Πρόσθετες ημέρες άδειες προβλέπει η νομοθεσία για τους εργαζόμενους γονείς στον ιδιωτικό τομέα, με βάση κοινοτική Οδηγία που εντάχθηκε στην ελληνική νομοθεσία.
Στόχος της παρέμβασης αυτής είναι η διευκόλυνση των γονέων, μητέρα και πατέρας, που έχουν μικρά παιδιά και αποσκοπεί μεταξύ των άλλων και στην αντιμετώπιση του δημογραφικού.
Το ζητούμενο είναι κατά πόσο οι Έλληνες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να κάνουν χρήση των συγκεκριμένων αδειών, σε μια αγορά εργασίας όπου ανθεί η παραβατικότητα από μέρους των εργοδοτών, όπως καταγράφουν οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας.
Όταν για παράδειγμα, υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά που οι εργοδότες καταβάλλουν (μέσω τραπεζών για να φαίνονται νομότυποι) τα δώρα του Πάσχα και των Χριστουγέννων και κατόπιν υποχρεώνουν τους εργαζόμενους να τα επιστρέψουν είναι δύσκολο ο εργαζόμενος να ζητήσει γονική άδεια.
Εν πάση περιπτώσει οι άδειες που δικαιούνται οι γονείς εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα και οι οποίες είναι πάνω από την κανονική άδεια που δικαιούνται είναι οι ακόλουθες:
- Άδεια μητρότητας. Η διάρκεια της άδειας μητρότητας ορίζεται στις 17 εβδομάδες για τις εργαζόμενες σε οποιονδήποτε εργοδότη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου. Από αυτές, τις 8 εβδομάδες η εργαζόμενη πρέπει να τις λάβει πριν από τον τοκετό και τις υπόλοιπες 9 μετά. Η τήρηση των ως άνω χρονικών διαστημάτων είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που η εργαζόμενη γεννήσει πρόωρα, το υπόλοιπο της άδειας χορηγείται μετά τον τοκετό, έτσι ώστε ο χρόνος της άδειας να φθάνει συνολικά τις 17 εβδομάδες. Πλέον προβλέπεται η επέκταση παροχών και προνομίων του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου και σε ομόφυλους συζύγους και γονείς. Σε περίπτωση δηλαδή απόκτησης κοινού παιδιού από συζύγους του ίδιου φύλου, έπειτα από σχετική δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες για το ποιος γονέας θα κάνει χρήση της άδειας. Αλλά ο γονέας που θα επιλεχθεί θα δικαιούται μόνον το μεταγενέθλιο τμήμα της άδειας μητρότητας, που ορίζεται σε εννέα εβδομάδες.
- Άδεια Πατρότητας. Κάθε εργαζόμενος πατέρας δικαιούται άδεια πατρότητας 14 εργάσιμων ημερών, με αποδοχές, η οποία πρέπει να λαμβάνεται κατά τη γέννηση του τέκνου. Η άδεια αυτή δύναται να χορηγείται δύο ημέρες πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού, οπότε οι υπόλοιπες 12 χορηγούνται, συνολικά ή τμηματικά, άμεσα λόγω της γέννησης του τέκνου, εντός 30 ημερών από την ημερομηνία γέννησης ή να χορηγείται μετά την ημερομηνία γέννησης. Για την εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης, ο εργαζόμενος γνωστοποιεί την πιθανολογούμενη ημέρα τοκετού στον εργοδότη, προκειμένου ο τελευταίος να λάβει εγκαίρως γνώση. Η άδεια πατρότητας χορηγείται υποχρεωτικά από τον εργοδότη. Σε περίπτωση υιοθεσίας ή αναδοχής τέκνου, ηλικίας έως οκτώ ετών, η άδεια πατρότητας χορηγείται από την ένταξη του παιδιού στην οικογένεια. Επίσης, σε περίπτωση απόκτησης κοινού παιδιού από συζύγους του ίδιου φύλου, η άδεια πατρότητας θα χορηγείται έπειτα από σχετική δήλωση προς τον εργοδότη ή τους εργοδότες για το ποιος γονέας θα κάνει χρήση της παροχής.
- Γονική άδεια. Παρέχεται η δυνατότητα, σε κάθε εργαζόμενο γονέα ή άτομο που ασκεί τη γονική μέριμνα παιδιού, να λάβει άδεια διάρκειας τεσσάρων μηνών, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε συνεχόμενα είτε τμηματικά. Όριο αποτελεί η συμπλήρωση των οκτώ ετών του παιδιού. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο εργαζόμενος γονέας πρέπει να έχει συμπληρώσει ένα έτος συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον ίδιο εργοδότη. Για τους δύο πρώτους μήνες της γονικής άδειας, η ΔΥΠΑ υποχρεούται να καταβάλλει επίδομα γονικής άδειας στον κάθε γονέα, μηνιαίως. Το ποσό του επιδόματος είναι ίσο με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό. Αν υπάρχουν περισσότερα παιδιά, το δικαίωμα των γονέων στη γονική άδεια και στο επίδομα είναι αυτοτελές για το καθένα από αυτά. Προϋπόθεση όμως είναι από τη λήξη της άδειας που δόθηκε για το προηγούμενο παιδί να μεσολάβησε ένας χρόνος πραγματικής απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη. Κατόπιν αίτησης του εργαζόμενου η γονική άδεια μπορεί να χορηγείται εναλλακτικά με τη μορφή μειωμένου ημερήσιου ωραρίου ή σε ημέρες άδειας.
- Άδεια Φροντιστή. Κάθε εργαζόμενος που έχει συμπληρώσει έξι μήνες συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου δικαιούται άδεια φροντιστή, για τη φροντίδα προσώπου, διάρκειας έως πέντε εργάσιμων ημερών για κάθε ημερολογιακό έτος. Προϋπόθεση είναι, το πρόσωπο αυτό να έχει ανάγκη σημαντικής φροντίδας ή υποστήριξης για σοβαρό ιατρικό λόγο, που βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση.
- Άδεια Φροντίδας τέκνου. Οι εργαζόμενοι γονείς, ακόμη και αν ο άλλος γονέας δεν εργάζεται, δικαιούνται, εναλλακτικώς μεταξύ τους, την άδεια φροντίδας τέκνου. Η άδεια χορηγείται για χρονικό διάστημα 30 μηνών από τη λήξη της άδειας μητρότητας ή της ειδικής παροχής προστασίας της μητρότητας, ή της γονικής άδειας, ως μειωμένο ωράριο. Ο γονέας που κάνει χρήση του δικαιώματος αυτού, μπορεί είτε να προσέρχεται κατά μία ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία είτε να τη διακόπτει κατά μία ώρα ημερησίως.
- Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου. Εργαζόμενοι γονείς, έχουν δικαίωμα για κάθε παιδί, ηλικίας μέχρι 18 ετών συμπληρωμένων, που παρακολουθεί μαθήματα στοιχειώδους ή μέσης εκπαίδευσης, να απουσιάζουν, χωρίς περικοπή των αποδοχών τους και μετά από άδεια του εργοδότη, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα, από την εργασία τους, μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων εργάσιμων ημερών, κάθε ημερολογιακό έτος, με σκοπό να επισκέπτονται το σχολείο των παιδιών τους, για την παρακολούθηση της σχολικής τους επίδοσης και της εν γένει παρουσίας τους.
- Άδειες λόγω ασθένειας, σοβαρών νοσημάτων ή νοσηλείας παιδιού. Οι εργαζόμενοι γονείς, έχουν ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα να λαμβάνουν, κατόπιν αιτήσεως τους, άδεια άνευ αποδοχών, που δεν υπερβαίνει τις έξι εργάσιμες ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος, σε περίπτωση ασθένειας εξαρτώμενων παιδιών ή άλλων μελών της οικογένειας. Η άδεια αυτή είναι δυνατό να χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά και αυξάνεται σε οκτώ εργάσιμες ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει δύο παιδιά και σε 14 εργάσιμες ημέρες, εάν προστατεύει περισσότερα από δύο.