Οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Αττική γίνονται πάλι αντικείμενο οξύτατης πολιτικής αντιπαράθεσης. Ηταν επιτυχής η προσπάθεια αντιμετώπισης τους; Υπάρχουν ευθύνες και πώς επιμερίζονται;
Η κυβέρνηση θεωρεί “επιτυχία” το ότι δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες απώλειες. Μετράει την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών της με βάση την τραγωδία στο Μάτι: Αν δεν υπάρχουν νεκροί, όλα καλά. Για τα καμένα σπίτια και τις δασικές εκτάσεις που έγιναν στάχτη, φταίει ο... “στρατηγός Ανεμος” του αλήστου μνήμης Βύρωνα Πολύδωρα.
Ομως η πολιτική αντιπαράθεση συσκοτίζει το θέμα και αποκρύπτει την ουσία του προβλήματος: Στην Ελλάδα δεν έχουμε αποτελεσματικούς μηχανισμούς πολιτικής προστασίας, που προνοούν, σχεδιάζουν και προλαμβάνουν τις μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές – πριν χρειαστεί να επέμβουν για να σώσουν ό,τι σώζεται.
Αυτή είναι -διαχρονικά - η ευθύνη των κυβερνήσεων: Οτι δεν φρόντισαν να δημιουργήσουν τέτοιους μηχανισμούς και ότι δεν μπόρεσαν ή δεν προσπάθησαν να καταστήσουν αποτελεσματικότερη τη δημόσια διοίκηση και τις υπηρεσίες που αντικείμενο τους αποτελεί και η προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών από φυσικές καταστροφές.
Ευθύνονται επίσης για την ψηφοθηρική, ρουσφετολογική λογική με την οποία αντιμετώπισαν το ζήτημα των αυθαιρέτων, αφήνοντας να κτίζονται ολόκληροι οικισμοί σε δασικές εκτάσεις, χωρίς σχέδιο και χωρίς υποδομές πυροπροστασίας. (Μόλις προχθές πέρασε από τη Βουλή τροπολογία που δίνει παράταση 20 ετών στα αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων...).
Σχέδια επί χάρτου για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών έχουν γίνει πολλά. Σε όλες τις περιπτώσεις έχουν αποδειχθεί ανεφάρμοστα ή ελάχιστα αποτελεσματικά. Και δεν είναι αρμοδιότητα των κυβερνήσεων να συντονίζουν πυροσβεστικές επιχειρήσεις, ούτε να αποφασίζουν για την κατανομή των διαθέσιμων πυροσβεστικών μέσων.
Καθήκον τους είναι να δημιουργήσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς και να τους παράσχουν τα αναγκαία μέσα – υλικοτεχνική υποδομή, ανθρώπινο δυναμικό και κατάρτιση – για να φέρουν εις πέρας την αποστολή τους.
Χ. Ν.
* Ο τίτλος είναι δανεισμένος από την ομότιτλη ταινία του Μίλος Φόρμαν, με θέμα μιά σειρά καταστροφές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ετήσιας γιορτής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας