Στη Γερμανία, η ιδέα να μειωθεί η εβδομάδα εργασίας στις τέσσερις ημέρες επανέρχεται στην επικαιρότητα σαν φάρμακο για να διατηρηθεί η απασχόληση στη διάρκεια και μετά την άνευ προηγουμένου κρίση που έχει προκληθεί από τον κορονοϊό.
Όμως το ζήτημα είναι πολύ αμφιλεγόμενο από την πλευρά των επιχειρήσεων.
Ο πρόεδρος της ισχυρής συνδικαλιστικής ομοσπονδίας της μεταλλουργίας IG Metall, ο Γιεργκ Χόφμαν, είναι αυτός που άρχισε μια εθνική συζήτηση προτείνοντας να θεσπισθεί ένα τέτοιο μέτρο για να προστατευθεί η απασχόληση, τη στιγμή που η καμπύλη της ανεργίας αυξάνεται στη χώρα, όπως και αλλού στον κόσμο.
Ο σοσιαλδημοκράτης υπουργός Εργασίας Χουμπέρτους Χάιλ δήλωσε ο ίδιος χθες, Τετάρτη, στον περιφερειακό δημοσιογραφικό όμιλο Funke πως «ένας μειωμένος χρόνος εργασίας με μερική μισθολογική αντιστάθμιση μπορεί να είναι ένα κατάλληλο μέτρο».
Η βασική ιδέα είναι ότι, δουλεύοντας λιγότερο, οι μισθωτοί θα μοιραστούν καλύτερα έναν αριθμό θέσεων απασχόλησης που τείνει να μειωθεί.
«Απάντηση στις αλλαγές»
Ένα τέτοιο μέτρο θα ήταν μια «απάντηση στις διαρθρωτικές αλλαγές σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία», η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση του ηλεκτρικού αυτοκινήτου, όπως και στην επιτάχυνση της αύξησης της χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας λόγω της πανδημίας, επιχειρηματολογεί ο επικεφαλής της IG Metall στην εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung.
Ο ίδιος ζητεί επίσης «μια κάποια μισθολογική αντιστάθμιση» εκ μέρους των εργοδοτών, για να μην προκληθεί σημαντική απώλεια αγοραστικής δύναμης.
Δεν πρόκειται για την πρώτη μάχη της IG Metall για τη διάρκεια της εργασίας. Το 1995 κατάφερε να επιβάλει τις 35 ώρες εργασίας την εβδομάδα στη βιομηχανία και το 2018 κέρδισε το δικαίωμα για τους μισθωτούς που το επιθυμούν να μην εργάζονται παρά 28 ώρες την εβδομάδα για δύο έτη, με περιορισμένη απώλεια μισθού.
Η τελευταία πρότασή της υποστηρίζεται από το 60% των Γερμανών, σύμφωνα με έρευνα του Yougov που δόθηκε χθες, Τετάρτη, στη δημοσιότητα.
Το κόμμα της αριστεράς Die Linke προχωρεί περισσότερο υπερασπιζόμενο μια «γενική μείωση της διάρκειας εργασίας στις 30 ώρες» χωρίς μείωση μισθού.
Κόκκινο πανί
Η πρόταση αυτή είναι κόκκινο πανί για τους εργοδότες. Το μόνο που θα κάνει είναι «να επιδεινώσει το τεράστιο σοκ στην παραγωγικότητα» που υφιστάμεθα αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τον Στέφεν Κάμπετερ, διευθυντή της εργοδοτικής ομοσπονδίας BDA.
«Όσο περισσότερο διαρκεί η κρίση του κορονοϊού, τόσο περισσότερο οφείλουμε να βρούμε ευφυείς λύσεις που να μην περιορίζονται στη διανομή μισθολογικών αντισταθμίσεων και επιδοτήσεων», δηλώνει στο περιοδικό Wirtschaftswoche ένας αξιωματούχος του συντηρητικού κόμματος της Άγγελα Μέρκελ, ο Κάρστεν Λίνεμαν.
Μεγάλες γερμανικές επιχειρήσεις, όπως οι Bosch, ZF, Friedrichshafen και Daimler, συνάπτουν συμφωνίες μείωσης του χρόνου εργασίας, ενώ συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη στις εταιρείες Continental ή Airbus.
Όμως στην περίπτωση αυτή οι εργαζόμενοι πρέπει να κάνουν σημαντικές οικονομικές θυσίες.
Το μοντέλο είναι η εβδομάδα εργασίας των τεσσάρων ημερών που είχε θεσμοθετηθεί από την Volkswagen στην αρχή των χρόνων του 1990 για να διασωθούν 30.000 θέσεις εργασίας που απειλούνταν, καθώς ο όμιλος βρισκόταν σε κρίση. Οι μισθωτοί είχαν αναγκασθεί τότε να δεχθούν μείωση 10% του μισθού τους.
Στην αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία πλήττεται πολύ από την κρίση, η εβδομάδα εργασίας των τεσσάρων ημερών με μισθολογική αντιστάθμιση δεν θα ήταν «ούτε πρόσφορη ούτε οικονομικά βιώσιμη δεδομένης της κατάστασης» του τομέα, τονίζει ο Βίλφριντ Πορτ, διευθυντής ανθρώπινων πόρων της Daimler.
Η κυβέρνηση της Άγγελα Μέρκελ επιθυμεί να αποφασίσουν τελικά για το ζήτημα οι κοινωνικοί εταίροι, όπως το θέλει η κοινωνική παράδοση στη Γερμανία.
Αν η ανεργία δεν μειωθεί σύντομα, η συζήτηση για τη μείωση του χρόνου εργασίας μπορεί να γίνει ένα μείζον θέμα της προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των επόμενων βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στα τέλη του 2021.
Η συζήτηση δεν περιορίζεται στη Γερμανία.
Στη Γαλλία, εκτός από τη διεύρυνση του μηχανισμού της μερικής ανεργίας, υπάρχει η δυνατότητα να υπογραφούν συμφωνίες για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας και με στόχο να διασωθεί η απασχόληση, αλλά με τίμημα μισθολογικές θυσίες, κάτι που προκαλεί συζήτηση.
Στην Αυστρία, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα πρότεινε, σύμφωνα με το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο, ένα πρόγραμμα μείωσης του χρόνου εργασίας κατά 20% με παράλληλη μείωση του καθαρού μισθού κατά 5%.