Φρένο σε όλα τα σενάρια και τις προσδοκίες για νέα μέτρα στήριξης πριν το τέλος του έτους βάζουν τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, παρά το γεγονός ότι, εκτός σοβαρού απροόπτου, η εκτέλεση του προϋπολογισμού θα συνεχίσει να αφήνει πολύ μεγάλα δημοσιονομικά περιθώρια για παρεμβάσεις στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Τα «περισσεύματα», όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, κατά πάσα πιθανότητα θα μεταφερθούν στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, που τυχαίνει να είναι και εκλογικό.
Η εκτέλεση του προϋπολογισμού στο 10μηνο αφήνει μεγάλα δημοσιονομικά περιθώρια στην κυβέρνηση για πρόσθετα μέτρα στήριξης, καθώς τα φορολογικά έσοδα της περιόδου ήταν κατά 5,257 δισ. ευρώ μεγαλύτερα από τον στόχο που είχε τεθεί αρχικά, ενώ μόνο τον Οκτώβριο, παρά τη μείωση της τουριστικής κίνησης, η υπέρβαση στα έσοδα έφθασε τα 289 εκατ. ευρώ.
Τις δυνατότητες που δημιουργεί η καλή εκτέλεση του προϋπολογισμού, που βεβαίως ήταν αποτέλεσμα και της αυτόματης αύξησης εσόδων από ΦΠΑ λόγω του πληθωρισμού, αποκαλύπτει η υπέρβαση του στόχου για το πρωτογενές αποτέλεσμα: στο 10μηνο, το πρωτογενές έλλειμμα ήταν μόνο 349 εκατ. ευρώ, ενώ είχε τεθεί στόχος για έλλειμμα 6,752 δισ. ευρώ. Έτσι, υπάρχει ένα περιθώριο 6,4 δισ. ευρώ, που δημιουργεί τις προϋποθέσεις να κλείσει η χρονιά με πρωτογενές έλλειμμα πολύ χαμηλότερο από τον στόχο.
Απαντώντας σε πιεστικές ερωτήσεις δημοσιογράφων, σχετικά με το πώς σκοπεύει η κυβέρνηση να αξιοποιήσει αυτό το μεγάλο δημοσιονομικό περιθώριο και αν συζητούνται νέα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ακρίβειας και, ιδιαίτερα, των υψηλών τιμών στην ενέργεια, στέλεχος του οικονομικού επιτελείου απέφυγε να δώσει τη συνήθη απάντηση που δίνεται σταθερά τους τελευταίους μήνες, δηλαδή ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει τις δυνατότητες για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Αντίθετα, όπως σαφώς άφησε να εννοηθεί, το πιθανότερο είναι να κρατηθούν «στο πουγκί» τα ποσά που προκύπτουν από τις υπερβάσεις των στόχων, για να ανοίξουν πρόσθετα περιθώρια στον προϋπολογισμό του 2023. Όπως τόνισε, τα δημοσιονομικά αποτελέσματα του 2022 και του 2023 συνδέονται μεταξύ τους και θα μπορούσε να υπάρξει ένα "carry-over" (μεταφορά) από τον φετινό στον επόμενο προϋπολογισμό.
Το μόνο μέτρο που παραμένει στο τραπέζι και θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, αν είναι υψηλές οι τιμές του ντίζελ κίνησης, είναι η επιδότηση στην αντλία για το ντίζελ, ανέφερε η ίδια πηγή. Πρόκειται, βέβαια, για ένα μέτρο ήσσονος δημοσιονομικής επιβάρυνσης, που μάλιστα δεν είναι πιθανό να ενεργοποιηθεί, αφού, όπως τόνισε το ίδιο στέλεχος, η διεθνής τιμή του πετρελαίου είναι στα 92 ευρώ και το ευρώ ενισχύεται, κρατώντας υπό έλεγχο τις τιμές στην αντλία.
Οι λόγοι που η κυβέρνηση επιδιώκει να ακολουθήσει μια σφικτή δημοσιονομική πολιτική ως το τέλος του έτους και να υπερβεί τους δημοσιονομικούς στόχους είναι, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δύο:
- Ενόψει των εκλογών του 2023, στόχος είναι να υπάρχει δημοσιονομική άνεση για παροχές, χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο ο στόχος για πλεόνασμα την επόμενη χρονιά, κάτι που θα προκαλούσε «γκρίνιες» από τις Βρυξέλλες.
- Οι επόμενοι μήνες μπορεί να επιφυλάξουν δυσάρεστες εκπλήξεις από τις τιμές της ενέργειας. Σήμερα, όπως εκτιμούν τα στελέχη του ΥΠΟΙΚ, οι τιμές του φυσικού αερίου, άρα και του ρεύματος, βρίσκονται σε επίπεδα ουδέτερα, δηλαδή δεν χρειάζεται να επιβαρύνεται ο προύπολογισμός για τις επιδοτήσεις του ρεύματος, όμως τους επόμενους μήνες και ειδικά το 2023 αυτό μπορεί να αλλάξει και να απαιτηθούν μεγαλύτερες επιβαρύνσεις του προϋπολογισμού.
Σημειώνεται ότι ο προϋπολογισμός του 2023 θα κατατεθεί την επόμενη Δευτέρα, 21 Νοεμβρίου και θα έχει μια σημαντική τροποποίηση, όσον αφορά το προβλεπόμενο ΑΕΠ για το 2022. Ειδικότερα, αναμένεται ότι η πρόβλεψη για την ανάπτυξη θα είναι αυξημένη σε σχέση με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, πλησιάζοντας το 6%.
