Η αμερικανική ηγεμονία έχει γίνει τώρα «στενός κορσές» για τη Γερμανία, η οποία θέλει τώρα περισσότερη αυτονομία, σε μια ενωμένη Ευρώπη όπου η ίδια θα έχει τον πρώτο λόγο. Στο Βερολίνο η ιθύνουσα πολιτική τάξη προωθεί σχέδια για εκ βάθρων αναθεώρηση των αμερικανοευρωπαϊκών σχέσεων, προβάλλοντας την άποψη ότι η Ευρώπη πρέπει να προτάξει το δικό της συμφέρον και να μη σύρεται πίσω από επιλογές της Ουάσιγκτον.
Στους κόλπους του γερμανικού κατεστημένου κερδίζει έδαφος η άποψη ότι Ευρώπη και ΗΠΑ δεν έχουν πλέον κοινά συμφέροντα, ούτε ασπάζονται τις ίδιες αξίες. Ο λόγος είναι οι αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στην αμερικανική κοινωνία, στο σύστημα εξουσίας και στο μοντέλο διακυβέρνησης. Οι αλλαγές αυτές επιταχύνθηκαν και έγιναν περισσότερο ορατές επί προεδρίας Τραμπ. Είναι λοιπόν καιρός – κατά τους Γερμανούς – να αναπροσαρμόσει και η ΕΕ τις σχέσεις της
Το έδαφος προετοιμάζεται μεθοδικά. Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας παρουσίασε ένα σχέδιο «Ισορροπημένης Εταιρικής Σχέσης», όπου προτείνει κινήσεις που την αυτονόμηση της ΕΕ από τις ΗΠΑ.
«Είναι πλέον καιρός να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση των ΗΠΑ με την Ευρώπη». Με αυτά τα λόγια ξεκινά ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Handelsblatt. Όπως επισημαίνει, λιγοστεύουν συνεχώς τα σημεία ταύτισης στις αξίες και στα συμφέροντα που συνέδεαν για δεκαετίες τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Γι αυτό δεν ευθύνεται μόνον ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Ο κ. Μάας εκτιμά ότι η αλλαγή στάσης είναι επιλογή της Ουάσιγκτον που άρχισε να εφαρμόζεται εδώ και αρκετό διάστημα και η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει με ένα νέο πρόεδρο. Ως απάντηση σε αυτή την εξέλιξη ο Γερμανός ΥΠΕΞ προτείνει την «Ισορροπημένη Εταιρική Σχέση».
Συμφωνεί η Μέρκελ
Οι βασικές ιδέες του σχεδίου εκφράζουν όλη την κυβέρνηση, διαβεβαίωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ. Αλλωστε η Άγκελα Μέρκελ ήταν αυτή που έδωσε το έναυσμα για να συζητηθεί η ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτονομίας στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Το Μάιο του 2017 είχε δηλώσει δημόσια πως «οι καιροί που μπορούσαμε να βασιστούμε πλήρως σε άλλους, εν μέρει ανήκουν στο παρελθόν. Εμείς οι Ευρωπαίοι θα πρέπει πράγματι να πάρουμε τη μοίρα μας στα χέρια μας».
Μετά από μήνες εντατικού προβληματισμού του υπουργείου Εξωτερικών ο κ. Μάας παρουσίασε σήμερα τις γερμανικές προτάσεις. Κεντρικό σκεπτικό του σχεδίου είναι να διατηρήσει μεν η ΕΕ τις καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, αλλά παράλληλα να χειραφετηθεί – να υποστηρίζει σθεναρά τα δικά της συμφέροντα.
Ο Μάας υποστηρίζει ότι αυτό θα επιτευχθεί με την ανάδειξη της ΕΕ σε «βασικό πυλώνα της διεθνούς τάξης πραγμάτων».
Κατά τον Γερμανό ΥΠΕΞ, προϋπόθεση είναι η σταδιακή δημιουργία της «Ευρωπαϊκής Ένωσης Ασφάλειας και Άμυνας». Επίσης θα πρέπει να αναπτυχθεί μια «Πολυμερής Συμμαχία» με τρίτες χώρες, όπως η Ιαπωνία, ο Καναδάς και η Νότια Κορέα για να δημιουργηθεί ένα αντίβαρο εκεί όπου οι ΗΠΑ παραβιάζουν «κόκκινες γραμμές».
Ο έλεγχος των τραπεζικών συναλλαγών
Αναφερόμενος σε συγκεκριμένα μέτρα για τη διασφάλιση των ευρωπαϊκών συμφερόντων ο κ. Μάας προτείνει τη φορολόγηση από ευρωπαϊκά κράτη αμερικανικών πολυεθνικών εταιρειών, όπως η Google και το Facebook.
Εκτός αυτού υποστηρίζει τη δημιουργία ενός αυτόνομου ευρωπαϊκού συστήματος Swift (δικτύου μέσω του οποίου πραγματοποιούνται τώρα σχεδόν όλες οι χρηματοπιστωτικές συναλλαγές παγκοσμίως).
Όπως προκύπτει από τα απόρρητα ντοκουμέντα του πρώην πράκτορα της CIA Έντουαρντ Σνόουντεν οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ επανειλημμένα έχουν υποκλέψει στοιχεία από αυτό το δίκτυο. Με ένα αυτόνομο ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου τραπεζικών συναλλαγών ο κ. Μάας θέλει να ξεφύγουν οι χώρες της ΕΕ από τον αμερικανικό έλεγχο.
Με πληροφορίες από την Deutsche Welle
