Τη σχέση μας με τους ανθρώπους γύρω μας αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό, μας βοηθά να αναλύσουμε ο γνωστός ηθοποιός Γεράσιμος Δεστούνης, μέσα από τα σεμινάρια δραματοθεραπείας, τα οποία όπως μας λέει, διεισδύουν στον εσωτερικό μας κόσμο και μας ανοίγουν τους ορίζοντες. Επί της ουσίας μας δείχνουν τον τρόπο να μάθουμε ποιοι είμαστε και πως μπορούμε να εξωτερικεύσουμε τα θέλω μας. Τα συναισθήματα μας γίνονται λέξεις και ακούγονται όπως μας εξηγεί ο κ. Δεστούνης….
Συνέντευξη στην Ανθή Αγγελοπούλου
Κύριε Δεστούνη τις ακριβώς είναι τα σεμινάρια δραματοθεραπείας και τι προσφέρουν στο άτομο που τα παρακολουθεί;
Καταρχάς θα ήθελα να πούμε δυο λόγια για το τι είναι η Δραματοθεραπεία. Η δραματοθεραπεία ανήκει στις θεραπείες μέσω Τέχνης, είναι μια ολιστική βιωματική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση που εφαρμόζει τεχνικές οι οποίες προέρχονται κυρίως από το θέατρο. Μπορεί να εφαρμοστεί τόσο σε προσωπικό όσο και σε ομαδικό επίπεδο. Στη δραματοθεραπεία χρησιμοποιείται η σύνδεση της φαντασίας με την πραγματικότητα ενώ η ενσάρκωση του ρόλου αποτελεί μέρος της πραγματικότητας του συμμετέχοντα. Κυρίαρχο ρόλο στη δραματοθεραπεία έχει επίσης το παράδοξο «ότι αυτό που είναι επινοημένο είναι επίσης και πραγματικό» με αυτό τον τρόπο οι εσωτερικές εικόνες, σκέψεις και συναισθήματα μπορούν να δραματοποιηθούν πάνω στη σκηνή και να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας. Πολλά συναισθήματα τα οποία δεν μπορούν να εκφραστούν σε λόγο, με τη βοήθεια της δραματοθεραπείας παίρνουν μορφή και έτσι γίνεται δυνατή η λεκτικοποίησή τους.
Επιστρέφοντας στην ερώτησή σας, θα έλεγα ότι η συγκεκριμένη θεραπεία δεν αφορά μόνο άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα ή διαταραχές αλλά μπορεί να βοηθήσει οποιονδήποτε μέσα από τη δημιουργική έκφραση και την συνειδητοποίηση των ρόλων που χρησιμοποιεί στην καθημερινή ζωή. Την προσωπικότητα την εκλαμβάνουμε ως άθροισμα ρόλων και η θεραπεία περνάει μέσα από το ρόλο. Τα σεμινάρια που οργανώνω δεν έχουν άλλο σκοπό από το να γίνει γνωστή αυτή η ξεχωριστή και ιδιαίτερη θεραπευτική προσέγγιση.
Η δραματοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας η οποία θα μπορούσε κατά τη γνώμη σας να δώσει στον άνθρωπο το «κλειδί» των εσωτερικών του αναζητήσεων;
Η δραματοθεραπεία ως μέθοδος μπορεί άμεσα, μέσα από το βιωματικό τρόπο της, να βοηθήσει τον άνθρωπο να διεισδύσει στον εσωτερικό του κόσμο και να γνωρίσει από την άμεση εμπειρία τις αιτίες του πόνου του, ώστε να επέλθει θεραπεία. Επίσης μπορεί να βοηθήσει να αλλάξει κάποιος τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα και έτσι να αλλάξει επίπεδα συνείδησης. Μπορεί το αρχικό αίτημα να είναι διάφορα προβλήματα όπως άγχος, ανασφάλειες, φοβίες κλπ και τελικά να εξελιχθεί σε ένα ταξίδι αυτογνωσίας ευνοώντας την προσωπική ανάπτυξη. Η εξερεύνηση του εαυτού με δημιουργικό τρόπο και η επεξεργασία προσωπικών θεμάτων σε ένα ευχάριστο κλίμα είναι πάντα στόχος μου στα σεμινάρια που πραγματοποιώ.
Ποιοι άνθρωποι μπορούν να παρακολουθήσουν, από ποιες μέχρι ποιες ηλικίες, με ποια ψυχολογικά χαρακτηριστικά ίσως;
Από εφήβους και πάνω όλοι θα μπορούσαν να παρακολουθήσουν τα σεμινάρια ή πιο συστηματικά σε ένα θεραπευτικό πλαίσιο, να συναντήσουν τη συγκεκριμένη μέθοδο. Στη δραματοθεραπεία θα μπορούσαμε να διακρίνουμε το εκφραστικό- δημιουργικό μοντέλο, το ψυχοθεραπευτικό μοντέλο, το μοντέλο εστιασμένο σε έναν στόχο ή μια παράσταση και το καθολικό μοντέλο που εμπεριέχει τα προηγούμενα αλλά προχωρεί πιο βαθιά στο αυτογνωστικό μονοπάτι. Αυτό είναι και το αγαπημένο μου. Ανάλογα με το αίτημα ο θεραπευτής επιλέγει τι θα ακολουθήσει για να επεξεργασθεί τα βιώματα αλλά και για να αναδείξει τις δυνατότητες-δεξιότητες καθώς και εκείνους τους εσωτερικούς πόρους που θα βοηθήσουν τον αιτούντα ή την ομάδα. Καμία ηλικία δεν αποκλείεται αφού μπορούν να προσαρμοστούν τα «εργαλεία» της μεθόδου για την επίτευξη του στόχου.
Ως ένας πολύ γνωστός και επιτυχημένος ηθοποιός στη χώρα μας τι ήταν αυτό που σας ιντριγκάρισε ώστε να ασχοληθείτε με το κομμάτι της δραματοθεραπείας;
Τυχαία ήρθα σε επαφή με τη δραματοθεραπεία (αν και πιστεύω ότι τίποτα δεν είναι τυχαίο) και με γοήτευσε. Με συνεπήρε τόσο αυτή η προσέγγιση που αποφάσισα να εκπαιδευτώ και να προσπαθήσω να προσφέρω με τη σειρά μου όλα εκείνα τα δώρα που έλαβα . Όταν άρχισα μέσα από την προσωπική μου θεραπεία να με ανακαλύπτω σκεφτόμουν ρόλους που είχα παίξει, κυρίως στο θέατρο, και σκεφτόμουν πόσο τους είχα αδικήσει ενώ φανταζόμουν πόσο διαφορετικά θα τους προσέγγιζα με αυτή τη γνώση. Το θέατρο το αγάπησα πολύ περισσότερο μετά την εκπαίδευση μου στη δραματοθεραπεία παρά όλα εκείνα τα χρόνια που είχαν προηγηθεί και ήμουν ένας επαγγελματίας ηθοποιός. Κατανόησα με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο τη δύναμη του και την ομορφιά του.
Η τέχνη μιλά στις ψυχές ή οι ψυχές μιλούν μέσω της τέχνης κύριε Δεστούνη;
"Η Τέχνη είναι σαν το ψωμί. Τόσο την έχουμε ανάγκη" λέει η Μάρω Δούκα μέσα από το έργο της "Σας αρέσει ο Μπραμς;" και το πιστεύω απόλυτα. Με τη βοήθεια της τέχνης μπορούμε να πετύχουμε έναν καλύτερο τρόπο ζωής σε σχέση με την καθημερινότητα μας. Το αληθινό έργο τέχνης έχει κοινωνική αναφορά και είναι πέρα από την ανάγκη έκφρασης και ικανοποίησης του δημιουργού του. Ένα καλλιτέχνημα όταν παραδίδεται στους ανθρώπους συμβάλει ώστε αυτοί που το παρακολουθούν να αποκτήσουν μια ζωή διαφορετική και καλύτερη από αυτή που είχαν πριν. Το θέατρο, όπως μας λέει ο Αριστοτέλης, συμβάλει στην κάθαρση μας από τα ταπεινά- είτε πρόκειται για έμφυτα ή για επίκτητα- χαρακτηριστικά μας. Αυτή την κάθαρση μπορεί να μας την εξασφαλίσει κάθε "καλή τέχνη" πέρα από το θέατρο. Η τέχνη λοιπόν θα έλεγα ότι μιλά στην ολότητά μας και φυσικά ένας μεγάλος καλλιτέχνης που θα νικήσει το χρόνο, μας μιλά με όλο του το είναι.
Εκτός από τη δραματοθεραπεία στην οποία έχετε ρίξει πολύ μεγάλο βάρος όπως αντιλαμβάνομαι, με τι άλλο ασχολείστε αυτή την εποχή;
Για πολλά χρόνια ήμουν στο παρελθόν υπεύθυνος της θεατρικής ερασιτεχνικής ομάδας του πνευματικού κέντρου του Δήμου Καισαριανής. Αυτή ήταν μια ιδιαίτερη εμπειρία για μένα και είναι κάτι που προσπαθώ να κάνω και τώρα. Θέλω να δώσω τη δυνατότητα σε ανθρώπους να ασχοληθούν ερασιτεχνικά με το θέατρο και να γνωρίσουν τη μαγεία του, την ομορφιά του και φυσικά να εκφραστούν με ένα δημιουργικό τρόπο. Επίσης υπάρχουν κάποια σχέδια για μια παράσταση με έναν πολύ δύσκολο και ενδιαφέροντα ρόλο για να παίξω αλλά ακόμα είμαστε σε συζητήσεις.
Επιπλέον, κύριε Δεστούνη μιας και στον κόσμο παρουσιάζουμε τη δουλειά σας καλό θα ήταν να κάνουμε και μια μικρή αναδρομή στο έργο σας μέχρι σήμερα. Και ας ξεκινήσουμε από την πολύ συνηθισμένη ερώτηση, πως ξεκινήσατε στο χώρο του θεάματος; Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να ασχοληθείτε με την ηθοποιία;
Η επαφή μου με το θέατρο ξεκίνησε από τα μαθητικά μου χρόνια, που συμμετείχα στις θεατρικές ομάδες του σχολείου μου. Στη Β΄ Λυκείου πια είχα αποφασίσει ότι αυτό που ήθελα να κάνω στη ζωή μου ήταν θέατρο. Τότε δεν καταλάβαινα το γιατί, πέρα από την ανάγκη μου για έκφραση και προβολή. Ενώ ήμουν ακόμα στο δεύτερο έτος της δραματικής σχολής ξεκίνησα να παίζω στο θέατρο, στην παράσταση «Λεωφορείο ο Πόθος» στο θίασο της Νόνικας Γαληνέα. Ξεκινούσα την καριέρα μου με τους καλύτερους οιωνούς, στην πορεία όμως κατάλαβα ότι η ανάγκη μου ήταν να αισθανθώ έντονα συναισθήματα, με αφορμή το ρόλο, να αναγνωρίσω τον εαυτό μου. Έτσι άρχισα να παίζω σε σχήματα που έψαχναν περισσότερο στις πρόβες τα κείμενα και τους ρόλους χωρίς την αγωνία της πρεμιέρας. Για μένα λοιπόν το θέατρο στάθηκε ένα σχολείο ζωής που ανακάλυπτα τα εκφραστικά μου μέσα, τα μεγάλα κείμενα από τις αρχαίες τραγωδίες μέχρι τα σύγχρονα έργα αλλά κυρίως μάθαινα εμένα.
Έχετε ξεχωρίσει μέχρι σήμερα κάποια από τις δουλειές σας που θεωρείτε ότι «άγγιξαν» την οντότητα σας ως άνθρωπο;
Θα ήταν ψέμα να έλεγα ότι δεν πήρα πράγματα και δεν έδωσα σε κάθε δουλειά που συμμετείχα. Όλοι οι ρόλοι με επηρέασαν αφού ήταν γεννήματα μου και κάθε φορά αποκαλυπτόταν κάτι νέο ή μια νέα θεώρηση. Ο μεγάλος Χορν έλεγε σε μια συνέντευξη του, ότι ο ηθοποιός εξομολογείται διαμέσου του ρόλου. Αρκετά χρόνια συμμετείχα στο δυναμικό του θεάτρου <> όπου έπαιξα πολλά έργα σε σκηνοθεσία του φίλου μου Νίκου Διαμαντή. Οι ρόλοι που με παίδεψαν περισσότερο και αγάπησα πιο πολύ, ήταν ο Ύλλος από τις Τραχίνιες του Σοφοκλή, ο Ιάσωνας από τη Μήδεια του Ευριπίδη και ο Ρόμπερτ από την Προδοσία του Πίντερ. Αλλά επαναλαμβάνω ότι ξεχωρίζοντας κάποιες δουλειές και ρόλους, αδικώ ανθρώπους, σχέσεις και τους προηγούμενους ρόλους που με είχαν ωριμάσει και προετοιμάσει για την πρόκληση του επόμενου ρόλου. Το εργαλείο του ηθοποιού δεν είναι τίποτα άλλο από τον ίδιο του τον εαυτό, έτσι βρισκόμαστε σε μια διαρκή εξέλιξη μέσα από τις εμπειρίες μας, τις σκέψεις μας και τις σχέσεις μας.
Θέατρο, τηλεόραση ή κινηματογράφος και γιατί;
Κινηματογράφο δεν έχω κάνει πέρα από μια μικρή συμμετοχή στη ταινία του Γιώργου Τσεμπερόπουλου στο << Άντε γεια>> αν και θα το ήθελα. Ξέρετε από παιδάκι φανταζόμουν τον εαυτό μου να παίζει σε ταινίες αλλά στη ζωή δεν προέκυψε, μέχρι τώρα τουλάχιστον. Η τηλεόραση ήταν επίσης σχολείο με ένα διαφορετικό τρόπο από ότι έχω αναφέρει παραπάνω. Εκεί φωτίζονταν οι ανθρώπινες σχέσεις και η <> με έναν διαφορετικό τρόπο. Δεν αρνήθηκα να κάνω τηλεόραση, ούτε τη σνόμπαρα και ας μην υπήρχε η πολυτέλεια χρόνου του θεάτρου, για πρόβες και εμβάθυνση που ήθελα. Ξεχωρίζω από τη μικρή οθόνη την πρώτη μου μεγάλη δουλειά, όταν ήμουν ένας από τους πρωταγωνιστές του καθημερινού σήριαλ στο Mega <> ,αυτό είχε φέρει αναγνωρισιμότητα και κάποια χρήματα σε σταθερή βάση ώστε να μπορώ να κάνω θέατρο πιο άνετα. Επίσης με έφερε σε επαφή με πολλούς εξαίρετους συναδέλφους και συνεργάτες με πιο σημαντικό το δάσκαλο Αντώνη Τέμπο. Το Θέατρο, πάντα πίστευα είναι ο στίβος του ηθοποιού, εκεί δοκιμάζετε εκεί αναγνωρίζετε, εκεί ανακαλύπτει ποιος είναι σε πολλά επίπεδα. Το Θέατρο ειδικά για τους Έλληνες ηθοποιούς, με την παράδοση που υπάρχει καταγεγραμμένη στο DNA μας είναι μια μεγάλη κληρονομιά και μεγάλη ευθύνη. Ξέρετε τώρα με την κρίση ο αριθμός των παραστάσεων έχει αυξηθεί και βλέπουμε πολλούς πολύ καλούς ηθοποιούς.
Έχετε σκεφθεί κάποια θεατρικά ή ίσως κινηματογραφικά έργα ή κάποιους ρόλους που θα θέλατε να ενσαρκώσετε;
Υπάρχουν πάρα πολλοί ρόλοι που θα ήθελα να παίξω αλλά όσο περνούν τα χρόνια γίνομαι πιο απαιτητικός από μένα και από τις συνθήκες που θα βοηθήσουν στη δημιουργία μιας παράστασης. Φοβάμαι να αγγίξω ρόλους- προκλήσεις μήπως και τους προδώσω. Η ευκολία που γίνονται σήμερα τα πράγματα με τρομάζει, είχα την ατυχία ή την τύχη να μάθω αλλιώς το θέατρο. Πάντα με γοητεύουν ρόλοι του κλασικού ρεπερτορίου όπου τα πάθη είναι τεράστια και ο άνθρωπος δοκιμάζεται μέχρι τα βάθη της ύπαρξης του. Οι δικοί μας Κλασικοί, έργα του Σαίξπηρ του Τσέχωφ και πολλών άλλων, είναι αυτά που βοηθούν σε μια αυθεντική εξομολόγηση- κατάθεση που ίσως αν είσαι τυχερός επιτρέψει να επέλθει η κάθαρση στον εαυτό σου και κυρίως στους θεατές σου.