Κλιματική αλλαγή, οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία, μεταναστευτικό, διεύρυνση, κοινή εξωτερική πολιτική - είναι μακρύς ο κατάλογος με τα μεγάλα θέματα της ευρωπαϊκής πολιτικής που αναζητούν λύσεις, με τις εκκρεμότητες που θα περιμένουν τον επόμενο καγκελάριο μετά τις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου. Θα δούμε νέες προτεραιότητες στη γερμανική εξωτερική πολιτική;
Ο Γιάννης Εμμανουηλίδης, επικεφαλής του Ινστιτούτου European Policy Center στις Βρυξέλλες, εκτιμά ότι δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο. «Η προσδοκία είναι ότι θα δούμε μάλλον συνέχεια και όχι αλλαγή της εξωτερικής πολιτικής», λέει ο ίδιος στην Deutsche Welle. «Οι κύριες προτεραιότητες της ευρωπαϊκής πολιτικής μάλλον δεν πρόκειται να αλλάξουν».
Ελάχιστα συζητήθηκαν τα μεγάλα ζητήματα της ευρωπαϊκής και διεθνούς πολιτικής στην προεκλογική περίοδο. Οι όποιες εξαγγελίες ήταν μάλλον γενικόλογες. Με εξαίρεση το εθνολαϊκιστικό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD),όλα τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν ούτε να φανταστούν τη Γερμανία εκτός Ευρώπης. Όμως η ρητορική των Πρασίνων δίνει ένα διαφορετικό στίγμα. Χαρακτηριστική η δήλωση της Αναλένα Μπέρμποκ σε μία συζήτηση για ευρωπαϊκά θέματα στην Ομοσπονδιακή Βουλή τέλη Ιουνίου. Η υποψήφια των Πρασίνων για την καγκελαρία είχε επισημάνει ότι ακόμη και τους κλιματικούς στόχους «θα τους επιτύχουμε μόνο αν ανανεώσουμε την πίστη μας στις ευρωπαϊκές αξίες. Και αυτό σημαίνει ότι μέσα στην Ευρώπη θα μιλάμε ξεκάθαρα, όταν καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ουγγαρία, για παράδειγμα».
«Αγκάθια» οι σχέσεις με Πολωνία και Ουγγαρία
Ο σεβασμός στο κράτος δικαίου και την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης δεν είναι αυτονόητος στην Πολωνία και την Ουγγαρία, όπου δικαστές απειλούνται, μειονότητες διώκονται με βάση τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης φιμώνονται. Ο Γιάννης Εμμανουηλίδης εκτιμά ότι η αντιπαράθεση με τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας μπορεί να κλιμακωθεί στα επόμενα χρόνια. «Η έλλειψη συνεργασίας εντός της ΕΕ μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό κίνδυνο στο μέλλον», λέει ο ίδιος. «Υπάρχουν έντονες αντιπαραθέσεις με συγκεκριμένα κράτη-μέλη, με συγκεκριμένες εθνικές κυβερνήσεις και αυτές θα συνεχιστούν». Τι θα κάνει άραγε η νέα γερμανική κυβέρνηση; Θα εντείνει την πίεση απέναντι στις δύο χώρες;
Για τον Πολωνό Τόμας Κράβτσικ, πρώην σύμβουλο του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι, η απάντηση είναι σαφής: «Η νέα κυβέρνηση δεν θα επιδιώξει ρόλο διαμεσολαβητή. Θεωρώ ότι θα σταθεί πιο ενεργά στο πλευρό της Κομισιόν και του Ευρωκοινοβουλίου και αυτό θα προκαλέσει προβλήματα στην Πολωνία». Σημειωτέον ότι ο Κράβτσικ αποχώρησε με δική του πρωτοβουλία από το περιβάλλον του πρωθυπουργού Μοραβιέτσκι γιατί, όπως λέει, δεν ήθελε να προσφέρει «φιλελεύθερο άλλοθι» σε μία κυβέρνηση που υπονομεύει την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Ο ίδιος πάντως εκτιμά ότι η συμμετοχή των Πρασίνων στο νέο κυβερνητικό σχήμα και μάλιστα στο υπουργείο Εξωτερικών μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες για προσέγγιση με τη Βαρσοβία σε άλλα ζητήματα: «Πάντοτε έλεγα στο συντηρητικό στρατόπεδο ότι θα πρέπει να προσεγγίσει τον χώρο των Πρασίνων. Υπάρχουν θέματα, για παράδειγμα ο αγωγός Nord Stream και η πολιτική απέναντι στη Ρωσία, στα οποία οι Πράσινοι είναι πιο κοντά στο κυβερνών κόμμα της Πολωνίας απ΄ό,τι οι Γερμανοί Χριστιανοδημοκράτες».
«Χρειαζόμαστε μία κατεύθυνση»
Κλιματική αλλαγή, μεταναστευτικό, ψηφιοποίηση της οικονομίας, περιφερειακή συνοχή είναι μερικές ακόμη από τις προκλήσεις των καιρών για τη νέα γερμανική κυβέρνηση. Στην καλύτερη περίπτωση καλείται όχι απλώς να διαχειριστεί τα θέματα αυτά, αλλά να δώσει και μία νέα κατεύθυνση προς όφελος των «27». Αυτό επισημαίνει και ο διευθυντής του European Policy Center Γιάννης Εμμανουηλίδης: «Θα ήταν καλό να υπάρχει μια ιδέα για τη μελλοντική κατεύθυνση της Ευρώπης. Κάποιος πρέπει να δώσει μία κατεύθυνση. Αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι μπορεί να το κάνει αυτό η νέα κυβέρνηση του Βερολίνου».
Πηγή DW