Εάν έχετε κόρη, προφανώς δεν θεωρείτε καθόλου ενθαρρυντικά τα ευρήματα πρόσφατης έρευνας. Όπως προκύπτει, είναι σύνηθες οι γυναίκες να μην διαπραγματεύονται για να λάβουν αυτό που θέλουν ή θεωρούν ότι αξίζει η δουλειά τους, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν -μεταξύ άλλων- μεγάλη διαφορά μισθών σε σχέση με άντρες στις ίδιες θέσεις ή έντονες αντιδράσεις όταν επιχειρούν να ζητήσουν κάτι περισσότερο από αυτό που τους προσφέρεται. Το όλο θέμα είναι κοινωνικό και έχει να κάνει κυρίως με τη διαπαιδαγώγηση των κοριτσιών, αλλά και την αντίστοιχη των αγοριών, δεδομένου ότι από νωρίς στα δύο φύλα καλλιεργούνται συγκεκριμένοι ρόλοι.
Από την Αννίτα Νιάκα
Αυτό σημαίνει ότι γονείς και εκπαιδευτικοί μπορούν συνειδητά να μεγαλώσουν τα κορίτσια με τέτοιο τρόπο, που να τα ενθαρρύνει να ζητούν αυτό που θέλουν και να αναπτύξουν τη διαπραγματευτική τους ικανότητα. Και αντίστοιχα να μάθουν στα αγόρια ότι κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φύλου, μπορεί να ζητάει και να λαμβάνει αυτό που θέλει.
Εάν, λοιπόν, θέλουμε η επόμενη γενιά γυναικών να μπορεί να ζητήσει αυτό που θέλει και να διαπραγματευτεί ώστε να το πάρει, αυτά είναι μερικά καλά σημεία για να ξεκινήσουμε με τη διαπαιδαγώγηση των κοριτσιών στην οικογένεια:
Ενίσχυσε την αίσθηση της αξίας της
Συχνά στην αρχή της εφηβείας τα κορίτσια βιώνουν απώλεια της αυτοεκτίμησής τους. Ακόμα κι αν έχουν ισχυρή αυτοπεποίθηση όταν είναι μικρότερα, η «αντικειμενοποίηση και σεξουαλικοποίηση» που αντιμετωπίζουν στο σχολείο και -κυρίως- μέσω των προτύπων που προβάλλουν τα media, τα κάνει να αισθάνονται λιγότερη σιγουριά για τον εαυτό τους. Και κατά κάποιο τρόπο «χάνουν τη φωνή τους», διστάζοντας να εκφραστούν και να «υψώσουν το ανάστημά τους», λέει η Λίντα Χόουκ Σίνεξ, Ph.D, λέκτορας στο τμήμα Ψυχολογίας και Επιστημών του Εγκεφάλου στο Indiana University.
Σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Ντάνιελς, Ph.D, βοηθό καθηγήτρια ψυχολογίας στο University of Colorado, της οποίας οι μελέτες εστιάζουν στα φύλα, τα ΜΜΕ, την αυτοεικόνα του σώματος και τη θετική ανάπτυξη των νέων ανθρώπων, είναι σημαντικό να μην επικρίνουμε τα κορίτσια για την έλλειψη αυτοπεποίθησής τους, αλλά να τα ενθαρρύνουμε να υποστηρίζουν τον εαυτό τους.
Συζητήστε τις προκλήσεις
Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς με τα κορίτσια και τις νεαρές κοπέλες σχετικά με τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν, κάθε φορά με τρόπο κατάλληλο για την ηλικία στην οποία βρίσκονται. Με αυτό τον τρόπο δεν θα σοκαριστούν και δεν θα «μαζευτούν» την πρώτη φορά που θα αντιμετωπίσουν προκατάληψη και διάκριση, αλλά θα είναι προετοιμασμένες να διαχειριστούν την κατάσταση αποτελεσματικά.
Ενθάρρυνε την «ενεργητική» συμπεριφορά
Τα νέα κορίτσια βομβαρδίζονται με μηνύματα για το τι σημαίνει να είσαι γυναίκα. Οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και γενικά οι ενήλικες πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις παρατηρήσεις τους, ειδικά εάν αυτές έχουν να κάνουν με «παρεκκλίσεις» από το προκαθορισμένο πλαίσιο στερεοτύπων για το φύλο τους. Συχνά τα κορίτσια μαθαίνουν ότι το να είναι «καλά» σημαίνει να είναι πολύ ευγενικά και να υιοθετήσουν ένα παθητικό στυλ επικοινωνίας. Αυτό έχει προκαλέσει ήδη πολλή ταλαιπωρία στις γυναίκες και πρέπει να αλλάξει.
Αυτο-εικόνα και συνειδητοποίηση
Κατά την εφηβεία ο αρνητικός αυτο-σχολιασμός επίσης επηρεάζει την αυτοεκτίμηση. Είναι καλό να συζητάμε με τις κοπέλες το πώς σκέφτονται και εκφράζονται για τον εαυτό τους, ώστε να το αναγνωρίσουν και να συνειδητοποιήσουν την επίδραση αυτή. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να τους εξηγούμε ότι μπορούν να εξασκηθούν, ώστε να συνειδητοποιούν και να ανακατευθύνουν αυτές τις σκέψεις. Αυτό μπορεί να φέρει κατ’ αρχήν επίγνωση και στη συνέχεια αλλαγή του τρόπου που σκέφτονται και αισθάνονται για τον εαυτό τους.
Βοήθησέ τη να βρει το διαπραγματευτικό της στυλ
Πολλοί έχουν ακόμα μία απαρχαιωμένη αντίληψη, ότι είναι καλύτερο για τις γυναίκες να υιοθετούν μία πιο «συνεργάσιμη» προσέγγιση στη διαπραγμάτευση, παρά μία ευθεία ή επιθετική προσέγγιση. Στην πραγματικότητα οι γυναίκες είναι καλύτερο να διαπραγματεύονται με τον τρόπο που οι ίδιες αισθάνονται πιο άνετα. Σύμφωνα με την Ελίζαμπεθ Ντάνιελς, είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα κορίτσια σχετικά με τις δεξιότητες που έχουν και αυτές που θέλουν να αναπτύξουν και να τα βοηθάμε να αισθάνονται άνετα με ηγετικούς ρόλους.
Μιλήστε τους σχετικά με τους στόχους που προσπαθούν να πετύχουν, πώς να σκέφτονται τί θέλει ο άλλος από μία διαπραγμάτευση και πώς να συζητούν τις επιλογές, προκειμένου να βρεθεί κοινό έδαφος. Είναι επίσης σημαντικό να μάθουν να κάνουν αποτελεσματικές -αλλά όχι άδικες για τις ίδιες- υποχωρήσεις, έτσι ώστε να κατανοήσουν πώς μπορούν να επιτύχουν μία συμφωνία που να λειτουργεί σωστά και για τις δύο πλευρές.
Ενθάρρυνε διαπραγματεύσεις ανάλογες της ηλικίας της
Σήμερα τα κορίτσια έχουν αρκετές ευκαιρίες να εξασκήσουν τις ικανότητές τους στη διαπραγμάτευση. Μπορούμε να τα ενθαρρύνουμε να συμμετέχουν σε σχολικούς εράνους ή άλλα προγράμματα και δραστηριότητες όπου χρειάζεται να ζητήσουν κάτι. Ακόμα και το να αναπτύξουν τα επιχειρήματά τους, όταν ζητούν να έχουν μεγαλύτερη ευθύνη της ζωής τους, μπορεί να είναι μία καλή εμπειρία.
«Καλλιέργησε τη σκέψη, ότι όταν ζητούν κάτι, πρέπει να έχουν έναν λόγο και επιχειρήματα γι’ αυτό» λέει η Ντάνιελς. «Θέλω να γυρίζω πιο αργά. Θέλω να χρησιμοποιώ το αυτοκίνητο. Πώς όμως αυτό που ζητάω θα λειτουργήσει καλά και για την οικογένεια; Κάτι παρόμοιο κάνουμε και σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Όταν ζητάω αύξηση μισθού, έχω επιχειρήματα και στοιχεία».