Σχεδόν μηδενικό θα είναι το ελάχιστο επιτόκιο των δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης, όμως ελάχιστες επιχειρήσεις θα καταφέρουν να χρηματοδοτηθούν με τόσο χαμηλό κόστος για τα επενδυτικά τους σχέδια, καθώς οι τράπεζες θα επιβάλλουν «καπέλα» στα επιτόκια, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση και τις εξασφαλίσεις που θα προσφέρουν οι ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, το οποίο μπορεί να φθάνει ακόμη και το 10%.
Το υπουργείο Οικονομικών, με απόφαση του υπουργού, Χρήστου Σταϊκούρα και του αναπληρωτή υπουργού, Θόδωρου Σκυλακάκη, προσδιόρισε σε 0,35%, σταθερό για όλη τη διάρκεια του δανείου, το επιτόκιο για τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αυτό θα είναι το ελάχιστο επιτόκιο στις δανειακές συμβάσεις που θα συναφθούν ανάμεσα στις τράπεζες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα και στις επιχειρήσεις. Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν τις προτάσεις τους στις τράπεζες για επενδύσεις με δανεισμό από το Ταμείο Ανάκαμψης από τις 9 Φεβρουαρίου και μετά.
Πίσω από τη βιτρίνα που αναγράφει «δάνεια μηδενικού επιτοκίου» κρύβεται μια διαφορετική πραγματικότητα, καθώς στα τελικά επιτόκια δανεισμού οι τράπεζες θα επιβάλλουν προσαυξήσεις. Όπως διευκρινίζει και το υπουργείο Οικονομικών, «το επιτόκιο δύναται, κατά περίπτωση, να είναι υψηλότερο».
Σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, στους οποίους υπόκεινται και τα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης, οι προσαυξήσεις στα επιτόκια υπολογίζονται με βάση την πιστοληπτική αξιολόγηση των επιχειρήσεων και τις εξασφαλίσεις που προσφέρουν. Για παράδειγμα, μια επιχείρηση της ανώτατης βαθμίδας πιστοληπτικής αξιολόγησης, με υψηλές εξασφαλίσεις, μπορεί να επιβαρυνθεί με προσαύξηση μόλις 60 μονάδων βάσης (0,60%). Στο άλλο άκρο, μια επιχείρηση με χαμηλή αξιολόγηση και χαμηλές εξασφαλίσεις θα επιβαρυνθεί με «καπέλο» 1.000 μονάδων βάσης, δηλαδή 10%.
Για τις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις, που εντάσσονται στην κατηγορία χαμηλής/ικανοποιητικής αξιολόγησης και με την υπόθεση ότι παρέχουν τις συνήθεις εξασφαλίσεις, η προσαύξηση επιτοκίου θα είναι 2,2% - 4%.
Οι προσαυξήσεις επιτοκίου στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης (μονάδες βάσης)
Σημειώνεται, σε κάθε περίπτωση, ότι οι τράπεζες δεν σκοπεύουν να ξεφύγουν ούτε στο πλαίσιο των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης από τα πολύ αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης που θέτουν στις επιχειρήσεις, με βάση τα οποία η συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων δυσκολεύεται να... πλησιάσει σε τραπεζικό κατάστημα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία μελέτης της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, που περιλαμβάνονται σε πρόσφατη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, από τις περίπου 800.000 επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στο σχετικό μητρώο, αυτές που μπορούν να έχουν μία ικανοποιητική λειτουργία και φορολογική παρουσία είναι περίπου 100.000, εκ των οποίων, οι “bankable” δεν ξεπερνούν τις 35.000 με 40.000. Με βάση στοιχεία της ίδιας πηγής, ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό των εν λόγω επιχειρήσεων εμφανίζει συνεχείς ζημιογόνες χρήσεις, ή δεν διαθέτει φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα.
Αν υποτεθεί, λοιπόν, ότι μόνο 40.000 επιχειρήσεις είναι αυτές που θεωρούνται αξιόχρεες με τραπεζικά κριτήρια ("bankable"), σε ένα σύνολο 800.000 επιχειρήσεων, αυτό σημαίνει ότι μόνο το 5% των ελληνικών επιχειρήσεων μπορούν να περάσουν το κατώφλι των τραπεζών, ενώ το 95% θα... φάνε πόρτα.