Ο πρόεδρος Ροντρίγκο Ντουτέρτε αποκατέστησε πλήρως την ισχύ διμερούς συμφωνίας για τους όρους της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στις Φιλιππίνες, ανακοίνωσαν οι υπουργοί Άμυνας των δύο κρατών, ανακαλώντας μια απόφαση που προκαλούσε ανησυχία στην Ουάσινγκτον.
Η λεγόμενη VFA (Visiting Forces Agreement, «Συμφωνία για τις επισκεπτόμενες δυνάμεις») περιέχει τους κανόνες για τους χιλιάδες Aμερικανούς στρατιωτικούς που αναπτύσσονται για γυμνάσια στη χώρα σχεδόν αδιάλειπτα. Προσλαμβάνει ακόμα μεγαλύτερη σημασία καθώς η Ουάσινγκτον δίνει ολοένα μεγαλύτερη έμφαση στην αντιμετώπιση της ανόδου της ισχύος της Κίνας μαζί με συμμάχους της στην περιοχή.
Η VFA διχάζει στις Φιλιππίνες, όπου η αριστερά και εθνικιστές καταγγέλλουν για χρόνια την ιδιαίτερη μεταχείριση που απολαύουν Aμερικανοί στρατιωτικοί οι οποίοι κατηγορούνται για τη διάπραξη εγκλημάτων. Οι υπερασπιστές της αντιθέτως θεωρούν πως η ακύρωσή της θα έθετε σε κίνδυνο τη δυνατότητα του αρχιπελάγους να αμυνθεί και θα αποσταθεροποιούσε τις αμερικανικές προσπάθειες να περιοριστεί το ολοένα πιο επιθετικό, κατ’ αυτούς, Πεκίνο.
Ο υπουργός Άμυνας των Φιλιππίνων Ντελφίν Λορενσάνα, ο οποίος ανακοίνωσε την απόφαση αυτή του προέδρου κατά τη διάρκεια επίσκεψης του αμερικανού υπουργού Άμυνας Λόιντ Όστιν, παραδέχθηκε πως δεν γνωρίζει γιατί ο κ. Ντουτέρτε αποφάσισε να μεταβάλει τη στάση του. Από την πλευρά του, ο κ. Όστιν χαιρέτισε την επαναφορά της συμφωνίας σε πλήρη ισχύ, που «μας προσφέρει σιγουριά και σταθερότητα», καθώς και τη δυνατότητα «να κάνουμε μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς».
Ο αρχηγός του κράτους της νοτιοανατολικής Ασίας είχε αναγγείλει τον Φεβρουάριο του 2020 πως θα τερμάτιζε τη VFA, κάτι που ανακοίνωσε μετά την ακύρωση της βίζας προσώπου του στενού του περιβάλλοντος, του πρώην επικεφαλής της αστυνομίας που εμπλεκόταν ενεργά στον αιματηρό «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» του κ. Ντουτέρτε.
Έκτοτε πάντως η VFA ανανεώθηκε τρεις φορές, πιο πρόσφατα τον Ιούνιο, έπειτα από πολύμηνες διμερείς διαπραγματεύσεις.
Για τον κ. Όστιν, που επισκέφθηκε για πρώτη φορά τις Φιλιππίνες αφότου ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα, το να είναι η διμερής συμμαχία «ισχυρή και ανθεκτική είναι ζωτικό για την ασφάλεια, τη σταθερότητα της ζώνης Ινδικού-Ειρηνικού».
Αυτόν τον μήνα, οι ΗΠΑ προειδοποίησαν την Κίνα ότι εάν εξαπέλυε επίθεση στις Φιλιππίνες στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας θα διακινδύνευε να ενεργοποιηθεί συμφωνία του 1951 ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μανίλα για την αμοιβαία άμυνα.
Οι Φιλιππίνες, άλλοτε αμερικανική αποικία (1898-1946), διατηρούν πολύ ισχυρούς πολιτιστικούς και οικονομικούς δεσμούς με τις ΗΠΑ.