Γιατί πέφτει το Χρηματιστήριο: Οι εκροές και το αρμπιτράζ

Θύμα της... αναβάθμισής του πέφτει το ελληνικό χρηματιστήριο, καθώς η επικείμενη αλλαγή status, με πέρασμα από τις αναδυόμενες στις ώριμες αγορές, ύστερα από πολλά χρόνια «στο κρύο», προκαλεί αναδιαρθρώσεις χαρτοφυλακίων από ξένους επενδυτές, οι οποίες προς το παρόν παίρνουν αρνητικό πρόσημο για την αγορά, δηλαδή οδηγούν σε σημαντικές εκροές κεφαλαίων και σε πίεση των τιμών.

Τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών (πίνακας) αποκαλύπτουν ότι εδώ και μήνες, ενώ η χρηματιστηριακή αγορά βρισκόταν σε ανοδική πορεία, οι ξένοι επενδυτές ήταν καθαροί πωλητές, δηλαδή πωλούσαν περισσότερες μετοχές από όσες αγόραζαν, με αποτέλεσμα να καταγράφονται εκροές κεφαλαίων, τις οποίες βεβαίως κάλυπταν με τις δικές τους αγορές τίτλων οι Έλληνες επενδυτές, που ως συνήθως άργησαν να «ανεβούν στο τρένο» της χρηματιστηριακής ανόδου, κάτι που είχε γίνει και το 1998, μετά την υποτίμηση της δραχμής ενόψει ένταξης στην ευρωζώνη.

Φαίνεται, ειδικότερα, ότι μέσα σε πέντε μήνες, από τον Απρίλιο μέχρι και τον Αύγουστο που υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι συνολικές εκροές ξεπέρασαν τα 500 εκατ. ευρώ και ανήλθαν σε 535,81 εκατ. Ο μήνας με τις μεγαλύτερες εκροές, που ξεπέρασαν τα 190 εκατ. ευρώ, ήταν ο Ιούνιος: όταν επικρατούσε πανηγυρικό κλίμα για το εκλογικό αποτέλεσμα υπέρ της ΝΔ, ήταν, άλλωστε, πολύ πιο εύκολο να απορροφηθούν πωλήσεις από ξένα χαρτοφυλάκια.

Η έξοδος κεφαλαίων από το ΧΑ

Το φαινόμενο συνεχίζεται με αρκετά σημαντική ένταση τον Σεπτέμβριο και οι τιμές στο ΧΑ πιέζονται περισσότερο από προηγούμενους μήνες, καθώς η γενικότερη επιδείνωση του οικονομικού και επενδυτικού κλίματος μετά τις καταστροφικές πλημμύρες και πυρκαγιές έχει περιορίσει τη διάθεση των επενδυτών από την Ελλάδα να αναλάβουν νέα ρίσκα, απορροφώντας τις πωλήσεις από τους ξένους.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, ο Σεπτέμβριος ίσως να είναι ένας από τους χειρότερους μήνες από την άποψη του ύψους εκροών κεφαλαίων και θεωρείται βέβαιο ότι θα ξεπεράσουν τα 100 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται, πάντως, ότι στη μεγάλη εικόνα της αγοράς, αυτές οι εκροές δεν προκαλούν θεμελιώδεις αλλαγές, καθώς οι ξένοι επενδυτές εξακολουθούν να κρατούν μετοχές που αντιστοιχούν στο 60% περίπου της συνολικής κεφαλαιοποίησης της αγοράς, η οποία φθάνει τα 81 δισ. με τις σημερινές τιμές κλεισίματος.

Σημειώνεται, επιπλέον, ότι οι πωλήσεις αυτές δεν σηματοδοτούν άρση εμπιστοσύνης από τους ξένους επενδυτές στις ελληνικές αγορές: αν είχε τεθεί τέτοιο ζήτημα, επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, θα βλέπαμε αντίστοιχες κινήσεις, ίσως και πιο βίαιες, στην αγορά ομολόγων. Εκεί, αν και έχει σημειωθεί μια πτώση τιμών και άνοδος αποδόσεων το τελευταίο διάστημα, μετά την αναβάθμιση από την DBRS, δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια σοβαρή έξοδος κεφαλαίων -η απόδοση του 10ετούς ομολόγου έχει σημειώσει πολύ μικρή ανοδική μεταβολή και κυμαίνεται γύρω από το 4%.

Πώς εξηγείται, όμως, η διάθεση για ρευστοποιήσεις από ξένους επενδυτές. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, τα funds κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επένδυαν στην Ελλάδα στα δύσκολα χρόνια όπου είχε χάσει την επενδυτική βαθμίδα και έπεσε από τις ώριμες στις αναδυόμενες αγορές του δείκτη MSCI, αρχίζουν να περιορίζουν τις θέσεις τους στο ΧΑ, έχοντας μάλιστα αρκετά κέρδη να ρευστοποιήσουν.

Ωστόσο, επειδή ακόμη βρισκόμαστε στη μεταβατική φάση, όπου δεν έχουν ενεργοποιηθεί πλήρως τα πιο συντηρητικά και μεγαλύτερα σε υπό διαχείριση κεφάλαια funds των ώριμων αγορών, οι πωλήσεις από τα κερδοσκοπικά χαρτοφυλάκια δεν βρίσκουν απέναντι τους επαρκή ζήτηση από άλλα ξένα funds. Αυτοί που τις υποδέχονται είναι οι διαχειριστές hedge funds που ειδικεύονται σε αυτό το ιδιότυπο αρμπιτράζ: αγοράζουν τώρα, για να πουλήσουν με ένα ικανοποιητικό κέρδος στα συντηρητικά funds που θα μπουν τους επόμενους μήνες στην αγορά.

Οι αναμενόμενες αναβαθμίσεις από την S&P και τη Fitch ως το τέλος του έτους, σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του ΧΑ στις ώριμες αγορές του MSCI θα φέρουν μετά βεβαιότητας εισροές από σοβαρά επενδυτικά κεφάλαια και, αν δεν έχει συμβεί κάποιο απρόοπτο στο μεταξύ, η μεσοπρόθεσμη ανοδική δυναμική της αγοράς θα επαναβεβαιωθεί, εκτιμούν στελέχη της αγοράς. Ως τότε, όμως, οι πιο σίγουροι κερδισμένοι θα είναι οι ειδικού του αρμπιτράζ...