Στοιχεία που διαμορφώνουν νέο προφίλ τόσο για την οικονομία όσο και για την κυβέρνηση, δίνοντας παράλληλα την αίσθηση της ουσιαστικής βελτίωσης των σχέσεων κυβέρνησης-αγορών, κρύβονται στα «ψιλά γράμματα» και στο αιτιολογικό της έκθεσης αναβάθμισης της S&P για την Ελλάδα. Μια πιο προσεκτική ανάγνωση του σκεπτικού και των παραμέτρων της απόφασης της S&P αποκαλύπτει ότι πρόκειται για έκθεση πολιτικής επιβράβευσης της κυβέρνησης. Αν και επισημαίνει τα ρίσκα που υφίστανται, ακόμα και το ενδεχόμενο νέας χρεοκοπίας, λόγω παρατεταμένων διαπραγματεύσεων, εν τούτοις εκφράζει με σαφήνεια την άποψη ότι το ασφαλιστικό θα κλείσει και θα περάσει από τη Βουλή μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της κυβέρνησης ήταν ο οδηγός για την αναβάθμιση του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας από την S&P, η οποία επισημαίνει όμως ότι οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρεάζουν την αξιολόγηση της χώρας παρέμειναν σταθεροί. Με τον τρόπο αυτό η επιτροπή αξιολόγησης στέλνει μήνυμα αναγνώρισης των προσπαθειών του οικονομικού επιτελείου, παρέχοντας κατ ουσία στήριξη στην ακολουθούμενη πολιτική.
Σε άλλο σημείο δεν αποκλείει το ενδεχόμενο πολιτικών ανατροπών, υποστηρίζοντας ότι οποιαδήποτε κυβέρνηση και να βρεθεί στην εξουσία θα εφαρμόσει πιστά το Μνημόνιο.
Η S&P χαράσσει τον οδικό χάρτη και μιας ακόμα αναβάθμισης, την οποία συναρτά άμεσα από:
1. Την εμπέδωση της αναπτυξιακής δυναμικής
2. Την υποχώρηση των NPL’s (κόκκινα δάνεια)
3. Και την άρση των capital controls
Ο οίκος επισημαίνει ότι αιτία αναβάθμισης θα ήταν και η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, αναφέροντας χαρακτηριστικά την έκφραση «debt write-down».
Όσον αφορά ενδεχόμενη υποβάθμιση η S&P επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο μπορεί να προκληθεί από:
1. Αδυναμία της κυβέρνησης να υλοποιήσει τις συμφωνηθείσες στο Μνημόνιο μεταρρυθμίσεις
2. Παρατεταμένη περίοδο διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές, η οποία επισύρει τον κίνδυνο νέας χρεοκοπίας
Νωρίτερα όμως στην έκθεση οι αναλυτές έχουν φροντίσει να προδικάσουν τη θετική έκβαση της αξιολόγησης, με συμφωνία και ψήφιση του ασφαλιστικού μέχρι το τέλος Μαρτίου.
Η S&P προβλέπει μεταξύ άλλων μηδενική ανάπτυξη για το τρέχον έτος και εκτόξευση στο 3% από το 2017. Επισημαίνει ότι αν τελικά η οικονομία πάει καλύτερα, όπως συνέβη το 2015, τότε αυτό θα αποτελέσει οδηγό για νέα αναβάθμιση.
Στην έκθεση προβλέπει βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου και ιδιαίτερα θετική επίδραση της μείωσης της τιμής του πετρελαίου στην κατανάλωση. Οι αναλυτές διακρίνουν σαφείς ενδείξεις κάμψης της ανεργίας, υποστηρίζοντας ότι έπιασε ταβάνι.
Οι αναλυτές υπεισέρχονται και στην παράμετρο του Δημοσίου χρέους, το οποίο τώρα κινείται στο 187%. Υπογραμμίζουν ότι οι πιθανότητες διαγραφής ή ουσιαστικής ελάφρυνσης είναι ανύπαρκτες, επισημαίνοντας όμως ότι ακόμα και αν αυτή η συζήτηση καθυστερήσει η επιστροφή της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης θα δώσει τα απαιτούμενα σήματα για τη βελτίωση της αξιολόγησης. Παράλληλα η S&P χαρακτηρίζει εξυπηρετήσιμο το ελληνικό χρέος, υπό τις παρούσες συνθήκες.
Οι αναλυτές του οίκου εκτιμούν πάντως ότι μετά τη συμφωνία για το ασφαλιστικό ενισχύονται οι πιθανότητες ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους.
Προβλέπουν ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα καταστήσει, σχεδόν άμεσα, τα ελληνικά ομόλογα επιλέξιμα για το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Ωστόσο επισημαίνουν ότι αυτή τη στιγμή τα διαθέσιμα χρεόγραφα είναι πολύ περιορισμένα, καθώς τα περισσότερα τα έχουν χρησιμοποιήσει ήδη οι τράπεζες στον ELA.
Τέλος η S&P αν και χαρακτηρίζει κρίσιμη για τη σταθεροποίηση των τραπεζών την ανακεφαλαιοποίηση που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο, δεν αποκλείει να απαιτηθεί και νέος γύρος κεφαλαικής ενίσχυσης των ελληνικών τραπεζών, κυρίως λόγω του υψηλού ποσοστού των NPL’s.