Πολιτική

Γιατί ένας μεγάλος τραπεζικός τομέας δεν κάνει καλό στη μακροχρόνια ανάπτυξη


Ο λόγος για τον οποίο ηεποπτεία των τραπεζών - και ο  δημοσιονομικός κανονισμός γενικότερα – κατέχει περίοπτη θέση είναι προφανής: Η οικονομική κρίση του 2008 έδειξε ότι οι πτωχεύσεις των τραπεζών μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες για την οικονομία στο σύνολό της.

Ύστερα από την κρίση ακολούθησε μια περίοδος κατά την οποία ο χρηματοπιστωτικός τομέας αυξήθηκε δραματικά, ειδικά στην Ευρώπη. Το μέγεθος του τραπεζικού τομέα σε σχέση με το μέγεθος της αγοράς μετοχών και ομολόγων - σχεδόν διπλασιάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία σε μια δεκαετία, ενώ ο ίδιος δείκτης παρέμεινε σταθερό στις ΗΠΑ, και σε πολύ χαμηλότερο επίπεδο.

Η διαφορά είναι ιδιαίτερα εμφανής στην ευρωζώνη, όπου τα δύο τρίτα της εξωτερικής χρηματοδότησης για μη τραπεζικές επιχειρήσεις προέρχεται από δάνεια. Ο αντίστοιχος αριθμός είναι κοντά στο 20% στις ΗΠΑ.

Οι πτωχεύσεις και η έκθεση σε δάνεια

Η βραχυπρόθεσμη συνέπεια εξ' αυτού ήταν ότι η πιστωτική κρίση που ξεκίνησε το 2008 είχε μια πιο σοβαρή και πιο μακροπρόθεσμη επίπτωση στις οικονομίες πουβασίζονται στις τράπεζες, καθώς περιορίστηκε ο δανεισμός για τη διατήρηση και την αποκατάσταση των δεικτών κεφαλαιακής τους. Αυτή η διαδικασία είναι ακόμη σε εξέλιξη σε περιοχές της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Μια μελέτη από τον Sam Langfield της ΕΚΤ και Marco Pagano του Πανεπιστημίου της Νάπολης δείχνει ότι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των τραπεζικών πτωχεύσεων είναι πιο επιζήμιες από ό, τι θεωρούνταν στο παρελθόν.

Οι Langfield και Pagano επισημάνουν ότι στα οκτώ χρόνια από την κρίση, το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυξήθηκε μόνο 2%, σε σύγκριση με πάνω από 9% στις ΗΠΑ, και αποδίδουν αυτή την διαφορά στον τραπεζικό τομέα. Αναλύοντας τα δεδομένα για ένα μεγάλο αριθμό χωρών, θεωρούν ότι «η αύξηση του μεγέθους του τραπεζικού τομέα σε σχέση με τη χρηματιστηριακή αγορά και τα ομόλογα συνδέεται με χαμηλότερη αύξηση του ΑΕΠ κατά την επόμενη πενταετία.

Η αναλογία αυτή ήταν στην Ευρώπη στο 3,2 το 1990 ενώ το 2011 αυξήθηκε στο 3,8. Μια αύξηση αυτής της κλίμακας σχετίζεται με μείωση 0,3 ποσοστιαίες μονάδες στην ετήσια ανάπτυξη.

Το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως συμβαίνει συνήθως, βρίσκεται κάπου στη μέση. Η σωρευτική οικονομική ανάπτυξη για την περίοδο 2008-2015 ήταν 6%. Λίγο πιο κοντά στις ΗΠΑ από ό, τι στην υπόλοιπη Ευρώπη, αν και εξακολουθεί να είναι σχετικά μια αδύναμη ανάκαμψη καθώς προέρχεται από μια βαθιά ύφεση.