Μόνο το ένα τέταρτο των ατόμων που συλλαμβάνονται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο είναι γυναίκες. Το ποσοστό διεθνώς είναι παρόμοιο. Οι γυναίκες διαπράττουν το 20% των βίαιων εγκλημάτων και το 37% των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας. Τι εξηγεί αυτό το χάσμα;
Ενώ προηγουμένως οι εγκληματολόγοι εστίαζαν κυρίως σε βιολογικούς παράγοντες, πιο πρόσφατες έρευνες εξέτασαν κοινωνικούς παράγοντες που μπορεί επίσης να εξηγήσουν τα χαμηλότερα ποσοστά εγκληματικότητας στις γυναίκες. Πρόσφατη έρευνα έχει βρει σε γενικές γραμμές ότι οι άνδρες διαπράττουν εγκλήματα σε χαμηλότερα ποσοστά από ό,τι στο παρελθόν, ενώ οι γυναίκες το κάνουν με παρόμοια ή ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά. Ωστόσο, ένα σημαντικό χάσμα παραμένει μεταξύ των φύλων
Οι κατά συρροή δολοφόνοι είναι σπάνιοι. Ίσως 12 δραστηριοποιούνται σήμερα, από 198 που εκτιμάται ότι ήταν το 1987. Οι γυναίκες κατά συρροή δολοφόνοι είναι ακόμη πιο σπάνιες, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 10%. Η πιο διάσημη μπορεί να είναι η Αϊλίν Γουόρνος, στην οποία αναφέρεται η ταινία "Το Τέρας" του 2023, με τη Σαρλίζ Θερόν. Ως πόρνη του δρόμου, λήστεψε και δολοφόνησε επτά άνδρες μεταξύ 1989 και 1990. Για τα εγκλήματά της, η Γουόρνος εκτελέστηκε με θανατηφόρα ένεση το 2002.
Η ιστορία της Γουόρνος αναμφίβολα συναρπάζει το κοινό, επειδή αφορά κάτι τόσο ανήκουστο. Οι γυναίκες τείνουν να αποφεύγουν τη διάπραξη εγκλημάτων κάθε είδους. Περίπου το ένα τέταρτο των ατόμων που συλλαμβάνονται στις ΗΠΑ κάθε χρόνο είναι γυναίκες. Οι γυναίκες διαπράττουν μόνο το 20% των βίαιων εγκλημάτων και το 37% των εγκλημάτων κατά της ιδιοκτησίας. Διαπράττουν μόνο μία στις 10 ανθρωποκτονίες. Αν αναλύσετε τις εγκληματικές πράξεις σε υποσύνολα όπως εμπρησμό, βανδαλισμός και απάτη, οι γυναίκες διαπράττουν τη μειοψηφία σχεδόν όλων.
Τα μόνα εγκλήματα που διαπράττουν σε ποσοστά περίπου ίσα με τους άνδρες είναι η υπεξαίρεση και η δολοφονία παιδιού ή θετού παιδιού.
Γιατί, λοιπόν, οι γυναίκες τείνουν να διαπράττουν πολύ λιγότερα εγκλήματα από τους άνδρες;
Οι εγκληματολόγοι ερευνούν αυτό το ερώτημα εδώ και δεκαετίες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, έχουν εξερευνήσει πολλές θεωρίες. Πρώτα και κύρια, οι άνδρες είναι πιο επιθετικοί, παρορμητικοί και διατεθειμένοι να ρισκάρουν. Μελέτες διαπιστώνουν ότι αυτή η διαφορά φύλου ισχύει ακόμη και από νεαρή ηλικία, προτού οι πολιτισμικές επιρροές μπορέσουν να «προγραμματίσουν» αγόρια και κορίτσια σε καθορισμένους ρόλους φύλου.
Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει ένας βιολογικός παράγοντας στην ανδρική απερισκεψία, που πιθανότατα προέρχεται από την επιρροή των υψηλότερων επιπέδων τεστοστερόνης. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι για κάθε έφηβο κορίτσι που διαπράττει μια μικρή εγκληματική ενέργεια, 15 αγόρια κάνουν το ίδιο. Αυτή η διαφορά στην παραβατικότητα των εφήβων μπορεί να οδηγήσει κορίτσια και αγόρια σε πολύ διαφορετικούς δρόμους ζωής.
Κοινωνικές εξηγήσεις
Αν και οι προηγούμενοι εγκληματολόγοι έτειναν να επισημαίνουν τις βιολογικές διαφορές μεταξύ των φύλων και να λένε «η υπόθεση έκλεισε», οι σημερινοί ερευνητές είναι πιο απαιτητικοί, αναφέροντας διάφορους κοινωνικούς παράγοντες, που μειώνουν την πιθανότητα οι γυναίκες να διαπράξουν εγκλήματα.
Για αρχή, στη συντριπτική πλειονότητα της ιστορίας και σε πολλούς πολιτισμούς σήμερα, οι γυναίκες έχουν περιοριστεί στους ρόλους της ανατροφής των παιδιών και του νοικοκυριού. Από νεαρή ηλικία, ενθαρρύνονται να φροντίζουν και να νοιάζονται. Καθώς μεγάλωναν, συνήθως τους έλειπε η ανεξαρτησία των ανδρών και έτσι απλά είχαν λιγότερο χρόνο, ελευθερία και ευκαιρίες να εμπλακούν σε εγκληματικές πράξεις. Επιπλέον, οι γυναίκες -μέχρι πρότινος τουλάχιστον- συνήθως δεν υφίσταντο πίεση να γίνουν οι "κουβαλητές" (τροφής και εισοδήματος) της οικογένειας, μειώνοντας το κίνητρο για κλοπή.
Μια άλλη θεωρία προτείνει ότι οι γυναίκες διαπράττουν εγκλήματα με ποσοστά πιο κοντά σε αυτά των ανδρών, αλλά ιστορικά αγνοούνται ή αντιμετωπίζονται με επιείκεια από τις αρχές. Οι άνδρες κυριαρχούσαν ιστορικά στην επιβολή του νόμου και πολλοί από αυτούς τους άνδρες πιθανότατα είχαν στερεοτυπικές απόψεις για τις γυναίκες. Αυτές οι απόψεις σήμαιναν ότι οι γυναίκες εγκληματίες μπορεί να μπορούσαν να διαφύγουν τη σύλληψη. («Δεν έπρεπε να το κάνει. Είναι γυναίκα!») Και αν συλλαμβάνονταν, μπορεί να είχαν παραδοθεί στους συζύγους ή στην οικογένειά τους για να επιβάλουν τιμωρία.
Από τη δεκαετία του 1950, καθώς οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη ανεξαρτησία και τα παραδοσιακά στερεότυπα φύλου έχουν ξεθωριάσει, το χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών έχει πράγματι μειωθεί. Οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει σε γενικές γραμμές ότι οι άνδρες διαπράττουν εγκλήματα σε χαμηλότερα ποσοστά από ό,τι στο παρελθόν, ενώ οι γυναίκες το κάνουν με παρόμοια ή ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά.
Ωστόσο, ένα σημαντικό παραβατικό χάσμα παραμένει μεταξύ των φύλων, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για βίαιο έγκλημα. Και δεν φαίνεται πιθανό να κλείσει σύντομα. Αυτό θα μπορούσε να υποδηλώνει ότι τα έμφυλα πολιτισμικά στερεότυπα παραμένουν ισχυρά, αλλά πιο πιθανό είναι να υποδεικνύει ότι η βιολογία είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από το χάσμα.
