέους – ΑΕΠ θα υποχωρήσει απότομα στο επίπεδο του 170%, από 193% το 2021 και έναντι αρχικής πρόβλεψης για ποσοστό 180%.
Κάπου εδώ, όμως, σταματούν τα ευχάριστα νέα για το ελληνικό χρέος, καθώς το «ροκάνισμα» από τον υψηλό πληθωρισμό θα έχει ένα σημαντικό «αντίβαρο». Η κυβέρνηση περιμένει το αμέσως επόμενο διάστημα το τελικό πόρισμα της Eurostat, σχετικά με το αν θα πρέπει να εγγραφούν στο χρέος της χώρας οι εγγυήσεις που έχουν δοθεί στις τράπεζες για τις τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων με το πρόγραμμα «Ηρακλής».
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Βρυξέλλες ακολουθούν αυστηρή γραμμή σε αυτό το θέμα, εφαρμόζοντας τη βασική ευρωπαϊκή αρχή, που λέει ότι όταν τα κράτη παρέχουν εγγυήσεις, τις οποίες δεν θα έδινε ένας συνετός ιδιώτης επενδυτής, δηλαδή όταν δίνουν εγγυήσεις εκτός κριτηρίων αγοράς και με ευνοϊκούς όρους, αυτές θα πρέπει να εγγράφονται στο χρέος.
Στην περίπτωση των εγγυήσεων που δόθηκαν για τις τιτλοποιήσεις με το σχέδιο «Ηρακλής», αναμένεται ότι οι ευρωπαϊκές αρχές θα αποφανθούν πως δεν έχουν δοθεί με όρους αγοράς και ενέχουν υψηλό κίνδυνο μελλοντικών απωλειών για το Δημόσιο, άρα θα πρέπει να εγγραφούν στο δημόσιο χρέος.
Όταν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες αυτές, στο χρέος θα προστεθούν περισσότερες από 9 μονάδες του ΑΕΠ, καθώς ξεπερνούν τα 18 δισ. οι κρατικές εγγυήσεις στις τράπεζες. Ακόμη κι έτσι, όμως, η «βοήθεια» που θα έχει δώσει ο υψηλός πληθωρισμός στη μείωση του χρέους θα επιτρέψει στην Ελλάδα να επιτύχει μια μεγάλη μείωση για το 2022, περίπου κατά 23%, που θα αντισταθμίσει με το παραπάνω την επιβάρυνση από τον «Ηρακλή».