Γερμανία και Γαλλία στην, προ της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, διμερή Σύνοδο Μέρκελ-Μακρόν προσπάθησαν να εξισορροπήσουν την αθέτηση της υπόσχεσής τουςν να έχουν έτοιμη στην εαρινή Σύνοδο κοινή πρόταση για το μέλλον της Ευρωζώνης και δεσμεύθηκαν να καταθέσουν μέχρι την Σύνοδο του Ιουνίου έναν οδικό χάρτη.
Μια καθυστέρηση που δεν νομιμοποιείται με το επιχείρημα της παρατεταμένης μετεκλογικής ακυβερνησίας, που επικαλέσθηκαν κύκλοι της Καγκελαρίας, καθώς όταν δεσμεύθηκαν για κοινή πρόταση με ορίζοντα τα τέλη Μαρτίου, τόσο η Μέρκελ όσο και ο Μακρόν είχαν προεξοφλήσει ότι η νέα κυβέρνηση στο Βερολίνο δεν αναμενόταν πριν από το καθολικό Πάσχα.
Είναι προφανές ότι η καγκελάριος χρειάζεται χρόνο για να διαμορφωθούν οι νέες ενδοκυβερνητικές ισορροπίες. Μια πορεία, μέχρι τον Ιούνιο, εξαιρετικά δυσχερής, καθώς σε όλα τα επίπεδα εμφανίζεται το προαπαιτούμενο της σύνθεσης ή της περιφρούρησης ισορροπιών που στο όνομα της ενότητας των 27 οδηγεί στην παράταση της ακινησίας ως προς την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με πυρήνα την πολιτική πλαισίωση της Ευρωζώνης.
Στη Γερμανία είναι ήδη κάτι παραπάνω από φανερό ότι η Μέρκελ θα προσπαθήσει να ισορροπήσει μεταξύ των Σοσιαλδημοκρατών και της βαυαρικής Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης με τον μέχρι τώρα ηγέτη της και νέο υπουργό Εσωτερικών, Ζεεχόφερ, να επικαλείται τις τοπικές εκλογές του Οκτωβρίου στην Βαυαρία για να νομιμοποιήσει την σκληρή γραμμή του απέναντι στο Ισλάμ και στο προσφυγικό θέσεις, που μας προϊδεάζουν για ανάλογη περιχαράκωση ως προς μια πιο συνεκτική και αλληλέγγυα Ευρωζώνη.
Αν την άνοιξη του 2010 η Μέρκελ βρήκε ως άλλοθι για την -στο παρά πέντε- συγκατάθεσή της στη διάσωση της Ελλάδας τις τοπικές εκλογές στο ομόσπονδο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, σήμερα μπορεί να επικαλείται τον Ζεεχόφερ και τις εκλογές στη Βαυαρία. Την πιο δύσκολη εξισορρόπηση καλείται να συνθέσει ο σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομικών Σολτς, που πρέπει χαράξει μια μέση γραμμή πλεύσης ανάμεσα στην συνταγματική και νομοθετική κατοχύρωση της μόνιμης δημοσιονομικής λιτότητας του Σόιμπλε, αλλά και του σημερινού θεσμικού στάτους κβο στην Ευρωζώνη με το φιλόδοξο όραμα μεταρρυθμίσεων, όπως το κωδικοποίησε ο Μακρόν, τον περασμένο Σεπτέμβριο στην Σορβόννη, δύο ημέρες μετά τις γερμανικές εκλογές. Τον όποιο συμβιβασμό διαμορφώσουν μεταξύ τους η Γερμανία και η Γαλλία, με ορίζοντα τον Ιούνιο, θα πρέπει να τον κάνουν αποδεκτό, αντίστοιχα, από το Βορρά και το Νότο της Ευρωζώνης. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι, σε πρόσφατες δηλώσεις του, ο τέως υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Βουλής, Σόιμπλε, εξέφρασε την ευχή ότι η Βρετανία θα παραμείνει στην ΕΕ.
Στην προσέγγιση του Βερολίνου μετά το 2010 η λα καρτ συμμετοχή του Λονδίνου, αλλά και ο ευρωπαϊκός μινιμαλισμός των χωρών του Βορρά ήταν ένα ευπρεπές άλλοθι ευρωπαϊκής ακινησίας στο όνομα της ενότητας, στον ελάχιστο κοινό παρονομαστή. Έτσι, ο Μακρόν μια ημέρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου είχε δείπνο εργασίας στην Χάγη με τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, Ρούτε.
Το μεγάλο πρόβλημα, όταν και εάν υπάρξει σύγκλιση Παρισιού και Βερολίνου ως προς το μέλλον της Ευρωζώνης, θα είναι η Ιταλία είτε υπάρχει ακόμη η μετεκλογική ακυβερνησία είτε έχει προκύψει οποιασδήποτε σύνθεσης κυβερνητική πλειοψηφία.
Αν η Γαλλία του Μακρόν πέτυχε για πρώτη φορά τη συμμόρφωση με το πλαφόν 3% του δημοσιονομικού ελλείμματος, όπως ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας ως προαπαιτούμενο για αποδοχή από το Βερολίνο της επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής εμβάθυνσης, η Ιταλία κινείται προς την κατεύθυνση διόγκωσης της απόκλισής της από τους κανόνες λειτουργίας της Ευρωζώνης.
Αν η Γαλλία του Μακρόν πέτυχε για πρώτη φορά τη συμμόρφωση με το πλαφόν 3% του δημοσιονομικού ελλείμματος, όπως ορίζει το Σύμφωνο Σταθερότητας ως προαπαιτούμενο για αποδοχή από το Βερολίνο της επανεκκίνησης της ευρωπαϊκής εμβάθυνσης, η Ιταλία κινείται προς την κατεύθυνση διόγκωσης της απόκλισής της από τους κανόνες λειτουργίας της Ευρωζώνης. Όλα τα παραπάνω, αθροιστικά, επαναφέρουν στην επικαιρότητα το σημείο της ομιλίας Μακρόν στην Σορβόννη, όπου ο Γάλλος Πρόεδρος επιχειρεί προκαταβολικά να παρακάμψει τις όποιες επιφυλάξεις και δυσκολίες προσαρμογής χωρών– μελών στο Βορρά και στο Νότο ως προς την μεταρρύθμιση της Ευρωζώνης: Να υιοθετήσουν την πιο συνεκτική και αλληλέγγυα Ευρωζώνη, όσοι θέλουν και μπορούν, αφήνοντας πίσω όσους έχουν αντιρρήσεις.
Μια πρόταση που αποβλέπει να στερήσει την γερμανική πλευρά από το επιχείρημα της έλλειψης της ενισχυμένης πλειοψηφίας για αναθεώρηση των Συνθηκών, αλλά η οποία μπορεί να γίνει μπούμερανγκ αν η αποδοχή των προτάσεων Μακρόν από το Βερολίνο συνοδευθεί με ακόμη πιο άκαμπτες δεσμεύσεις δημοσιονομικής ευταξίας. Άλλωστε, η πρώτη βαρύνουσα αναφορά σε σκληρό πυρήνα η πρωτοπορία είχε γίνει στο ντοκουμέντο για το μέλλον της Ευρώπης που συνέταξαν το φθινόπωρο του 1994 για τον καγκελάριο Κολ οι Σόιμπλε και Λάμερς. Η προσαρμογή της Γαλλίας στα προβλεπόμενα από το Σύμφωνο Σταθερότητας είχε ως αποτέλεσμα την πτώση της δημοτικότητας Μακρόν και το άνοιγμα ταυτόχρονων μετώπων κοινωνικής έντασης και σύγκρουσης με τους δημόσιους υπαλλήλους, τους συνταξιούχους και τους σιδηροδρομικούς.
Ο Μακρόν γνωρίζει ότι βρίσκεται εκεί που βρέθηκαν οι προκάτοχοι του Σιράκ, Σαρκοζί και Ολάντ: Αν η σκληρή δημοσιονομική εξυγίανση που επέβαλε στο όνομα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν έχει ουσιαστικό και αξιόπιστο αντίκρισμα μεταρρύθμισης της Ευρωζώνης, τότε το στοίχημα του «Μακρονισμού», της ανασύνταξης δηλαδή απέναντι στον αντισυστημικό αντιευρωπαϊκό λαϊκισμό στη Γαλλία και σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών, θα χαθεί.
* Το ΕΝΑ http://www.enainstitute.org/ είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ερευνητικό κέντρο. Αποτελεί ένα βήμα ελεύθερου διαλόγου και ένα χώρο δημιουργίας και διάδοσης εναλλακτικών ιδεών με τελικό στόχο το μετασχηματισμό τους σε εφαρμόσιμες θεωρίες και πολιτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
