Επιδιώκοντας να αποκτήσει πρωτοβουλία κινήσεων στις διαπραγματεύσεις για το σκοπιανό και να διαμορφώσει το πλαίσιο για την επίτευξη συναινέσεων στο εσωτερικό, η κυβέρνηση θα παρουσιάσει μέσα στον Φεβρουάριο ολοκληρωμένη σχέδιο συμφωνίας με τη γείτονα χώρα, που θα περιλαμβάνει όλες τις σημαντικές πτυχές του ζητήματος – ονομασία, συνταγματικά, αλυτρωτισμό, γλωσσικό κλπ. Το αποκάλυψε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, μιλώντας αργά το βράδυ στην ΕΡΤ.
Η κίνηση αυτή εκτιμάται ότι θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων σε πολιτικό επίπεδο, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα αναγκασθούν να πάρουν θέση επί συγκεκριμένων προτάσεων και να τις αποδεχθούν συμπλέοντας εν προκειμένω με την κυβέρνηση, ή να τις απορρίψουν και να επωμισθούν την ευθύνη για τη διαιώνιση του προβλήματος.
Στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι μπορεί να υπάρξει ευρεία κοινοβουλευτική συναίνεση επί του σχεδίου αυτού, παρά τις διαφοροποιήσεις που μπορεί να υπάρξουν στους κόλπους της ΝΔ και του «Κινήματος Αλλαγής».
Η απειλή εκ δεξιών
Δύσκολο πρόβλημα θα έχει να χειρισθεί ο πρόεδρος της ΝΔ Κυριάκος Μητσοτάκης, λόγω των μεγάλων διαφορών απόψεων που υπάρχουν μέσα στο κόμμα του, καθιστώντας σχεδόν ανέφικτη την υιοθέτηση ενιαίας στάσης.
Ο ίδιος τάσσεται υπέρ της διευθέτησης του προβλήματος με μια «ρεαλιστική λύση» που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία για την ΠΓΔΜ. Ομως, η επίσημη υιοθέτηση αυτής της θέσης θα προκαλούσε έντονους κλυδωνισμούς στη ΝΔ και θα έριχνε «νερό στο μύλο» των διεργασιών για τη συγκρότηση καθαρόαιμου «δεξιού-πατριωτικού» πολιτικού φορέα.
Διαφωνίες εκτιμάται ότι θα ανακύψουν και στους κόλπους του νεοπαγούς «Κινήματος Αλλαγής», αλλά θα είναι μικρότερης έντασης και διαχειρίσιμες.
Η κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει σε ένα «ναι» - από την πλευρά του Σταύρου Θεοδωράκη και του «Ποταμιού», σε ένα «ναι μέν, αλλά» από την Φώφη Γεννηματά και μέρος του ΠΑΣΟΚ και σε συναινέσεις μετ’ επιφυλάξεων από βουλευτές του Κινήματος. Αρνητική στάση αναμένεται ότι θα τηρήσουν στελέχη προερχόμενα από το παλιό "λαϊκο-πατριωτικό" ΠΑΣΟΚ.
Συναίνεση για λύση αναμένει επίσης από το ΚΚΕ, καθώς και από δύο ή τρεις βουλευτές της Ενωσης Κεντρώων.
Μπορεί λοιπόν να διαμορφωθεί – και χωρίς τους ΑΝ.ΕΛ. - η αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να ψηφισθεί από τη Βουλή η συμφωνία με τα Σκόπια, που θα δώσει τέλος σ’ αυτό το χρονίζον πρόβλημα.
Οι όψιμοι "μακεδονομάχοι"
Όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς μιλώντας στην ΕΡΤ, το σχέδιο που θα παρουσιασθεί στους διαπραγματευτές και στην κυβέρνηση των Σκοπίων, θα συζητηθεί περαιτέρω και υπό μορφή διμερούς συμφώνου θα περάσει από τα κοινοβούλια των δύο χωρών.
Όμως, όπως επισήμανε, «η συμφωνία με την ΠΓΔΜ πρέπει να συνοδεύεται από συνταγματικές αλλαγές στη γείτονα χώρα».
Οσον αφορά τα υπόλοιπα ζητήματα, ο υπουργός επισήμανε ότι η αξιωματική αντιπολίτευση ανεβάζει τον πήχυ, ώστε η κυβέρνηση να μην μπορέσει να επιτύχει συμφωνία, ή να φανεί ότι έκανε μεγάλες παραχωρήσεις και ότι απέτυχε.
«Αυτά τα οποία ζητούν τώρα, γιατί δεν τα πήραν όταν διαπραγματεύονταν οι ίδιοι;». είπε ο υπουργός. «Κυβερνούσαν επί δεκαετίες, διαπραγματεύτηκαν, προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα. Γιατί δεν πέτυχαν τίποτα; Παρέδωσαν σε εμάς μιά παγιωμένη κατάσταση και μας κατηγορούν τώρα», πρόσθεσε ο κ. Κοτζιάς.
«Το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να ξεσηκώνει τον λαό, σαν να δημιουργήθηκε το θέμα του ονόματος σήμερα. Κυβέρνησαν 25 χρόνια, είμαστε από τις 14 του Γενάρη στη διαπραγμάτευση και κοντεύουν να μας πουν ότι διαλύσαμε τη χώρα», προσέθεσε.
Επισήμανε ότι υπάρχει πλέον μια παγιωμένη κατάσταση, που καθορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να κινηθεί τώρα η χώρα μας και τι μπορεί να επιτύχει.
Ο κ. Κοτζιάς κάλεσε τους ξένους παράγοντες (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, ΝΑΤΟ) να μην εμπλακούν στη διαπραγμάτευση, εκτιμώντας ότι «αυτό θα σήμαινε πως δεν θέλουν λύση».
Το γλωσσικό ζήτημα
Το θέμα του ονόματος περικλείει επτά ζητήματα, που πρέπει να διευθετηθούν παράλληλα είπε ο υπουργός, επισημαίνοντας ότι είναι πρέπει να αλλάξει το Σύνταγμα της ΠΓΔΜ, να εκλείψει το αλυτρωτικό, να υπάρξει συμφωνία για το γλωσσικό και να αλλάξουν επίσης τα σχολικά βιβλία στη γείτονα χώρα.
Οσον αφορά το ονοματολογικό, είπε ότι «έχει μεγάλη σημασία η λέξη που θα συμφωνηθεί για σύνθετη ονομασία να μην είναι στα αγγλικά, αλλά στη γλώσσα της χώρας, αμετάφραστη».
Οσον αφορά το γλωσσικό, αποκάλυψε ότι η ονομασία «μακεδονική γλώσσα» καθιερώθηκε στα Ηνωμένα Έθνη το 1977, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, σε συνδιάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα. Η Ελλάδα δεν πρόβαλε τότε καμία αντίρρηση. Εν συνεχεία, όταν έγινε η πιστοποίηση στον ΟΗΕ, από το 1992 έως το 1994 – επί κυβερνήσεων Μητσοτάκη και Σημίτη - η χώρα μας δεν εκπροσωπήθηκε καν και δεν συμμετείχε σ’ αυτή τη διαδικασία.
Ο κ. Κοτζιάς κάλεσε τους ξένους παράγοντες (ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία, ΝΑΤΟ) να μην εμπλακούν στη διαπραγμάτευση, εκτιμώντας ότι «αυτό θα σήμαινε πως δεν θέλουν λύση».