Στη δεκαετία του ’80, όταν η αγγλική οικονομία βρέθηκε σε κρίση, δεν ανέκαμψε από τις μεγάλες βιομηχανίες, αλλά από τους «δυναμικούς μπακάληδες» - όπως τους χαρακτήριζε ο μετέπειτα πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ.
Το επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ηλεκτρικών Συσκευών Γιώργος Δημητρίου, μιλώντας στην ετήσια εκδήλωση του Συνδέσμου. Η φράση αυτή, που προκάλεσε αίσθηση, δείχνει το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι εμπορικές επιχειρήσεις στην προσπάθεια βελτίωσης του οικονομικού κλίματος και αναζωογόνησης της ελληνικής οικονομίας.
Οπως επισήμανε ο κ. Δημητρίου, η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμη σε κρίσιμη καμπή, η αβεβαιότητα διατηρείται, οι συνθήκες για τις επιχειρήσεις είναι δύσκολες. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις αφαιρούν πολύτιμους πόρους, χρηματοδότηση δεν υπάρχει, ενώ οι συζητήσεις για νέα μέτρα επηρεάζουν την καταναλωτική ψυχολογία και την εγχώρια ζήτηση. Η υψηλή φορολογία οδηγεί την οικονομία σε εντεινόμενη κυκλική ύφεση.
Σ’ αυτές τις συνθήκες, τα βασικά όπλα των επιχειρήσεων είναι η προσαρμοστικότητα και η επιθυμία για δυναμικές αλλαγές. Ο κλάδος τα κατάφερε τα προηγούμενα χρόνια σε πολύ χειρότερες συνθήκες. Μπορεί να ξεπεράσει κι εφέτος τις δυσκολίες και να βελτιώσει περαιτέρω τις επιδόσεις του.
«Για να ξεπεράσουμε την εποχή της αμφιβολίας, δεν πρέπει να περιμένουμε κάποια κυβερνητική πρωτοβουλία ή νομοθετικές ρυθμίσεις», είπε ο πρόεδρος του ΣΒΕΗΣ, ο οποίος ηγείται της εισηγμένης στο χρηματιστήριο εταιρείας ηλεκτρικών συσκευών «Γ.Ε. Δημητρίου»
Αποφεύγοντας κινδυνολογικές κορώνες και επαναλήψεις στερεότυπων απόψεων της αγοράς, ο κ. Δημητρίου επιχείρησε μια τεχνοκρατική προσέγγιση των συνθηκών στην οικονομία, της κατάστασης στον επιχειρηματικό χώρο και των προοπτικών που διαγράφονται.
Τα βασικά σημεία της ομιλίας του, που έγινε παρουσία του αρχηγού της ακιωματικής αντιπολίτευσης Κυριάκου Μητσοτάκη, βουλευτών, τραπεζιτών και επιχειρηματικών παραγόντων:
Πετύχαμε έναν άθλο
«Παρατηρώντας τη χρονιά που πέρασε σε συνδυασμό και με την προηγούμενη, διαπιστώνει κανείς ότι οι καταναλωτικές συμπεριφορές χρειάζονται χρόνο μέχρι να αφομοιώσουν τις αλλαγές που συντελούνται στην κοινωνία και στην οικονομία.
Διαπιστώνει ακόμη ότι υπάρχουν δυνάμεις αδρανείας που επηρεάζουν τις οικονομικές προσδοκίες της αγοράς.
Το 2015 ήταν χρονιά μέγιστης ανασφάλειας, που χαρακτηρίστηκε από τα δραματικά γεγονότα του καλοκαιριού, αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις, την επιβολή των capital controls και την υπογραφή του 3ου Μνημονίου.
Το 2016 ήταν χρονιά σταθεροποίησης για την αγορά μας, με θετικά πρόσημα στις κατηγορίες των λευκών συσκευών, των μικρών ηλεκτρικών συσκευών, του κλιματισμού, των προϊόντων εικόνας και ήχου, της τηλεφωνίας αλλά και με σημαντική πτώση στην κατηγορία των προϊόντων τεχνολογίας.
Λαμβανομένων υπόψη των δύσκολων συνθηκών του 2016, με την χρηματοδότηση του τραπεζικού συστήματος σχεδόν απούσα, με το καταναλωτικό κοινό σε κατάθλιψη, με την παντελή έλλειψη εμπιστοσύνης και επενδυτικού οράματος, θα συμφωνήσετε φαντάζομαι μαζί μου ότι η σταθεροποίηση της αγοράς αποτελεί άθλο για τον καθένα μας.
Τα αποτελέσματά μας θα μπορούσαν ασφαλώς να είναι πολύ καλύτερα εάν δεν υπήρχαν συγκεκριμένοι αρνητικοί παράγοντες που επηρέασαν συνολικά την κατανάλωση.
Η φορολογία που προκαλεί ύφεση
Είμαστε σε θέση με βεβαιότητα να πούμε ότι η αύξηση της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών, η καθυστέρηση στις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους μας, η παγίωση του κλίματος αβεβαιότητας ως προς το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης, το ζήτημα της ρύθμισης των κόκκινων δανείων, υπήρξαν οι πιο σημαντικοί παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά την καταναλωτική συμπεριφορά και τις πωλήσεις στον κλάδο μας.
Φοβάμαι ότι αρχίζουμε να κατανοούμε όλο και περισσότεροι το πρόβλημα που δημιουργεί η αφαίμαξη των φορολογουμένων, αφαίμαξη που οδηγεί την οικονομία σε μια συνεχώς εντεινόμενη κυκλική ύφεση.
Το 1991 ένας σημαντικός οικονομικός αναλυτής ο William Northrop είχε επισημάνει αυτό που δέχονται πλέον όλες οι εκθέσεις, των σημαντικότερων διεθνών οργανισμών για την ανταγωνιστικότητα των χωρών.
Σε ένα ιστορικό άρθρο του με τίτλο, σε ελεύθερη μετάφραση «Είμαστε σε ύφεση που προκαλείται από την φορολογία» (We are in a tax induced recession) στον Observer Report, ο Νόρθροπ επεσήμαινε την προσοχή στις καταστροφικές επιπτώσεις της υψηλής φορολογίας στην οικονομία.
Οι πάσης φύσεως φόροι αφαιρούν χρήματα από την τσέπη της παραγωγικής οικονομίας για να τα δώσουν στην αντιπαραγωγική κρατική μηχανή χωρίς καμιά ανταπόδοση.
Είναι γεγονός ότι οι μετρούμενοι δείκτες για την οικονομική δραστηριότητα του 2017, ενώ καταγράφουν μια πιθανότητα οικονομικής ανάκαμψης για το σύνολο της οικονομίας με οδηγό τον τουρισμό, την μεταποίηση και τις εξαγωγές, καταγράφουν ταυτόχρονα πτώση των προσδοκιών για τις λιανικές πωλήσεις και για την καταναλωτική εμπιστοσύνη. Κυρίως εξαιτίας της συνεχιζόμενης υπερφορολόγησης των πολιτών μέσω φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Εξαρτάται από εμάς
Η ελληνική οικονομία εξακολουθεί, για έβδομο συνεχή χρόνο, να είναι πιασμένη στα δίχτυα της πρωτοφανούς κρίσης.
Έχουμε άραγε συνειδητοποιήσει πλέον ότι η κρίση απετέλεσε λογική συνέπεια ενός αλόγιστου δανεισμού τριών δεκαετιών, που δηλητηρίασε τη χώρα προκειμένου να μπορούμε να ξοδεύουμε περισσότερο απ΄όσα παράγουμε ως χώρα, ως τράπεζες, ως επιχειρήσεις, ως καταναλωτές;
Έχουμε κατανοήσει ότι η κρίση προηγήθηκε των Μνημονίων, ότι τα Μνημόνια δεν έφεραν την κρίση αλλά η κρίση τα μνημόνια;
Έχουμε δημιουργήσει πια την συναίνεση ότι το ξεπέρασμα της κρίσης θα προέλθει από εμάς τους ίδιους;
Στα ερωτήματα αυτά θα απαντήσει κυρίως το πολιτικό σύστημα.
Εμείς όμως δεν στεκόμαστε άπραγοι. Προσπαθούμε με τις δικές μας δυνάμεις να ανοίξουμε δρόμους για να εξασφαλίσουμε την προκοπή την δική μας, των επιχειρήσεων μας, των εργαζομένων μας. Διατηρούμε την ψυχραιμία μας και σε συνεργασία με το λιανεμπόριο επιδεικνύουμε τόλμη, ευρηματικότητα και ευελιξία για να φθάσουμε σε ένα θετικό αποτέλεσμα.
Τι περιμένουμε
Τι άραγε μπορεί κάποιος να προβλέψει για το 2017;
Οι περισσότεροι αναλυτές της αγοράς προβλέπουν ανάπτυξη για φέτος, ενώ παράλληλα προειδοποιούν για την επίπτωση στην καταναλωτική ψυχολογία και στις λιανικές πωλήσεις των νέων μέτρων που συζητούνται προκειμένου να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση. Παρόλα αυτά, έχοντας κατά νου τα όσα ήδη έχουν διαδραματιστεί στον κλάδο μας όλα τα προηγούμενα χρόνια και όσα καταφέραμε μέχρι σήμερα υπό αντίξοες συνθήκες, έχουμε λόγους να αισιοδοξούμε ότι και το 2017 μπορούμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα.
Η αγορά ηλεκτρικών συσκευών είναι μία διαρκώς εξελισσόμενη αγορά, καθώς βρίσκεται μονίμως στην αιχμή της τεχνολογικής προόδου. Νέες ανακαλύψεις και ευρεσιτεχνίες, σχεδόν καθημερινά, μεταλλάσσουν την εικόνα του κόσμου μας και της καθημερινότητας μας.
Έχετε ακούσει τον όρο internet of things... Μεγάλες ανατροπές στη βιομηχανική παραγωγή, τη διανομή και την αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας, μαζική χρήση εφαρμογών που κάποτε φάνταζαν επιστημονική φαντασία σε σχέση με τις οικιακές συσκευές, τις τηλεπικοινωνίες, τη μετακίνηση, την ψυχαγωγία, την πληροφορία έρχονται πιο κοντά στον μέσο άνθρωπο κάθε χρόνο που περνάει. Το εύρος των πραγμάτων που αποτελούν αντικείμενο της δουλειάς μας μεγαλώνει καθημερινά και γίνεται ολοένα και πιο προσιτό στον μέσο καταναλωτή.
Το αντικείμενο της δουλειάς μας αποτελεί ένα από τα στοιχεία που συγκροτούν το όραμα της ευτυχίας και της ευδαιμονίας του δυτικού ανθρώπου.
Η αγορά μας, όπως και κάθε άλλη αγορά ανακαλύπτει και ικανοποιεί όλο και με μεγαλύτερη πληρότητα πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών και δεν τις κατασκευάζει, όπως κάποιοι ισχυρίζονται.
Και ναι, παρά τις δυσκολίες, θα συμφωνήσετε ότι και η χώρα μας δικαιούται να φαντάζεται και να πιστεύει τον εαυτό της ως οργανικό μέλος του δυτικού κόσμου.
Μπορούμε να συμμετάσχουμε σε αυτήν την τεχνολογική κοσμογονία.
Και θα το κάνουμε.
Ο δαρβίνειος νόμος
Θα επαναλάβω, η λύση είναι στο χέρι μας. Πέρυσι σας θύμισα αυτό που έλεγε ο Δαρβίνος «Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που είναι περισσότερο ευπροσάρμοστα στις αλλαγές».
Προσέξτε όμως, ένας μεγάλος περιβαλλοντολόγος ο Ρενέ Ντυπός είχε επισημάνει ότι πολλές φορές το να προσαρμόζεσαι σ΄ένα αρνητικό περιβάλλον αποτελεί κίνδυνο για το ανθρώπινο είδος να παραμείνει εγκλωβισμένο σ΄αυτό το περιβάλλον αδράνειας και στασιμότητας.
Το όπλο μας στις δυσκολίες που έρχονται και στα νέα δεδομένα που ενδέχεται να διαμορφωθούν στην αγορά πρέπει να είναι, όπως και το προηγούμενο διάστημα, η προσαρμοστικότητα αλλά ταυτοχρόνως και η επιθυμία για δυναμικές αλλαγές, βελτιώνοντας σε όλα τα επίπεδα αυτά που αποτελούν, εμπόδια για την δημιουργία και την πρόοδο.
Για να ξεπεράσουμε την εποχή της αμφιβολίας δεν πρέπει να περιμένουμε κάποια κυβερνητική πρωτοβουλία ή νομοθετικές ρυθμίσεις.
Να πάρουμε πρωτοβουλίες
Θα σας θυμίσω για άλλη μια φορά ότι η Αγγλική οικονομία στη δεκαετία του ‘80 δεν ανέκαμψε από τις μεγάλες βιομηχανίες, ανέκαμψε από τους «δυναμικούς μπακάληδες», όπως τους χαρακτήριζε ο Ζακ Σιράκ.
Δεν θα είναι μόνο η ζήτηση των καταναλωτών ή οι ιδιαιτερότητες του δικού μας προϊόντος που θα στηρίξουν την αγορά μας, αλλά και η εμπορική επιλογή των επιχειρηματιών να προσαρμοστούμε στις αλλαγές που συμβαίνουν και η επιθυμία μας να διατηρήσουμε τις οικονομικές μας δραστηριότητες και να δημιουργήσουμε καινούργιες.
Αν μελετήσει κανείς τη διεθνή εμπειρία θα διαπιστώσει ότι ανάπτυξη υπήρξε σε όσα κράτη οι επιχειρηματίες μικροί, μεσαίοι, μεγάλοι ξαναπήραν την πρωτοβουλία ακόμα κι εκεί όπου φαινόταν ότι είχε χαθεί κάθε ελπίδα.
Η κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης είναι η επιχείρηση. Σ΄αυτή εργοδότες και εργαζόμενοι έχουμε τα ίδια συμφέροντα.
Η επιχείρηση είναι για εργοδότες και εργαζομένους ένα κοινό αγαθό.
Μπορεί να υπάρχουν εμπόδια, αλλά οι Κινέζοι χρησιμοποιούν το ίδιο ιδεόγραμμα για να περιγράψουν το πρόβλημα και την ευκαιρία. Στο χέρι μας είναι να θεωρήσουμε ότι τα όποια εμπόδια δεν δημιουργούν πρόβλημα, αλλά ευκαιρίες να γίνουμε καλύτεροι και αποδοτικότεροι».