Να κλείσει τη συζήτηση περί επιβολής έκτακτου φόρου στα κέρδη των τραπεζών και μάλιστα με διαβεβαιώσεις που απευθύνονταν στους ξένους θεσμικούς επενδυτές αποφάσισε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, την ώρα που η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη επιβολή φόρου θα καθυστερήσει την εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών.
Μιλώντας σε επενδυτές στη διήμερη εκδήλωση του Χρηματιστηρίου Αθηνών στο Λονδίνο, ο πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να πιέζει τις τράπεζες για χαμηλότερα επιτόκια και προμήθειες και περισσότερες χορηγήσεις δανείων, αλλά δεν σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την απειλή ενός έκτακτου φόρου ως μοχλό πίεσης στις τράπεζες.
Όπως είπε χαρακτηριστικά, «η κυβέρνηση ξέρει τι θέλει από τις τράπεζες και έχει τους τρόπους να το δρομολογήσει. Η έκτακτη φορολόγηση των κερδών των τραπεζών δεν είναι ανάμεσα σε αυτούς».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, είχε αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο επιβολής φόρου, δηλώνοντας ότι «εξετάζονται όλα τα εργαλεία», στον απόηχο των ανακοινώσεων της ισπανικής κυβέρνησης, ότι θα διατηρήσει τον δικό της έκτακτο φόρο στις τράπεζες και για τα κέρδη του 2024 και μάλιστα με αυξημένο συντελεστή, από 4,8% σε 7%.
Στην πραγματικότητα, όμως, παρότι η κυβέρνηση άφηνε στο τραπέζι το «όπλο» του έκτακτου φόρου, γνώριζε ότι οι ελληνικές τράπεζες αποτελούν μια ιδιαίτερη περίπτωση στην ευρωζώνη και δεν θα μπορούσε να επιβληθεί «φόρος υπερκερδών» χωρίς να δημιουργηθεί σοβαρό πρόβλημα στην προσπάθεια εξυγίανσης των τραπεζικών ισολογισμών.
Προειδοποίηση Στουρνάρα
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας ξεκαθάρισε σήμερα ότι ο έκτακτος φόρος θα είχε πολύ σοβαρές συνέπειες για τις ελληνικές τράπεζες, τα κεφάλαια των οποίων σε πολύ μεγάλο ποσοστό είναι εικονικά (virtual, ήταν λέξη που χρησιμοποίησε ο κ. Στουρνάρας), καθώς αποτελούνται όχι από καταβεβλημένο κεφάλαιο, αλλά από αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις, που έχουν αναγνωρισθεί ως κεφάλαιο.
Όπως είπε, μεταξύ άλλων, ο κ. Στουρνάρας, μιλώντας στο OT Forum,
- Κατά την άποψή μου ουδέποτε υπήρχε τέτοιο θέμα (σ.σ.: έκτακτου φόρου). Ορισμένες χώρες προχώρησαν και έβαλαν έκτακτο φόρο. Δεν ήταν το καλύτερο μέτρο. Κατ' αρχάς κατέρρευσαν οι μετοχές των ισπανικών Τραπεζών, αλλά αυτό μπορείτε να πείτε ότι δεν έχει και πολλή μεγάλη σημασία.
- Η Ελλάδα έχει ακόμα πολλή υψηλή αναβαλλόμενη φορολογία. Δηλαδή το 40% των κεφαλαίων των τραπεζών δεν είναι καταβεβλημένο κεφάλαιο, είναι απαίτηση των τραπεζών έναντι του Ελληνικού Δημοσίου.
- Και υπάρχει ένας νόμος ο οποίος λέει ότι οι τράπεζες θα αποσβέσουν αυτήν την αναβαλλόμενη φορολογία σ’ ένα διάστημα το οποίο μειώθηκε τώρα. Όσο λοιπόν αποσβένουν αυτήν τη φορολογία, δεν μπορείς να πληρώνεις φόρο, διότι άμα το κάνεις, τότε πας ακόμα προς τα πίσω την απόσβεση, ας το πω έτσι, αυτού του virtual κεφαλαίου.
- Έπρεπε να γίνει μια τεράστια αύξηση κεφαλαίου που δεν ήταν εφικτή τότε να γίνει -οι ζημιές από την ανταλλαγή ομολόγων, από το PSI και οι ζημιές από τα κόκκινα δάνεια για τα οποία δεν έφταιγαν οι τράπεζες.
- Ξέρετε, η ελληνική κρίση δεν ήταν τραπεζική κρίση, ήταν κρίση Δημοσίου το οποίο επηρέασε και τις τράπεζες. Άρα οι τράπεζες έχουν αυτήν τη στιγμή μια απαίτηση έναντι του Ελληνικού Δημοσίου που είναι ο αναβαλλόμενος φόρος. Άρα τα κεφάλαιά τους αναγνωρίζονται εποπτικά αλλά πρέπει κάποια στιγμή αυτό να γίνει καταβεβλημένο κεφάλαιο.
- Αν λοιπόν φορολογήσεις τις τράπεζες καθυστερείς αυτήν την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος. Άρα στην Ελλάδα αυτό θα ήταν 10 φορές πιο δύσκολο απ’ ό,τι στην Ιταλία ή στην Ισπανία.
Επιμένει το ΠΑΣΟΚ
Το ΠΑΣΟΚ, πάντως, στον νέο του ρόλο ως αξιωματική αντιπολίτευση, δεν σταματά να ασκεί πίεση στην κυβέρνηση για την επιβολή φόρου στις τράπεζες και το θέμα θα φθάσει στη Βουλή, με την κατάθεση σχετικής τροπολογίας. Η αρμόδια τομεάρχης, Μιλένα Αποστολάκη, δηλώνει ότι ο κ. Μητσοτάκης, «μετά από τρεις ημέρες σιωπής σχετικά με τη δημόσια ανακοινωμένη τροπολογία του ΠΑΣΟΚ για τη φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, έσπευσε να επιβεβαιώσει ότι είναι ο καλύτερός τους σύμμαχος».
Η κ. Αποστολάκη προσθέτει ότι:
- «Τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες κερδίζουν εκατομμύρια ευρώ από τις υψηλές χρεώσεις στις συναλλαγές, συνεχίζουν να προσφέρουν προκλητικά χαμηλά επιτόκια καταθέσεων, ενώ το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 5,33 εκατοστιαίες μονάδες.
- Προτεραιότητα, όμως, του κ. Μητσοτάκη είναι να καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να τεθεί κανένας φόρος στα τραπεζικά υπερκέρδη.
- Το ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται ούτε να αδρανήσει, ούτε να υποχωρήσει. Θα προχωρήσει, όπως έχει προαναγγείλει, στην κατάθεση τροπολογίας για την φορολόγηση των υπερκερδών, όπως άλλωστε συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες».