Στα χαρτιά φαίνεται ότι θα μείνει για τους «κόκκινους» δανειολήπτες η δυνατότητα που προσφέρει το πρόγραμμα «Γέφυρα» της κυβέρνησης για την επιδότηση δόσεων δανείων κύριας κατοικίας. Μέχρι στιγμής για το πρόγραμμα έχουν υποβληθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα περισσότερες από 20.000 αιτήσεις, αλλά στη συντριπτική τους πλειονότητα προέρχονται από δανειολήπτες με εξυπηρετούμενα δάνεια ή με δάνεια που πέρασαν σε αναστολή πληρωμής δόσεων λόγω της πανδημίας.
Ελάχιστες είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, οι αιτήσεις που προέρχονται από δανειολήπτες με δάνεια σε καθυστέρηση άνω των τριών μηνών ή με δάνεια που έχουν ήδη καταγγελθεί.
Παρότι το πρόγραμμα «Γέφυρα» προβλήθηκε έντονα επικοινωνιακά από την κυβέρνηση ως ένα σχέδιο που θα εφαρμοζόταν μεταβατικά, μετά τη λήξη του προηγούμενου νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, και θα προστάτευε τους δανειολήπτες, στην πράξη, όπως εκτιμάται από νομικούς που ασχολούνται με το θέμα, ελάχιστοι θα είναι οι «κόκκινοι» δανειολήπτες που θα προστατευθούν. Οι περισσότεροι θα μείνουν εκτεθειμένοι σε πλειστηριασμό ή θα υποχρεωθούν να πτωχεύσουν και να χάσουν όλη την περιουσία τους, περιλαμβανομένης της κύριας κατοικίας, με βάση το νέο πτωχευτικό νόμο, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2021 και θα προβλέπει ότι την κατοικία θα αγοράζει ένας ημικρατικός φορέας από τις τράπεζες και θα την εκμισθώνει στη συνέχεια στο δανειολήπτη.
Τα προβλήματα που οδηγούν στη διαφαινόμενη αποτυχία είναι πολλά:
- Το κυριότερο είναι ότι ο νόμος θέτει πολύ ψηλά τον πήχη για τους «κόκκινους» δανειολήπτες, αφού ορίζει ότι πρέπει, για να εξασφαλίσουν επιδότηση δόσης για 9 μήνες, να έλθουν πρώτα σε μία συμφωνία με την τράπεζα για τη βιώσιμη ρύθμιση του δανείου τους. Η ρύθμιση αυτή πρέπει να γίνει με βάση πρόταση που θα υποβάλει η τράπεζα, αφού πρώτα ο δανειολήπτης καταθέσει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Αυτή την πρόταση ο δανειολήπτης μπορεί να δεχθεί ή να αρνηθεί, όχι όμως και να τη συνδιαμορφώσει σε διαπραγμάτευση με την τράπεζα. Από την πλευρά των τραπεζών δεν πρόκειται να υποβληθούν προτάσεις που θα έχουν ουσιώδεις βελτιώσεις σε σχέση με τις γνωστές τους προτάσεις, οι οποίες ως τώρα δεν είχαν βοηθήσει ιδιαίτερα τους «κόκκινους» δανειολήπτες. Ακόμη όμως και αν ο δανειολήπτης δεχθεί την πρόταση της τράπεζας για να αποφύγει τον πλειστηριασμό και να πάρει την επιδότηση, τον περιμένει άλλο ένα σημείο - παγίδα του νόμου, αφού αυτός προβλέπει ότι ο δανειολήπτης αποφεύγει τον πλειστηριασμό μόνο από την τράπεζα με την οποία συμφώνησε, ενώ αν τυχόν χρωστά και σε άλλες τράπεζες αυτές μπορούν να κινηθούν εναντίον του και να βγάλουν την κύρια κατοικία του στο σφυρί!
- Οι τράπεζες, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχω σκοπό να ασχοληθούν ιδιαίτερα με τους «κόκκινους» δανειολήπτες, υποβάλλοντας προτάσεις καλύτερες από το παρελθόν, αλλά θα υποβάλουν απλώς για τυπικούς λόγους τις προτάσεις τους, οι οποίες δεν θα λύνουν το πρόβλημα της βιώσιμης εξυπηρέτησης των δανείων. Οι τράπεζες αυτή την περίοδο δεν ενδιαφέρονται για τα δάνεια που ούτως ή άλλως καταγράφονται στους ισολογισμούς τους ως μη εξυπηρετούμενα. Μέσω του προγράμματος «Γέφυρα», το οποίο θα τους ανοίξει πρόσβαση σε ποσό έως 1 δισ. ευρώ για την επιδότηση δόσεων, οι τράπεζες επιδιώκουν να διευκολύνουν δανειολήπτες που τα δάνειά τους μπήκαν σε αναστολή λόγω του κορονοιού και υπάρχει ο κίνδυνος, όταν λήξει η προσωρινή αναστολή, να πάψουν να εξυπηρετούνται κανονικά και να περάσουν στα «κόκκινα». Το πρόγραμμα «Γέφυρα» σχεδιάστηκε με βάση αυτή την ανάγκη, δηλαδή να αποτραπεί μία νέα γενιά «κόκκινων» δανείων με ενέχυρο κύριας κατοικίας και όχι για να λύσει τα προβλήματα δανειοληπτών που είχαν πάψει να εξυπηρετούν τα δάνειά τους πριν την κρίση του κορονοϊού.
Η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων στην πλατφόρμα του προγράμματος γέφυρα λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου και εκτός πολύ σοβαρού απροόπτου δεν πρόκειται να δοθεί παράταση, αφού έχει συμφωνηθεί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι από τον Ιανουάριου θα «τρέξει» ο νέος πτωχευτικός νόμος. Το πιθανότερο σενάριο όπως λένε οι νομικοί που παρακολουθούν στενά το θέμα είναι ότι λίγες αιτήσεις θα υποβληθούν από κόκκινους δανειολήπτες και ακόμη λιγότερες θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή μία συμφωνία με την τράπεζα που θα ξεκλειδώνει και την επιδότηση. Οι «κόκκινοι» δανειολήπτες εκτιμάται ότι μόνο προσχηματικά εντάχθηκαν στη ρύθμιση του προγράμματος «Γέφυρα», αφού ο πραγματικός «προορισμός» τους, με βάση τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης και των τραπεζών, είναι ο νέος πτωχευτικος κωδικας μέσω του οποίου θα ρευστοποιηθεί ολόκληρη η περιουσία τους και θα γίνουν ενοικιαστές στα σπίτια τους...