Σε φιάσκο κινδυνεύει να καταλήξει μια από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες στην Ευρώπη για την κατεπείγουσα παραγωγή πυρομαχικών για την Ουκρανία με χρηματοδότηση 33 εκατ. ευρώ από τις Βρυξέλλες. Η συμφωνία συμπαραγωγής της κρατικής εταιρείας Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (πρώην ΕΒΟ - ΠΥΡΚΑΛ) με εταιρεία από τη Σλοβακία θα παραμείνει μετέωρη για αρκετούς μήνες, μέχρι να αποφασίσει το Συμβούλιο της Επικρατείας για την αίτηση ακύρωσης που έχει υποβάλει η ONEX.
Τη συμφωνία είχε προωθήσει με χειρισμούς που αμφισβητήθηκαν ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΑΣ, Ν. Κωστόπουλος, ο οποίος «καρατομήθηκε» σήμερα με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων (δηλαδή του Ελληνικού Δημοσίου), που όρισε στη θέση του ως προσωρινό CEO, μέχρι να ολοκληρωθεί η τυπική διαδικασία προκήρυξης της θέσης, τον επιχειρηματία και πρώην βουλευτή της ΝΔ, Χριστόφορο Μπουτσικάκη.
Η συμφωνία συμπαραγωγής πυρομαχικών στο εργοστάσιο των ΕΑΣ στο Λαύριο έχει στρατηγική σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την υποστήριξη της Ουκρανίας στον πόλεμο με τη Ρωσία, καθώς είναι μία από τις μεγαλύτερες που θα χρηματοδοτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του κανονισμού ASAP (Regulation in Support of Ammunition Production), που υιοθετήθηκε εσπευσμένα για να καλυφθούν οι ανάγκες του ουκρανικού στρατού.
Για την ακρίβεια, τα ΕΑΣ και η MSM Export, που ανήκε στον τσεχικό όμιλο CSG (Czechoslovak Group), έναν από τους μεγαλύτερους στην παραγωγή πυρομαχικών στην Ευρώπη, έχουν αναλάβει δύο προγράμματα με χρηματοδότηση της ΕΕ και σχεδιάζεται να γίνει παραγωγή από κοινή εταιρεία. Το ένα αφορά την παραγωγή TNT και έχει χρηματοδότηση 23,4 εκατ. ευρώ και το δεύτερο την παραγωγή βλημάτων πυροβολικού 155 χιλ., με χρηματοδότηση 9,7 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, θεωρώντας ότι η συνεργασία θα προχωρήσει κανονικά, η διοίκηση των ΕΑΣ έλαβε απόφαση τον περασμένο μήνα να εγκρίνει τη μεταφορά προκαταβολής κοινοτικών κονδυλίων περίπου 4 εκατ. ευρώ στην MSM Export, μια απόφαση που έχει τεθεί εν αμφιβόλω μετά τις δικαστικές εξελίξεις που έχουν μεσολαβήσει.
Στην Ελλάδα φαίνεται ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια σφοδρή αντιπαράθεση ευρωπαϊκών και αμερικανικών συμφερόντων για την παραγωγή πυρομαχικών, με την ONEX του Πάνου Ξενοκώστα, που έχει προτείνει παραγωγή πυρομαχικών για να διατεθούν στις ΗΠΑ, να έχει προσβάλει ενώπιον του ΣτΕ τη συνεργασία ΕΑΣ και Σλοβάκων, υποστηρίζοντας ότι δεν ακολουθήθηκαν οι νόμιμες διαδικασίες για την επιλογή εταίρου από τα ΕΑΣ.
Το ΣτΕ αναμενόταν χθες να συζητήσει την προσφυγή Ξενοκώστα, όμως το ανώτατο δικαστήριο μετέθεσε τη συζήτηση στις 18 Μαρτίου 2025, κάτι που σημαίνει ότι στην καλύτερη περίπτωση για περίπου έξι μήνες ακόμη δεν θα υπάρχει απόφαση επί της αίτησης ακύρωσης. Αυτή η νομική εκκρεμότητα οδηγεί και σε «πάγωμα» των διαδικασιών για τη σύσταση της κοινοπρακτικής εταιρείας ΕΑΣ και MSM, με αποτέλεσμα να μένει μετέωρη και η έναρξη της συμπαραγωγής εκρηκτικών και πυρομαχικών στις εγκαταστάσεις των ΕΑΣ.
Το μεγάλο ερώτημα που γίνεται πλέον πιεστικό είναι πώς θα μπορέσει να προχωρήσει εντός χρονοδιαγραμμάτων το μεγάλο πρόγραμμα για την παραγωγή εκρηκτικών και πυρομαχικών για την Ουκρανία, ένα θέμα εξαιρετικό ευαίσθητο στις Βρυξέλλες, που επικρίνονται από πολλές πλευρές για καθυστερήσεις στην ενίσχυση του ουκρανικού στρατού με τα απαραίτητα πυρομαχικά, την ώρα που η Ρωσία αντλεί τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών από τη Βόρεια Κορέα.