Θετική επίδραση και στην όραση έχει η μαύρη σοκολάτα, όπως δείχνει σειρά επιστημονικών δεδομένων.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO), πολλές μελέτες έχουν δείξει πως οι φλαβανόλες που υπάρχουν στην μαύρη σοκολάτα παρέχουν σημαντικά οφέλη στην υγεία. Οι φλαβανόλες είναι μία ομάδα ουσιών με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες, που ως φαίνεται δρουν ευεργετικά στην καρδιά, τον εγκέφαλο, ακόμα και στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη.
Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision, καθηγητής Οφθαλμολογίας Πανεπιστημίου Νέας Υόρκης, NYU Medical School, οι επιδράσεις της μαύρης σοκολάτας στην υγεία έχουν μελετηθεί τόσο σε μεμονωμένες μελέτες όσο και σε συνδυασμένες (μεταναλύσεις).
Μία από τις μεταναλύσεις δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο 2017 στο επιστημονικό περιοδικό Nutrients. Σε αυτή, εξετάστηκαν τα ευρήματα 14 προγενέστερων μελετών στις οποίες είχαν συμμετάσχει περισσότεροι από 508.000 άνδρες και γυναίκες. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι εθελοντές έτρωγαν τακτικά μαύρη σοκολάτα (2 έως τρεις μερίδες των 30 γραμμαρίων η κάθε μία την εβδομάδα) είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη, καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Δύο χρόνια νωρίτερα, είχε δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Heart άλλη μελέτη, με 20.951 άνδρες και γυναίκες, η οποία έδειξε πως όσοι έτρωγαν έως και 100 γραμμάρια σοκολάτα τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα είχαν σημαντικά μικρότερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό. Στην πραγματικότητα, ο κίνδυνος εγκεφαλικού ήταν μειωμένος κατά 23% στους λάτρεις της σοκολάτας. Αντίστοιχα, ο κίνδυνος καρδιοπάθειας ήταν μειωμένος κατά 14%.
Ανάλογα ευρήματα είχαν και πολλές άλλες μελέτες ενώ η νεότερη υποδηλώνει πως η μαύρη σοκολάτα μπορεί επίσης να βελτιώσει την οπτική οξύτητα - τουλάχιστον παροδικά.
Τη μελέτη πραγματοποίησαν επιστήμονες από το Σαν Αντόνιο, στο Τέξας, οι οποίοι συνέκριναν τις επιδράσεις της σοκολάτας γάλακτος και της μαύρης σοκολάτας σε τρεις παραμέτρους της όρασης: την οπτική οξύτητα και την ευαισθησία φωτεινής αντίθεσης στα μικρά και στα μεγάλα γράμματα.
«Η ευαισθησία φωτεινής αντίθεσης είναι ένας δείκτης της οπτικής λειτουργίας, που υποδηλώνει πόσο καλά μπορεί ένα άτομο να ξεχωρίσει τα διάφορα οπτικά ερεθίσματα όταν μειώνεται το κοντράστ, δηλαδή η αντίθεση», εξηγεί ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Ο δείκτης αυτός είναι πολύ σημαντικός για να μπορούμε, π.χ., να βλέπουμε σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού ή όταν έχει ομίχλη. Την ευαισθησία αντίθεσης μπορούμε να την αξιολογήσουμε στο ιατρείο, με ειδική εξέταση».
Στη νέα μελέτη συμμετείχαν 30 ενήλικες, οι οποίοι δεν έπασχαν από οφθαλμοπάθειες. Οι ερευνητές τους ζήτησαν να φάνε σε δύο διαφορετικές περιστάσεις σοκολάτα γάλακτος και μαύρη σοκολάτα. Δύο ώρες αργότερα, τους υπέβαλλαν σε μέτρηση των τριών παραμέτρων της όρασης.
Όπως έγραψαν στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Ophthalmology, και οι τρεις παράμετροι παρουσίασαν βελτίωση έπειτα από την κατανάλωση 47 γραμμαρίων μαύρης σοκολάτας (περιείχε 72% στερεά κακάο).
«Οι βελτιώσεις που παρατηρήθηκαν ήταν μικρές όσον αφορά την οπτική οξύτητα και την ικανότητα διάκρισης μεγάλων γραμμάτων σε συνθήκες μειωμένου κοντράστ», τόνισε ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Αντιθέτως, ήταν σημαντικές όσον αφορά την ικανότητα διάκρισης μικρών γραμμάτων στο μειωμένο κοντράστ, αλλά και όταν αξιολογούσαν οι ερευνητές τις τρεις παραμέτρους συνδυαστικά μεταξύ τους. Την πρακτική αξία αυτού του ευρήματος δεν την ξέρουμε ακόμα, διότι δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί ανάλογη μελέτη στον αληθινό κόσμο (η παρούσα διεξήχθη στο ερευνητικό εργαστήριο). Είναι τόσο πολλά, όμως, τα δεδομένα για τη μαύρη σοκολάτα και τις επιδράσεις της στην υγεία, που προφανώς κάτι υπάρχει εδώ».
Πώς θα μπορούσε, όμως, να επηρεάζει η μαύρη σοκολάτα την υγεία των ματιών;
«Δεν το ξέρουμε ακόμα με βεβαιότητα, αλλά υπάρχουν αρκετές θεωρίες», απαντά ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Μία από τις επικρατέστερες είναι ότι αυξάνει την ροή αίματος στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού (φέρει τα κύτταρα-υποδοχείς του φωτός, τα ραβδία και τα κωνία), καθώς και στο οπτικό νεύρο και στο κέντρο της οράσεως στον εγκέφαλο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η βιοδιαθεσιμότητα οξυγόνου και θρεπτικών συστατικών, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η όραση».
Ειδικά η αυξημένη ροή αίματος στον αμφιβληστροειδή πιθανώς είναι πολύ σημαντική, διότι «ο χιτώνας αυτός, που βρίσκεται βαθιά μέσα στο μάτι, περιέχει πολύ πυκνό δίκτυο αιμοφόρων αγγείων, επομένως μπορεί να είναι αυτός που ωφελείται περισσότερο από τη μαύρη σοκολάτα», συμπληρώνει.
Γιατί δεν παρέχει ανάλογα οφέλη η σοκολάτα γάλακτος;
«Προφανώς είναι θέμα περιεκτικότητας σε φλαβανόλες», λέει ο ειδικός. «Η μαύρη σοκολάτα έχει πολύ υψηλή περιεκτικότητα στις ουσίες αυτές, αναλόγως βεβαίως με την περιεκτικότητά της σε στερεά κακάο. Στη νέα μελέτη, για παράδειγμα, η περιεκτικότητα της μαύρης σοκολάτας σε φλαβανόλες ήταν 316,3 mg ανά 47 γρ. τροφίμου».
Αντιθέτως, η περιεκτικότητα της σοκολάτας γάλακτος σε φλαβανόλες είναι χαμηλή: μόλις 40 mg ανά 47 γρ. στη μελέτη του JAMA Ophthalmology. Επιπλέον, η σοκολάτα γάλακτος περιέχει και πολύ περισσότερα λιπαρά και ζάχαρη, επομένως σε περίπτωση υπερκατανάλωσης υπάρχει αυξημένος κίνδυνος παχυσαρκίας και διαβήτη.
«Ασφαλώς θα ήταν πρόωρο να συστήσουμε σε έναν άνθρωπο που δεν τρώει σοκολάτα, να την βάλει στη ζωή του για να βλέπει καλύτερα», τονίζει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Αν, όμως, του αρέσει ήδη η σοκολάτα, δεν υπάρχει λόγος να τη στερηθεί. Απλώς θα ήταν προτιμότερο να προσπαθήσει να συνηθίσει την, κατά κανόνα πιο πικρή, μαύρη σοκολάτα, η οποία αφενός έχει υψηλή περιεκτικότητα σε στερεά κακάο, αφετέρου μικρή δυνατότητα να δημιουργήσει άλλα προβλήματα (όπως ο διαβήτης και η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια) όταν καταναλώνεται σε μικρές ποσότητες».